Công nghệ tiên tiến hé lộ hàng nghìn cấu trúc bí ẩn của văn minh Maya dưới lớp thực vật

Các nhà khoa học đã sử dụng công nghệ chụp quét laze tiên tiến để vẽ bản đồ hàng nghìn công trình Maya cổ đại dưới lớp cây cối rậm rạp.

Bằng công nghệ LiDAR các nhà nghiên cứu từ ĐH Ithaca College đã khám phá ra hàng nghìn cấu trúc cổ thời Maya vốn chưa được thăm dò trước đây do bị phủ kín bên dưới thảm thực vật rậm rạp.

Cuộc khảo sát một số khu di tích Maya chính, bao gồm khu lớn nhất tại Tikal và El Zotz mà đã được tiến hành. Các khu di tích này bao phủ một diện tích khoảng 2100 km2.

Kĩ thuật vẽ bản đồ LiDAR (Light Detection And Ranging) [1] đã giúp dò tìm được hơn 60 000 cấu trúc chưa từng được biết đến trước đây, từ kim tự tháp bí ẩn, cấu trúc cung điện đến các cánh đồng bậc thang, đường xá, các bức tường và tòa tháp, cùng nhà cửa. Các nhà khảo cổ học nhận ra rằng các trung tâm dân cư cổ đại mà họ đã dành hàng thập kỉ nghiên cứu trên thực tế còn lớn hơn rất nhiều những gì họ suy đoán trước đây.

Tia laser đâm xuyên qua cả những kẽ hở nhỏ nhất trong thảm thực vật để ghi lại vị trí của vùng đất bên dưới với độ chính xác ấn tượng. Dữ liệu thu được được chỉnh sửa một chút để loại bỏ đi phần thực vật cây cối, từ đó cho ra quan cảnh toàn bộ bề mặt bên dưới.

Công nghệ này vô cùng hữu ích trong khảo sát các khu rừng nhiệt đới như ở vùng đất thấp Guatemala, nơi tán cây dày đặc làm giảm hiệu quả trong các phương pháp thăm dò trên không khác và lớp cây bụi dày đặc có thể che lấp mối liên hệ giữa các cấu trúc đã được xác định.

Thomas Garrison, phó giáo sư nhân chủng học tại ĐH Ithaca College, trong một buổi thông cáo báo chí, đã nói: “Trong một vùng đất khi bạn không thể nhìn thấy bất cứ thứ gì [chỉ vài bước chân trước mặt] thì sẽ rất khó ráp nối tất cả lại với nhau. Chẳng hạn như trong một vùng đất lầy lội với những gò đất chầm chậm nâng lên từ bùn. Bạn có ý tưởng rằng có một số thứ nhỏ nhỏ nào đó trên đỉnh đồi, và LiDAR sẽ cho phép bạn nhìn thấy tổng thể cấu trúc đó”.

Garrison chia sẻ thêm: “Mọi người đang nhìn thấy các khu vực rộng lớn hơn và dày đặc hơn. Chắc chắn nó có giới hạn, tuy nhiên điều phổ biến là tất cả mọi người đều đã bỏ lỡ khu định cư này trong quá trình vẽ bản đồ trước đây”.

Nền văn minh Maya bắt đầu xuất hiện cách đây khoảng 3000 năm trước và đạt đến đỉnh cao trong Giai đoạn Cổ điển (Classic Period) trong giai đoạn năm 250 – 900 SCN. Họ nổi tiếng với các chữ tượng hình, nghệ thuật, kiến trúc, thiên văn học và toán học cao cấp.

Tuy nhiên vào khoảng thế kỷ thứ 8 và 9, nền văn minh Maya bắt đầu suy tàn, với rất nhiều các thành phố ở các vùng đất thấp bị bỏ hoang.

Các cuộc chiến đã nhanh chóng vắt kiệt nguồn lực và con người Maya, cộng với khí hậu thay đổi, dẫn đến hạn hán cùng nhiều lý do khác mà dẫn đến sự suy vong của văn minh Maya.

Chú thích:

[1] LiDAR là một công nghệ khảo sát tiên tiến để đo khoảng cách tới mục tiêu bằng cách chiếu mục tiêu đó bằng xung laser và đo các xung phản xạ bằng một cảm biến.

Ngự Yên