Giáo sư Richard Whiteley thuộc Đại học Thiết kế Mỹ thuật Australia tiết lộ, ông đã có bằng chứng về cách làm nên chiếc bình cổ nổi tiếng Portland.
Chiếc bình cổ Portland hiện đang được trưng bày tại bảo tàng Anh và được cho là vật làm bất tử hóa thiên tình sử của nữ hoàng Ai Cập Cleopatra và viên tướng La Mã Marc Antony trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Bảo tàng đã gọi chiếc bình Portland là tạo vật chạm trổ thuỷ tinh nổi tiếng nhất từ đời xưa.
Chiếc bình cổ Portland cao 56 cm, đường kính 25 cm. Tuy kích thước không lớn nhưng kỹ thuật và nghệ thuật tinh xảo làm ra nó vẫn là câu hỏi khiến nhiều nhà khoa học vẫn chưa thể tìm ra lời giải đáp.
Theo các nhà khoa học để tạo nên những hình chạm trổ, thợ thổi thuỷ tinh đã phải hoà thuỷ tinh đen vào thuỷ tinh trắng. Sau khi để nguội, mài giũa để tạo các bức phù điêu sinh động.
Với kiểu chế tác như vậy nên rất khó xác định niên đại chiếc bình. Nguồn gốc của nó vẫn chưa rõ ràng. Người ta chỉ biết đến bình cổ này vào năm 1601 và do một hồng y giáo chủ Ý sở hữu. Tháng 8/2003, Jerome Eisenberg, thuộc tạp chí nghệ thuật và khảo cổ Minerva, tuyên bố chiếc bình được làm từ thế kỷ 16. Eisenberg còn cho rằng hình ảnh trên đó mang phong cách Phục Hưng hơn là La Mã.
Hình ảnh trên chiếc bình cũng làm đau đầu các chuyên gia. Bên ngoài chiếc bình chạm khắc 6 người, một tiểu thiên thần, một cây, một con rắn đang leo giữa cảnh thôn dã bình dị. Giả thuyết về nội dung của nó vẫn đang gây nhiều tranh cãi. Song được biết chiếc bình cổ Portland là vật làm bất tử hóa thiên tình sử của nữ hoàng Ai Cập Cleopatra và viên tướng La Mã Marc Antony.
Vì được chế tác quá tinh xảo nên cho đến nay vẫn không có chiếc bình thứ 2 trên thế giới có thể chế tác đúng kỹ thuật như vậy. Tuy nhiên Giáo sư Richard Whiteley đã tiết lộ, ông có bằng chứng rõ ràng về kỹ thuật tạo nên chiếc bình này.
Trước đây, khá nhiều giả thuyết được đưa ra về cách làm chiếc bình. Họ nói rằng, Portland được chế tạo bằng cách thổi thủy tinh. Sau đó nhúng nó vào một bể thủy tinh trắng đang rực nóng. Thực chất quá trình chế tạo phức tạp hơn nhiều và đạt đến trình độ tiên tiến vượt bậc hơn những gì chúng ta tưởng tượng. Richard Whiteley đã chứng minh những giả thuyết về cách chế tạo chiếc bình từng được đưa ra trong 2.000 năm qua là hoàn toàn sai lầm.
Ông chỉ ra rằng chiếc bình không được làm bằng phương pháp thổi truyền thống. Phương pháp này theo ông gọi là ép lạnh. Trong đó thủy tinh được trộn với một chất gắn kết. Sau đó nó được đem ép vào khuôn. Khuôn sau đó tiếp tục nung nóng trong lò cho đến khi thủy tinh tan chảy và vừa với hình dạng của khuôn khi nó cứng lại.
Giả thuyết của ông tuy không mới song ông tuyên bố ông có đủ bằng chứng để chứng minh điều này. Cụ thể ông đã phát hiện thấy hình dạng, hướng và thành phần của bong bóng không khí mắc kẹt giữa lớp thủy tinh màu xanh làm và màu trắng. Hình dạng này không đúng với những gì thường thấy khi thổi thủy tinh.
Hy vọng rằng giả thuyết và bằng chứng của Richard Whiteley là hoàn toàn đúng đắn. Qua đó giải mã bí mật tồn tại hàng chục thế kỷ. Đồng thời mở ra cơ hội để nhân bản chiếc bình cổ Portland.
Sơn Tùng