Một phát hiện mới về loại khoáng chất ringwoodite chứa nước có thể thay đổi toàn bộ quan điểm của loài người về những gì nằm trong lòng Trái Đất.
Các lý thuyết khoa học thường được lặp lại và tổng kết thường xuyên đến nỗi chúng ta dễ quên mất rằng chúng chỉ đơn thuần là các “lý thuyết”, thay vì những điều thực tế. Khi đề cập đến danh từ “lõi Trái Đất”, có thể chúng ta sẽ liên tưởng ngay đến một biểu đồ kinh điển trong cuốn sách giáo khoa địa lý cấp trung học, trong đó biểu diễn mặt cắt các lớp của Trái Đất giống như một củ hành. Lần lượt từ ngoài vào trong là lớp vỏ địa chất (crust), quyển Manti trên (upper mantle), quyển Manti dưới (lower mantle), lõi ngoài (outer core), và lõi trong (inner core).
Rất nhiều người coi đây là một thực tế đơn giản, rõ ràng. Nhưng nhân loại chỉ mới đào sâu xuống lòng đất được khoảng 12 km, trong khi chiều dài từ bề mặt đến lõi Trái Đất là vào khoảng 6000 km. Chúng ta đã lấp đầy khoảng 5988 km còn lại bằng các lý thuyết, giả thuyết khác nhau.
Dĩ nhiên, các lý thuyết này có lý lẽ hợp lý đằng sau chúng. Chúng được thiết lập dựa trên các hiện tượng địa chất chúng ta quan sát được. Tuy vậy, một phát hiện vào năm 2o14 là một minh chứng cho thấy Trái Đất chúng ta vốn biết có thể rất khác biệt so với những gì chúng ta tưởng.
Giáo sư Graham Pearson từ trường Đại học Alberta ở Canada là người dẫn đầu một nhóm các nhà khoa học quốc tế trong việc nghiên cứu phân tích một viên kim cương giá rẻ nhưng lại cung cấp cho chúng ta những hiểu biết vô giá.
Nhóm của ông đã trả khoảng $20 USD cho một viên kim cương được những người thợ mỏ tìm thấy tại khu vực Juina của bang Mato Grosso, Brazil, vào năm 2008. Bên trong viên kim cương màu nâu này, họ đã tình cờ phát hiện được một loại khoáng chất gọi là ringwoodite, trong khi đang tìm kiếm một loại khoáng chất khác.
Đại dương bên trong lòng Trái Đất ‘có thể có lượng nước nhiều bằng tất cả các đại dương trên thế giới gộp lại’.
— Giáo sư Graham Pearson, Đại học Alberta
Trước đây, khoáng chất ringwoodite đã được tìm thấy trong các thiên thạch, nhưng đây là lần đầu tiên nó được tìm thấy trong lòng Trái Đất. Khoáng chất ringwoodite này đặc biệt ở chỗ bên trong nó có trữ một lượng nước nhỏ (khoảng 1,5%), và nó đã được hình thành bên dưới bề mặt Trái Đất khoảng từ 400 đến 600 km tại vùng chuyển tiếp (transition zone) giữa quyển manti trên và dưới.
Điều này cho thấy có tồn tại một đại dương trong lòng Trái Đất. Và đại dương này “có thể trữ một lượng nước nhiều bằng tất cả các đại dương trên thế giới gộp lại”, GS Pearson nhận định trong một bản thông cáo báo chí của Đại học Alberta.
Giáo sư Graham Pearson cầm trên tay mẫu kim cương cứng, bên trong chứa mẫu khoáng chất ringwoodite đầu tiên từng được phát hiện trên Trái Đất. (Ảnh: Richard Siemens/Đại học Alberta)
Viên kim cương, bên trong tìm được mẫu khoáng chất ringwoodite. (Ảnh: Đại học Alberta)
Nếu viên kim cương này đại biểu cho một bộ phận của khu vực sâu thẳm trong lòng Trái Đất nơi nó hình thành, thì rất có thể tồn tại một đại dương rộng lớn ở đó. Đây chưa phải là một kết luận chắc chắn, nhưng việc phát hiện mẫu khoáng chất ringwoodite này là một bước tiến to lớn nhằm khẳng định rằng nước là một thành phần quan trọng của phần lõi trong Trái Đất.
Đại dương khổng lồ này sẽ có ảnh hưởng to lớn đến lý thuyết kiến tạo mảng, sự hình thành của các núi lửa, và cách thức đất đá dịch chuyển bên dưới lớp vỏ Trái Đất, nghĩa là, mọi mặt của ngành địa chất học.
Các phát hiện của GS Pearson đã được công bố trên tạp chí Nature vào tháng 3/2014.
Phát hiện này đã làm chúng ta liên tưởng đến cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng kinh điển “Cuộc hành trình vào trung tâm Trái Đất” của tác giả Jules Verne vào thế kỷ 19. Trong cuốn tiểu thuyết này, một nhà khoa học dũng cảm đã phát hiện được một lối đi dẫn vào trung tâm Trái Đất, và trong lòng đất sâu thẳm ông đã phát hiện được một đại dương, cũng như đất đai và các loài sinh vật thông minh.
Lý thuyết “Trái Đất rỗng” cũng đã ít nhiều thu hút được sự chú ý của dư luận vào thế kỷ 19, và ngày nay một số người vẫn cân nhắc đến tính khả thi của lý thuyết này giống như bất kỳ lý thuyết nào khác, ngay cả khi nó bị mọi người chế nhạo.
Xem thêm:
Khi tiếp tục khám phá các bí ẩn ngoài không gian, chúng ta sẽ nhận thức được rằng chúng ta đang đứng trên một thế giới vẫn còn ẩn tàng rất nhiều điều bí ẩn theo nhiều cách thức khác nhau.
Trong chuyên mục Khoa học huyền bí, Đại Kỷ Nguyên khám phá các nghiên cứu và các sự kiện có liên quan tới các hiện tượng và giả thuyết đang thách đố hiểu biết của chúng ta hiện nay. Chúng tôi sẽ đào sâu vào những ý tưỏng có thể kích thích trí tưởng tượng và mở ra những khả năng mới. Hãy chia sẻ với chúng tôi suy nghĩ của bạn về những chủ đề có thể gây nhiều tranh cãi trong phần bình luận bên dưới.
Tác giả: Tara MacIsaac, Đại Kỷ Nguyên tiếng Anh.
Đọc bản gốc ở đây.
Quý Khải biên dịch
Xem thêm: