Ponce de León có lẽ được nhớ đến nhiều nhất với hành trình huyền thoại tìm kiếm ‘Suối nguồn tươi trẻ’, một nguồn nước thần kỳ có khả năng đảo ngược quá trình lão hóa và chữa lành các loại bệnh tật.
Cuộc tìm kiếm này chắc chắn đã làm lu mờ các thành tích khác của ông, tuy rằng có một số người cho rằng vị chinh tướng (conquistador) người Tây Ban Nha này chưa từng tìm kiếm nguồn suối nước thần kỳ này.
Juan Ponce de León là một trong những người Châu Âu đầu tiên từng đặt chân lên vùng đất ngày nay là Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Điều này là do cuộc hành trình của ông đến một khu vực hiện được biết đến là bang Florida, Mỹ (cuộc hành trình đầu tiên được tiến hành bởi người Châu Âu). Nhân tiện, cái tên Florida được cho là đã được chính Ponce de León đặt cho vùng đất này. Ngoài ra, Ponce de León cũng là người đã phát hiện ra kênh đào Bahama, và thiết lập thuộc địa trên đảo Puerto Rico.
Cuộc đời của Ponce de León
Tuy không có các tư liệu ghi chép chính thức, nhưng người ta cho rằng Ponce de León được sinh ra vào năm 1460 trong một gia đình quý tộc nghèo tại làng San Tervás de Campos ở tỉnh Valladolid, Tây Ban Nha. Một số nguồn tin cho rằng Ponce de León được sinh ra vào năm 1474.
Khi còn nhỏ, Ponce de León đã chạy việc vặt trong tòa án Aragon. Sau này, cậu đi lính, và tham gia vào các chiến dịch của quân Tây Ban Nha chống lại Vương quốc Granada. Một khi chiến tranh kết thúc, nghĩa vụ quân sự của Ponce de León không còn trở nên cần thiết ở quốc nội. Do đó, giống với nhiều người cùng thời ông, Ponce de León bắt đầu tìm kiếm danh vọng và cơ đồ thông qua các chuyến thám hiểm hải ngoại.
Ponce de León bắt đầu sự nghiệp thám hiểm của mình khi tham gia vào chuyến hành trình thứ hai đến Tân Thế giới của Christopher Columbus vào năm 1493. Sau đó ông đã định cư trên một hòn đảo ở khu vực Ca-ri-bê, được gọi là Hispaniola (Cộng hòa Dominica ngày nay), và tại đây ông đã được bổ nhiệm làm một viên chỉ huy trong quân đội, và sau này làm thống đốc tỉnh phía đông hòn đảo (sau khi ông đã trấn áp thành công một cuộc nổi dậy của người bản địa).
Trong nhiệm kỳ thống đốc của mình, Ponce de León đã nghe được nhiều tin đồn rằng rất nhiều vàng đã được phát hiện trên một hòn đảo lân cận với tên gọi San Juan Bautista (vốn được người bản địa Taino gọi là Borinquen). Năm 1508, Ponce de León đã được Hoàng gia Tây Ban Nha cấp phép khám phá hòn đảo. Nhờ chuyến thám hiểm này, một khu định cư của người Tây Ban Nha đã được thiết lập tại Caparra, và Ponce de León đã được bổ nhiệm làm thống đốc hòn đảo, vốn dần được biết đến là Puerto Rico.
Hành trình truy tìm ‘Suối nguồn tươi trẻ’
Ponce de León là chinh tướng duy nhất ở Tân Thế giới, và có những kẻ đã âm mưu hãm hại ông. Vì vậy, vào năm 1511, hai năm sau khi ông được bổ nhiệm chức thống đốc Puerto Rico, ông đã bị ép phải nhường chức cho Diego Columbus, con trai của Christopher Columbus. Như một dạng thức đền bù, nhà vua Tây Ban Nha đã ban cho ông vùng đất huyền thoại Bimini, với giả định rằng ông sẽ có thể tài trợ cho một chuyến thám hiểm, và có lẽ quan trọng hơn, tìm ra nó.
Hành trình tìm kiếm vùng đất Bimini của Ponce de León rốt cục đã được liên kết với cuộc truy tìm ‘Suối nguồn tươi trẻ’. Tuy nhiên, một số học giả tin rằng Ponce de León chưa từng dấn thân vào một cuộc truy tìm dòng suối trong truyền thuyết này.
Thay vào đó, chính việc triều chính đã dẫn đến mối liên kết này. Sau cái chết của Ponce de León, một viên chép sử trong triều đình Tây Ban Nha với cái tên Gonzalo Fernández de Oviedo y Valdés đã cố gắng hạ bệ uy tín của ông. (Nhân tiện, Oviedo đứng cùng hàng ngũ với một trong những đối thủ của Ponce de León, Diego Columbus). Viên chép sử này, vốn không thích Ponce de León, đã cố gắng miêu tả ông như một kẻ trì độn, ích kỷ và cả tin. Trong cuốn Historia general y natural de las Indias, Oviedo đã kể một câu chuyện trong đó Ponce de León, do bị người bản địa lừa phỉnh, đã bắt đầu một chuyến hành trình viển vông đi tìm ‘Suối nguồn tươi trẻ’, từ đó khắc họa ông như một tên ngốc.
Mùa phục sinh – Pascua Florida
Trở lại năm 1513, chuyến thám hiểm của Ponce de León (có lẽ để tìm kiếm vùng đất Bimini) đã kết trái khi ông đặt chân đến khu vực ngày nay là bờ biển phía đông bang Florida. Một trong những nguyên nhân Ponce de León đặt tên cho vùng đất này là Florida là vì ông đã cập bờ trong mùa Phục Sinh (được biết đến là Pascua Florida trong tiếng Tây Ban Nha).
Quyền thiết lập thuộc địa tại vùng đất này đã được ban bố khoảng một năm sau đó, nhưng phải đến năm 1521 Ponce de León mới trở lại Florida. Chính trong chuyến hành trình này vị chinh tướng đã bị một vết thương chí mạng ở bắp đùi do bị tên đâm, và đã qua đời khoảng vài tháng sau đó ở Havana, Cuba.
Trên một số phương diện nào đó, danh tiếng của Ponce de León đã đạt đến tầm bất hủ. Trước hết, ông được nhớ đến ngày nay như người đã ‘phát hiện ra’ Puerto Rico và Florida. Ngoài ra, cuộc ‘tìm kiếm’ ‘Suối nguồn tươi trẻ’, dù không phải thật, nhưng cũng đã góp phần vào danh tiếng bất hủ của ông. Tuy rằng những người như Oviedo muốn hạ bệ uy tín Ponce de León, nhưng có lẽ vị chinh tướng này còn được nhớ đến nhiều hơn với một cuộc tìm kiếm không thực, thay vì với những nét tính cách tiêu cực mà các đối thủ muốn gán cho ông.
Tác giả: Ḏḥwty, Ancient Origins.
Đăng tải với sự cho phép. Đọc bản gốc ở đây.
Quý Khải biên dịch.
Xem thêm: