Các nhà khoa học phát hiện rằng nhện mẹ có thể tạo ra chất lỏng giống sữa với hàm lượng dinh dưỡng cao để nuôi nhện non.
Những con nhện ‘vị thành niên’ thường ăn tất cả các loại thức ăn: một số chúng ăn côn trùng nhỏ, và một số ăn phấn hoa. Một nghiên cứu trước đây cũng phát hiện có loài nhện chỉ đơn giản là không ăn bất cứ thứ gì cho đến khi chúng phát triển đủ lớn để có thể săn mồi.
Nhưng Toxeus magnus, một loại nhện nhảy có nguồn gốc từ Đông Nam Á có một cách thức khác để chăm sóc con non khiến những con non phát triển cực kỳ nhanh chóng – chúng đạt đến gần một nửa kích thước nhện trưởng thành trong 20 ngày đầu tiên của cuộc đời.
“Chúng tôi không thể tìm ra cách lũ nhện Toxeus cứ tiếp tục phát triển mà không có thức ăn cho đến một đêm, tôi thấy một con nhện con đang bám vào bụng nhện mẹ”, Zhanqi Chen tại Học viện Khoa học Trung Quốc cho biết. “Ngay lập tức, một ý tưởng cấp tiến nảy sinh trong đầu tôi rằng có lẽ mẹ nhện nuôi con bằng thứ gì đó mà chúng tự sản xuất.”
Vì vậy, Chen và các cộng sự đã đặt những con nhện mẹ dưới kính hiển vi và nhẹ nhàng bóp bụng của chúng. Một vài giọt chất lỏng màu trắng dạng kem xuất hiện, một thứ trông rất giống với sữa của con người hoặc các động vật có vú khác . Phân tích cho thấy họ đã dự đoán đúng, chất lỏng giống sữa chứa chất béo – và lượng protein nhiều gấp 4 lần sữa bò.
Khi nhóm nghiên cứu ngăn cản nhện mẹ tiết chất lỏng dinh dưỡng, nhện con đã chết trong 10 ngày. Nó có nghĩa là thứ “sữa” này không thể thiếu cho sự tồn tại của nhện sơ sinh.
Hơn nữa, mặc dù nhện T. magnus non bắt đầu đi tìm mồi 20 ngày sau khi nở, chúng không cai sữa cho đến khi chúng được 40 ngày tuổi. Trong thời gian đó, chúng sẽ ăn một hỗn hợp sữa và côn trùng, giống như những đứa trẻ con ăn sữa và thức ăn bổ sung.
Khi nhóm nghiên cứu loại bỏ những con nhện mẹ ở giai đoạn này, những con nhện non có tỉ lệ sống sót thấp hơn 40% so với những con không bị tách khỏi nhện mẹ.
Tiết sữa là một quá trình độc quyền cho động vật có vú. Mặc dù vậy, các nhà nghiên cứu đã đặt tên cho loại sữa nhện mới này. Họ nói rằng nó dường như phục vụ cùng một mục đích như sữa động vật có vú – nuôi dưỡng những động vật sơ sinh.
Chen nói rằng không rõ làm thế nào mà nhện tạo ra được chất lỏng dinh dưỡng như vậy. Phải có một cơ chế nào đó hoặc ông cũng nghi ngờ rằng sữa có thể được làm từ những quả trứng không được thụ tinh, bởi việc một số động vật không xương sống cho con cái của chúng ăn những quả trứng không được thụ tinh đã từng được ghi nhận.
Điều đáng ngạc nhiên hơn nữa là việc chăm sóc của nhện mẹ sẽ có thể ảnh hưởng đến tỷ số giới tính của nhện con. Khi nhện mẹ vẫn còn tồn tại trong tổ sau ngày 20, trung bình khoảng 84% nhện non sống sót đến tuổi trưởng thành là nhện cái. Nếu người mẹ bị loại bỏ, không chỉ tổng số cá thể còn sống sót giảm đi mà số lượng con cái cũng giảm xuống khoảng 1/2.
“Tỷ lệ giới tính nữ cao hơn có lợi cho việc phát triển đàn”, Chen nói. “Nhiều nhện cái có nghĩa là sẽ có nhiều con non.” Ông quan sát và nhận thấy thêm 1 điểm thú vị là nhện mẹ cho phép những “cô con gái” trở về tổ sau khi chúng trưởng thành nhưng tấn công những “cậu con trai” yêu quý cố gắng quay trở lại.
Các nhà nghiên cứu hiện đang cố gắng làm rõ lý do tại sao những động vật không xương sống tám chân này lại dành rất nhiều thời gian và công sức để nuôi nấng con non – điều hiếm thấy ở các loài côn trùng.
Hoài Anh