Sự thật về cá voi sát thủ! Tại sao cá voi sát thủ vốn gần gũi với con người lại đột nhiên nổi điên? Một thân gánh ba vụ án mạng, tại sao nó lại nhận được nhiều sự thương cảm và nước mắt của mọi người đến vậy?
Chào mừng các bạn đến với Bí ẩn chưa được giải đáp!
Những con cá voi sát thủ, loài săn mồi hàng đầu của thế giới đại dương, có ngoại hình đen trắng, trông chúng rất dễ thương, kỳ thực chúng có lực chiến đấu cực kỳ mạnh mẽ, chúng săn hải cẩu, bao vây những con cá voi lớn, thậm chí cả những con cá mập trắng lớn nổi tiếng hung dữ đều sẽ trở thành bữa ăn của nó.
Nhưng điều đáng ngạc nhiên là những sinh vật hung dữ như vậy lại rất thân thiện và dễ gần với con người trong tự nhiên, thậm chí thỉnh thoảng chúng còn đến bảo vệ ngư dân khi bị cá mập tấn công. Ví dụ, cá voi sát thủ sẽ cảnh báo ngư dân bằng cách nhảy lên khỏi mặt nước, vỗ đuôi và phát ra những âm thanh đặc biệt, đồng thời phát ra cả những tín hiệu sóng âm mạnh mẽ để uy hiếp và xua đuổi cá mập.
Tuy nhiên, có một con cá voi sát thủ tên là Tilikum đã nhiều lần tấn công con người, thậm chí đã cướp đi mạng sống của 3 người. Tuy nhiên, mọi người nói về nó với sự cảm thông hơn là căm ghét. Câu chuyện đằng sau Tilikum là gì?
Bắt được “Người bạn”
Một ngày vào năm 1983, một số tàu săn cá voi đến vùng biển gần Iceland, chuẩn bị tiến hành hoạt động săn bắt. Mục tiêu lần này của họ là bắt một vài con cá voi sát thủ con và bán chúng cho công viên động vật biển để biểu diễn. Họ đã theo dõi một đàn cá voi sát thủ được một thời gian.
Cá voi sát thủ là loài động vật có tính xã hội, chúng sống thành đàn suốt đời từ khi sinh ra, săn mồi và chơi đùa cùng nhau. Trong đàn cá voi sát thủ này, có một cá voi non mới hai tuổi đang vui vẻ bơi lội bên cạnh mẹ, không hề biết rằng nó sắp phải biệt ly.
Khi đàn cá voi sát thủ bơi ra biển khơi, những người săn cá voi đã phát động tấn công. Những con cá voi sát thủ sợ hãi chia thành hai nhóm, cá voi mẹ đưa các con non lặn xuống để trốn thoát, trong khi cá voi bố hy sinh bản thân để đánh lạc hướng tàu săn cá voi. Tuy nhiên, tàu săn cá voi đã sử dụng thủy phi cơ để tránh bị cá voi bố dắt đi lạc hướng, theo dõi trạng thái của cá voi mẹ, dồn chúng vào bãi biển, bẫy cá voi con bằng lưới săn cá voi, tách nó ra khỏi cá voi mẹ.
Cá voi mẹ không thể chấp nhận việc phải xa con nên đã kêu lên tuyệt vọng, đập mạnh vào lưới săn cá voi, bên kia lưới, cá heo con cũng kêu lên như tiếng khóc. Cuối cùng, cá heo con bị con người mang đi, người ta đặt tên cho nó là Tilikum, có nghĩa là “người bạn” trong tiếng Chinook của người dân bản địa vùng Tây Bắc Thái Bình Dương. Nhưng liệu Tilikum có thể trở thành “người bạn” của nhân loại?
Canada – khởi đầu của cơn ác mộng
Sau một năm lang thang, Tilikum được gửi đến Công viên Hải Dương Zealand, Canada, nơi nó được sắp xếp để huấn luyện và biểu diễn cùng hai con cá voi cái. Đối với Tilikum, đây là khởi đầu của một cơn ác mộng. Tại sao nói như vậy?
Bởi vì cá voi sát thủ là động vật sống quần cư, và là xã hội mẫu hệ. Cá voi cái tuy không lớn bằng cá voi đực nhưng địa vị của chúng cao hơn rất nhiều. Tilikum là kẻ mới đến, lại là cá voi đực, nên bị hai con cá voi cái tẩy chay và bắt nạt.
Tệ hơn nữa, Công viên Hải dương Zealand trong khi huấn luyện động tác, đã liên tục thi hành hình phạt. Nếu có một con cá voi sát thủ biểu diễn không tốt, cả ba con cá voi sát thủ đều bị bỏ đói. So với con cá voi cái đã học được động tác của nó, Tilikum mới đến chắc chắn có lúc sẽ chậm hơn một chút. Sau khi bị người huấn luyện trừng phạt bằng cách bỏ đói, hai con cá voi cái đã trút giận lên đó. Tilikum tội nghiệp thường xuyên bị cá voi cái cắn khắp người, được đưa vào bể y tế để trú ẩn. Bể y tế rất nhỏ so với cơ thể của Tilikum, Tilikum phải ở trong đó rất lâu, giống như một người bị nhốt trong bồn tắm rất lâu, vô cùng chán nản.
Để có thể biểu diễn, ban ngày, Tilikum phải tập luyện cường độ cao, bảy ngày một tuần, quanh năm không nghỉ, đêm đến, nó lại bị nhốt trong bể bơi y tế, mắc chứng trầm cảm. Theo thời gian, sức khỏe của Tilikum bắt đầu xuất hiện vấn đề. Sau khi kiểm tra môi trường sống và điều kiện vật chất của Tilikum, một số nhà sinh vật học biển và huấn luyện viên cấp cao bày tỏ lo ngại rằng cá voi sát thủ vốn thiên tính năng động, vui tươi và thích bơi lội ở biển, nếu bị nuôi ở một nơi nhỏ như vậy, sẽ tạo thành áp lực tâm lý rất lớn, cá voi sát thủ là loài động vật có trí thông minh cao, trí thông minh của nó có thể đạt đến trình độ của một thiếu niên 15, 16 tuổi, điều này càng khiến nỗi đau của nó kích phát.
Bạn hãy tưởng tượng, một đứa trẻ 15,16 tuổi mỗi ngày bị nhốt trong căn phòng nhỏ rộng 2 mét vuông, hàng ngày phải làm việc cật lực, thỉnh thoảng lại có người đến đánh nó một phát vào đầu, ai có thể chịu đựng nổi điều này?
Các chuyên gia cảnh báo rằng, nếu môi trường không thể được cải thiện về lâu dài, Công viên Hải dương Zealand không chỉ phải lo lắng về sức khỏe thể chất của Tilikum, mà còn về các vấn đề tâm thần của nó. Rất có khả năng nó sẽ phát triển bản tính hung hãn để giải tỏa sự oán trách trong lòng.
Thật không may, Công viên Hải dương Zealand đã không để tâm đến lời khuyên của các chuyên gia. Tilikum thực sự có vấn đề về tâm thần sau đó, thường xuyên rên rỉ, thậm chí nằm ngửa, nổi bất động trên mặt nước. Công viên Hải dương đã cho nó uống thuốc tâm thần, bắt nó tiếp tục biểu diễn.
Đến năm 1991, bi kịch đã xảy ra…
Cuộc phản công đầu tiên
Ngày 20/2/1991, sau buổi biểu diễn, huấn luyện viên bán thời gian tên Keltie Byrne đã vô tình rơi xuống hồ bơi khi đang dọn dẹp khu biểu diễn cá voi sát thủ. Ba con cá voi sát thủ nhanh chóng bao vây cô, Tilikum cắn Byrne và kéo cô xuống đáy. Khi những người huấn luyện khác thấy có điều gì đó không ổn, họ lập tức hét lên và ném thức ăn xuống nước nhằm đánh lạc hướng đàn cá voi sát thủ.
Tuy nhiên, ba con cá voi sát thủ lại coi Byrne như một món đồ chơi mới. Bất cứ khi nào cô cố ngoi lên mặt nước, chúng đều kéo cô xuống. Sắc mặt Byrne ngày càng tái nhợt vì sợ hãi và nghẹt thở, cuối cùng không thể tự nổi lên được nữa.
Sau thảm kịch này, danh tiếng của Công viên Hải dương Zealandia bị ảnh hưởng nặng nề, không thể không đóng cửa. Tilikum bị bán cho Công viên Hải dương Orlando ở Mỹ vào tháng 1 năm 1992.
An gia ở Orlando
Tại Công viên Hải dương Orlando, Tilikum đã có được không gian sinh hoạt rộng rãi hơn, tuy nhiên, cũng giống như Công viên Hải dương Zealand của Canada, Tilikum cũng phải biểu diễn không ngừng nghỉ mỗi ngày tại Orlando. Với 8 suất diễn mỗi ngày, cá voi sát thủ đã trở thành biểu tượng của công viên đại dương, mang lại tiếng cười cho nhiều du khách. Nhưng liệu bản thân Tilikum có hạnh phúc không?
Điều này có thể được nhìn thấy từ cái vây lưng uốn khúc sang trái của nó. Nếu bạn quan sát cá voi sát thủ hoang dã, bạn sẽ thấy rằng vây lưng của hầu hết cá voi sát thủ đều dựng đứng. Thỉnh thoảng một số vây lưng bị rụng, có thể do bệnh tật, chấn thương, đói hoặc các yếu tố bất lợi khác. Thống kê cho thấy 100% cá voi đực trưởng thành trong điều kiện nuôi nhốt đều có vây lưng bị cụp xuống, điều này ít nhiều liên quan đến tình trạng sức khỏe và tâm trạng không vui của chúng.
Ngoài các buổi biểu diễn, Công viên Hải dương Orlando còn khai thác một mục đích sử dụng khác cho Tilikum. Lúc này, Tilikum đã trưởng thành với chiều dài 6,9 mét và trọng lượng 5.400 kg, khiến nó trở thành con cá voi sát thủ lớn nhất trong điều kiện nuôi nhốt. Công viên Hải dương Orlando thích bộ gen mạnh mẽ của nó, nên thường xuyên thu thập tinh trùng của nó và bán nó với giá cao đến các công viên hải dương khác nuôi nhốt cá voi sát thủ. Tilikum có 21 người con trực hệ, nhưng nó đều chưa từng thấy chúng.
Mấy năm sau, Tilikum lại tiến hành lần phản kháng thứ hai chống lại loài người.
Du khách bí ẩn chết đuối
Vào ngày 6 tháng 7 năm 1999, khi các huấn luyện viên đến kiểm tra Tilikum, họ đã choáng váng trước những gì nhìn thấy trong hồ bơi. Chỉ thấy Tilikum đang vui vẻ bơi lội trong hồ bơi, trên lưng nó treo ngược một người đàn ông trần truồng với vết thương khắp người, rõ ràng không còn dấu hiệu của sự sống.
Sau khi điều tra, người ta phát hiện ra người đàn ông bất hạnh này là Daniel Dukes, 27 tuổi, một người đàn ông vô gia cư, có khả năng mắc bệnh tâm thần. Một ngày trước khi qua đời, sau khi xem buổi biểu diễn của Tilikum, anh ấy muốn đến gần và thân mật hơn với Tilikum, có lẽ vì yêu thích nó. Sau khi Công viên Hải dương đóng cửa, Dukes đã trốn tránh an ninh và lẻn vào hồ bơi của Tilikum. Thật không may, Tilikum không tỏ ra tử tế với người lạ.
Vụ việc kết thúc bằng việc Dukes đột nhập vào Công viên Hải dương và vô tình chết đuối. Tilikum tiếp tục biểu diễn tại Công viên Hải dương Orlando.
Hai án mạng do Tilikum gây ra đã không thu hút được sự chú ý của công chúng về tính hung hãn của nó, cho mãi đến năm 2010…
Nạn nhân cuối cùng
Dawn Brancheau là huấn luyện viên ngôi sao của Công viên Hải dương Orlando, khi lần đầu tiên xem biểu diễn cá voi sát thủ khi còn nhỏ, cô đã bị loài động vật biển to lớn và thông minh này thu hút, và quyết tâm trở thành người thầy huấn luyện cá voi sát thủ.
Sau khi nghiên cứu tâm lý và hành vi động vật tại trường đại học, Brancheau trở thành thành viên của đội huấn luyện viên động vật biển, sau khi tích lũy được nhiều kinh nghiệm huấn luyện sư tử biển và cá heo, cuối cùng cô cũng thực hiện được ước mơ trở thành người huấn luyện cá voi sát thủ.
Có thể nói, Brancheau đã dành rất nhiều tình cảm cho Tilikum, cô dành nhiều thời gian cho Tilikum, tiếp xúc, chơi đùa với nó và dành cho nó những sự tiếp xúc, động viên tử tế. Brancheau và Tilikum dần dần thiết lập một mối quan hệ tin cậy sâu sắc, cả Brancheau và những huấn luyện viên khác đều có thể cảm nhận được sự hồi đáp của Tilikum đối với tình yêu của Brancheau.
Tuy nhiên, điều này không giải quyết được vấn đề tinh thần của Tilikum, thỉnh thoảng nó lại nhai cánh cửa kim loại và lớp bê tông bên cạnh hồ bơi. Tình tự cảm xúc của nó cũng có lúc thăng lúc trầm.
Ngày 24/2/2010, Brancheau biểu diễn cùng Tilikum như thường lệ, sự tương tác ngầm giữa họ mang đến những tràng cười sảng khoái cho du khách, không ai nghĩ rằng đây sẽ là buổi biểu diễn cuối cùng của họ.
Dưới sự hướng dẫn của Brancheau, Tilikum hoàn thành động tác lật người và vẫy vây ngực, rồi theo cô sang phía bên kia bể bơi. Brancheau đi vào chỗ cạn của ao để giao lưu với Tilikum, đột nhiên nụ cười của cô trở nên có chút cứng ngắc. Du khách vô cùng kinh hoàng khi phát hiện, Tilikum đã cắn vào vai Brancheau và kéo cô xuống nước. Các huấn luyện viên khác vội vàng triển khai các hoạt động cứu hộ, ném thức ăn, sử dụng lưới, la hét đuổi đi, nhưng Tilikum vẫn luôn bám chặt lấy Brancheau không thả.
Sau 45 phút, Tilikum được chuyển đến một ao bệnh viện nhỏ hơn, nơi cuối cùng nó cũng đã nhả Brancheau ra. Khi Brancheau được vớt ra, huấn luyện viên ngôi sao đã không còn thở nữa. Toàn bộ xương sống của cô bị gãy, nhiều xương, trong đó có xương sườn bị gãy, cánh tay trái bị cắn gần như rời khỏi cơ thể, da đầu bị toạc.
Các chuyên gia sau đó đã phân tích đoạn video, suy đoán rằng rất có khả năng Brancheau đã bỏ lỡ động tác cổ động đối với Tilikum sau khi nó hoàn thành động tác vẫy vây ngực. Sự thất vọng và bất bình vì không được công nhận, cũng như ký ức về việc chết đói khi biểu diễn không tốt ùa về, khiến Tilikum đột nhiên suy sụp tinh thần, gây ra bi kịch này.
Sự kiện kinh hoàng xảy ra trước mặt du khách này đã gây chú ý trên các phương tiện truyền thông Mỹ, dẫn khởi sự chú ý rộng rãi ở Mỹ. Để tránh tai tiếng, Công viên Hải dương Orlando đã đưa Tilikum vào một hồ bơi nhỏ tương đối hẻo lánh, nơi mà ngay khi nó lật úp thân thì đã đến cuối hồ bơi. Sau hơn 1 năm cách ly với công chúng, Tilikum đã quay trở lại biểu diễn, tuy nhiên Công viên Hải dương quy định huấn luyện viên không được tiếp xúc trực tiếp với nó, mà phải dùng vòi phun nước áp suất cao để chăm sóc hàng ngày.
Có được “tự do”
Năm 2013, CNN phát hành bộ phim tài liệu “Black Fish” trình chiếu trọn vẹn toàn bộ câu chuyện về cuộc tấn công của Tilikum vào con người, gây chấn động khắp thế giới. Ngày càng có nhiều người nhận ra, rằng đằng sau màn trình diễn vui vẻ của cá voi sát thủ có một sự thật tàn khốc. Công viên Đại dương Orlando bị đẩy lên vị trí đầu sóng ngọn gió, vấp phải sự phản đối của dư luận, giá cổ phiếu lao dốc. Cuối cùng, dưới áp lực, Công viên Hải dương Orlando đã hứa sẽ không cho phép Tilikum biểu diễn nữa, cuối cùng loại bỏ dần các buổi biểu diễn cá kình và cá voi sát thủ vào năm 2016.
Đúng lúc mọi người mong đợi Tilikum sẽ được sống một cuộc sống tự do, thì sức khỏe phổi của nó lại suy giảm, cuối cùng nó qua đời vào ngày 6 tháng 1 năm 2017. Tuổi thọ trung bình của cá voi sát thủ hoang dã là 50 tuổi, một số con cá voi cái thậm chí có thể sống tới hơn 90 tuổi. Thật đáng buồn khi Tilikum qua đời ở tuổi 33, trong thời kỳ đỉnh cao.
Kể từ khi Tilikum rời đại dương bao la lúc 2 tuổi, nó không bao giờ còn được hưởng niềm vui bơi lội tự do trong đại dương nữa cho đến khi qua đời. Chỉ có cái chết mới có thể giúp nó lấy lại tự do.
Nhắc đến Tilikum, có người cho rằng, đây là một minh tinh biểu diễn, sát thủ vô tình, trong khi những người khác lại cho rằng, nó là một anh hùng quần tộc vì đã dành cả cuộc đời đau khổ của mình để cứu cả quần tộc cá voi sát thủ.
Hy vọng câu chuyện của Tilikum có thể mang lại nguồn cảm hứng và suy nghĩ cho mọi người, để chúng ta có thể tương xử thân thiện hơn với vạn vật tự nhiên.
- Trọn bộ Bí ẩn chưa được giải đáp
Theo Epoch Times,
Hương Thảo biên dịch