Một loại cỏ héo khô khi trời hạn hán và nhanh chóng xanh tốt trở lại khi mưa xuống thu hút sự chú ý của các nhà khoa học
Loại cỏ này được tìm thấy ở Úc, khác với xương rồng chúng vẫn có đầy đủ thân và lá lớn. Khi hạn hán, chúng khô héo xơ xác như đã chết nhưng khi sang mùa mưa, chúng lại sống lại và xanh tốt như thường.
Khả năng này khiến người ta liên tưởng đến các nhà yoga Ấn Độ vốn có thể kiểm soát cơ thể, đưa quá trình trao đổi chất về mức tối thiểu giúp họ ngồi thiền trong nước hoặc dưới đất nhiều ngày liền mà không gặp phải vấn đề gì.
Nhiều loài cây sống trên sa mạc cũng có khả năng không cần tới nước trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Chúng từ từ biến thành những cái cây khô héo cho đến khi được cung cấp một ít nước để trở nên xanh tươi như cũ chỉ sau vài giờ đến vài ngày.
Nhưng làm thế nào để những thực vật ấy có thể tạo ra được sự kì diệu này? Các nhà khoa học Australia bắt đầu tiến hành những nghiên cứu về một loài cỏ bản địa có tên khoa học là Tripogon loliiformis.
Giống như những loài cây có khả năng hồi sinh khác, T. loliiformis có khả năng chịu đựng khô hạn trong thời gian dài. Tồn tại ở điều kiện không có nước, chúng trở nên héo hon và phai nhạt hết màu sắc, trông chúng giống như đã hoàn toàn chết đi. Nhưng đó chưa phải là cái chết thật sự của nó, ngay cả sau khi mất đi 95% hàm lượng nước, loài cỏ này vẫn còn có khả năng phát triển mạnh trở lại một lần nữa khi được cung cấp nước. Làm thế nào chúng tái sinh được như vậy. Liệu có phải chúng thức dậy sau một giấc ngủ dài hay là phát triển lên từ các tế bào cũ?
Theo nhóm nghiên cứu do Giáo sư Sagadevan Mundree và Tiến sĩ Brett Williams, bí mật của cỏ hồi sinh là đường. Loài cỏ phục sinh tích trữ một lượng đường trehalose trong thân. Loại đường này thường được tìm thấy trong các loại nấm trên lúa mạch đen và một số loại cỏ khác. Khi chúng cảm thấy mất nước, cỏ phục sinh sẽ tự động tích trữ trehalose và kiểm soát nó để kích hoạt quá trình phục sinh khi cần thiết.
Quá trình trên còn được gọi là autophagy, ngăn ngừa việc tế bào chết khô bằng cách tái tạo chất dinh dưỡng, loại bỏ độc tố gây nguy hại đến cơ thể. Chỉ cần một ít nước, với lượng đường trehalose đã có sẵn, tế bào sẽ được kích hoạt và phát triển trở lại.
Theo Tiến sĩ Williams, đây là bước tiến quan trọng trong quá trình nghiên cứu di truyền học, tạo điều kiện giúp các nhà khoa học có thể phát triển các giống cây trồng mạnh mẽ hơn, có thể chịu được những biến đổi bất thường của khí hậu mà vẫn cho năng suất tối đa.
Hoài Anh