Theo nghiên cứu mới của các nhà khoa học thuộc Đại học Nam Úc và Đại học Exeter ở Anh, các tác động tâm lý tiêu cực do béo phì có thể gây ra trầm cảm, ngay cả khi không có các vấn đề sức khỏe liên quan đến cân nặng khác.
Từ lâu người ta đã biết đến một mối liên hệ giữa béo phì và bệnh trầm cảm, nhưng theo lưu ý của các tác giả nghiên cứu, “mối liên hệ nguyên nhân kết quả quả giữa béo phì và bệnh trầm cảm là phức tạp và không chắc chắn”. Giờ đây, với việc công trình mới được đăng trên Tạp chí Quốc tế Dịch tễ học, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cho thấy chỉ số khối cơ thể cao hơn (BMI) có thể gây ra không nhiề thì ít các triệu chứng trầm cảm.
Áp dụng liệu pháp di truyền để kiểm tra mối liên hệ giữa chứng béo phì và trầm cảm, các nhà nghiên cứu đã lấy dữ liệu từ ngân hàng sinh học của Vương quốc Anh, một cơ sở dữ liệu bao gồm tổng số 500.000 người, cho hơn 48.000 người đáp ứng các tiêu chí bị trầm cảm được mô tả bởi hồ sơ bệnh viện hoặc tự báo cáo . Sau đó họ xem xét 73 biến thể di truyền liên quan đến chỉ số BMI cao nhưng cũng liên quan đến các bệnh khác, như bệnh tim và tiểu đường. Đối với những đặc điểm di truyền này, nguy cơ trầm cảm tăng lên và có thể được giải thích bằng cả cơ chế sinh học hoặc tâm lý.
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu đã xem xét 14 biến thể di truyền khác có liên quan đến tỷ lệ phần trăm mỡ cơ thể cao nhưng không liên quan đến các vấn đề sức khỏe khác. Họ phát hiện ra rằng những biến thể này cũng liên quan đến trầm cảm, và chứng trầm cảm này chỉ có thể được giải thích bằng cơ chế tâm lý.
Tác giả nghiên cứu Elina Hypponen cho biết: “Chúng tôi tách biệt thành phần tâm lý béo phì khỏi tác động của các vấn đề sức khỏe liên quan đến béo phì bằng cách sử dụng các gen kết hợp với chỉ số khối cơ thể cao hơn (BMI), nhưng có nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường thấp hơn”.
Về cơ bản, các nhà nghiên cứu đã có thể “tách rời” các khía cạnh tâm lý của các mối quan hệ BMI-trầm cảm từ những khía cạnh sinh lý.
Hypponen giải thích: “Những gen di truyền này liên quan chặt chẽ đến trầm cảm như những gen liên quan đến chỉ số BMI và tiểu đường cao hơn”, thêm vào đó là tình trạng thừa cân gây ra trầm cảm cả khi có và không có các vấn đề sức khỏe liên quan, đặc biệt là ở phụ nữ. Những nam giới gầy gò cũng dễ bị trầm cảm hơn nam giới có cân nặng bình thường hoặc những phụ nữ mảnh khảnh.
Nhưng nó không đơn giản như vậy. Dữ liệu được lấy từ những người sinh ra ở Anh từ năm 1938 đến năm 1971 và không biết liệu các kết quả tương tự có phù hợp với những người trẻ tuổi hay những người sinh ra ở nơi khác hay không. Hơn nữa, các tác giả lưu ý rằng định nghĩa về trầm cảm không phải là “tiêu chuẩn vàng” vì một số trường hợp là tự báo cáo. Tuy nhiên, công việc làm tăng thêm sự hiểu biết của chúng tôi về việc liệu béo phì có gây ra trầm cảm hay không để chúng tôi có thể có các kế hoạch can thiệp y tế công cộng và sức khỏe cộng đồng phù hợp
“Bệnh dịch béo phì toàn cầu hiện nay đang rất được quan tâm” Hypponen nói. “Cùng với trầm cảm, cả hai được ước tính tiêu tốn hàng tỷ đô la toàn cầu mỗi năm.”
Do đó, việc bảo đảm một chế độ ăn uống điều độ, tốt cho sức khỏe, không quá nhiều đạm và chất béo, cùng thói quen sinh hoạt ngồi ít, vận động nhiều hơn đã trở nên càng ngày cấp thiết hơn trong xã hội hiện đại.
Phương Lâm (theo iflscience)