Đây là đối tượng vật thể lớn nhất từng được tìm thấy từ trước tới nay trong vũ trụ. Khối lượng của cấu trúc này gấp gần 5.000.000.000.000 lần so với Mặt Trời hoặc nói cách khác, nó gần gấp 10.000 lần toàn bộ thiên hà của chúng ta.
Một tập hợp các thiên hà hay còn được gọi là siêu quần thiên hà mới được phát hiện có niên đại chỉ 2,3 tỷ năm sau Vụ nổ lớn. Các nhà thiên văn học phát hiện ra siêu thiên hà này đã đặt tên nó là Hyperion (tên của người khổng lồ trong thần thoại Hy Lạp – người đã tạo ra Mặt Trời, bên cạnh đó cũng có một “Mặt Trăng” của Sao Thổ được đặt tên theo ông).
Siêu thiên hà là những cấu trúc lớn nhất trong vũ trụ với các cụm thiên hà cách xa hàng trăm triệu năm ánh sáng. Sự tồn tại của chúng chứng tỏ vũ trụ thủa ban đầu có vật chất cô đặc lại thay vì được phân bố một cách đồng đều.
Những siêu thiên hà có kích thước tương tự như Hyperion cũng đã được tìm thấy trước đây, nhưng các nhà thiên văn học đã vô cùng ngạc nhiên khi thấy một thứ gì đó quá lớn mà hình thành ngay sau khi vũ trụ bắt đầu. Tiến sĩ Olga Cucciati của trường Đại học Bologna cho biết: “Thông thường những loại cấu trúc này được biết đến với các dịch chuyển đỏ thấp hơn, có nghĩa là Vũ trụ cần nhiều thời gian hơn để phát triển và tạo nên những thứ lớn như vậy”.
Trong khi có niên đại trẻ hơn rất nhiều, Hyperion có phần kém phát triển so với các siêu thiên hà có kích thước tương tự. Nhà thiên văn học Brian Lemaux tại Đại học California cho hay: “Khối vật chất này được phân bố đồng đều hơn với một loạt các đốm màu liên kết nhau, định lại bởi các quần thể thiên hà lỏng lẻo”.
Mặc dù có vẻ mượt mà hơn so với các đối tác sau này, Hyperion lại có cấu trúc phức tạp hơn nhiều so với các nhà thiên văn học dự kiến với độ tuổi của nó. Họ đã tính bảy vùng mật độ cao bên trong nó, với những dải thiên hà trải dài giữa chúng. Cucciati, Lemaux và các đồng tác giả đã ước tính khối lượng của các vùng dày đặc riêng lẻ với khối lượng lớn nhất khoảng 2.7 x 1014 khối lượng Mặt Trời.
Hyperion cung cấp cho chúng ta một hình ảnh về cách cấu trúc của một siêu thiên hà phát triển và làm tăng hy vọng chúng ta sẽ tìm thêm các ví dụ khác nữa ở cả trước và sau tiến trình.
Cấu trúc khổng lồ này được tìm thấy bằng cách sử dụng một thiết bị to lớn khác: Kính viễn vọng lớn của Đài thiên văn Nam châu u, có thể kết hợp tối đa ba gương khác nhau, mỗi tấm dài 8.2 mét, hoạt động như thể chúng là một kính thiên văn đơn. Phát hiện này được thực hiện trong quá trình khảo sát siêu sâu về một phần của chòm sao Sextans, tạo ra bản đồ ba chiều của hơn 10.000 thiên hà từ thủa ban đầu của vũ trụ.
Số lượng lớn các thiên hà với mật độ cao tại khu vực này đã được hợp nhất thành một trong các cấu trúc lớn nhất vũ trụ và rôi trở thành một siêu thiên hà chưa từng được ghi nhận từ trước tới nay.
Nhật Quang