Oxy và hydro là 2 chất đều cháy và duy trì sự cháy nhưng hợp chất của nó là nước lại không cháy mà còn dập tắt sự cháy. Tại sao?
Đặt ra câu hỏi nghe có vẻ khá ngược đời và kỳ quặc nhưng chắc hẳn không ít người thắc mắc về vấn đề này. Ai cũng biết rõ nước không cháy được, nó chỉ dùng để dập đám cháy được thôi. Nhưng do đâu mà nước không cháy được, dù nó được cấu thành từ 2 nguyên tố hỗ trợ sự cháy là H và O. Đây quả là câu hỏi khó có thể trả lời ngay lập tức được.
Sự cháy là gì?
Nói một cách đơn giản cháy là phản ứng oxy hóa – khử nhiệt độ cao giữa một chất đốt và tác nhân oxy hóa, thường là oxy khí quyển, tạo ra các sản phẩm oxy hóa thường dạng hơi, trong một hỗn hợp gọi là khói. Sự cháy tạo ra ngọn lửa, và tạo ra nhiệt độ đủ cho sự cháy tự duy trì.
Để đốt cháy thứ gì đó, thí dụ như que củi, mảnh giấy thì bạn cần 2 điều kiện:
- Thứ nhất là nhiên liệu: khí oxy là nhiên liệu chính vì nó là chất oxy hóa cơ bản trong khí quyển Trái Đất.
- Thứ 2 là cần thêm một thứ khác là nhiệt để mồi quá trình đốt cháy xảy ra như bật lửa, diêm…
Có những chất ngay ở nhiệt độ thường cũng bốc cháy như photpho trắng chẳng hạn hay những chất như than đá (thành phần chủ yếu là cacbon), hyđro, lưu huỳnh ở nhiệt độ thường khi tiếp xúc với oxy không hề có phản ứng nhưng khi tăng cao nhiệt độ thì chúng sẽ bốc cháy.
Từ bề ngoài mà xét thì rượu, xăng, dầu hoả, nước đều là những chất lỏng trong suốt, rất giống nhau nhưng về cấu tạo hóa học chúng khác nhau hoàn toàn. Rượu tạo thành từ 3 nguyên tố C, H, O; còn xăng, dầu hỏa tạo thành từ hai nguyên tố C và H. Đại đa số các chất cấu tạo từ cacbon đều có khả năng cháy được; rượu, xăng, dầu hoả có 1 nguyên tử cacbon kết hợp với hai nguyên tử oxy thành phân tử cacbon đioxit. Còn các nguyên tử hyđro lại kết hợp với oxy thành phân tử nước, vì vậy các hợp chất nói trên đều cháy sạch.
Đến đây có thể bạn đã hiểu ra phần nào tại sao nước lại không cháy được rồi chứ. Nước tạo thành từ 2 nguyên tố H và O, là kết quả do sự đốt cháy H với chất hỗ trợ là O. Nếu đã là sản phẩm cháy của hydro thì nước không thể tiếp tục kết hợp với oxy để tạo ra sự cháy nữa; tương tự với cacbon đioxit, nếu nó sản phẩm cháy của C thì nó làm sao có thể cháy được nữa, vì nước và cacbon đioxit được dùng để dập tắt các đám cháy.
Vậy chúng ta có thể hiểu theo thiên hướng hơi kỳ lạ rằng nước không thể bị đốt cháy vì nó được đã được “đốt cháy” rồi.
Nói tóm lại, khi ta đốt giấy thì thu được tro, đốt hydro thì thu được nước. Và tro không thể bị đốt tiếp vì nó đã bị đốt sạch trước đó rồivà nước cũng như vậy.
Video:
Sơn Tùng