Antikythera là con tàu Hy Lạp cổ đại nổi tiếng đã bị đắm hơn 2000 năm trước, và hiện đang hé mở thêm nhiều kho tàng bên trong. Xác con tàu đắm được phát hiện lần đầu vào năm 1900, khi các ngư dân Hy Lạp đang lặn biển tìm kiếm hải miên màu vàng.
Thuyền trưởng Dimitrios Kondos đã quyết định thả neo khi một cơn bão quét ngang qua đảo Antikythera của Hy Lạp. Chính tại nơi đây thủy thủ đoàn đã lặn biển tìm kiếm hải miên màu vàng, và phát hiện thấy xác con tàu đắm. Nhóm thợ lặn đã trục vớt được một bức tượng vận động viên bằng đồng theo kích thước thật, 36 bức tượng bằng đá cẩm thạch của các nhân vật anh hùng và các vị thần trong thần thoại, cùng những di hài của thủy thủ đoàn và hành khách.
Buổi họp báo Baselworld 2015 về Antikythera của hãng đồng hồ Hublot:
Kể từ năm 2014 các nhà khảo cổ đã bắt đầu khai quật một cách có hệ thống xác con tàu Hy Lạp cổ đại bị đắm vào khoảng năm 65 TCN. Cho đến nay đã có rất nhiều khám phá.
Một khám phá chủ chốt là cỗ máy Antikythera, được một số người gọi là “chiếc máy tính cổ nhất thế giới”.
Cỗ máy Antikythera là một thiết bị được cấu tạo từ các bánh răng nhằm mục đích mô phỏng sự chuyển động của các hành tinh, ngôi sao, đồng thời có thể dự đoán nhật thực/nguyệt thực.
Trong các cuộc khai quật gần đây, đã có hơn 50 cổ vật được phát hiện, bao gồm một tay vịn bằng đồng, đồ thủy tinh, đồ gốm sứ cao cấp, một con tốt từ một trò chơi bảng cổ đại, phần còn sót lại của một cây sáo xương, và một số mảnh vỡ của con tàu. Nhưng đó chưa phải là tất cả kho báu.
Tiến sĩ Brendan Foley, đồng quản lý dự án và cũng là một nhà khảo cổ học đại dương từ Viện Hải dương học Woods Hole (WHOI), đã nhận định trong một thông cáo báo chí rằng: “Còn xa lắm mới có thể tìm hiểu triệt để về xác con tàu đắm này. Mỗi một lần lặn lại mang đến những phát hiện khó tin, và hé lộ cách sinh hoạt của giới thượng lưu trong thời Caesar”.
Cuộc thám hiểm năm 2015 với tên gọi “Trở về Antikythera” là một phần của một kế hoạch dài hạn đã được khởi động từ năm 2014.
Đây là cuộc khai quật mang tính khoa học lần đầu tiên của xác tàu đắm cũng bao gồm một nghiên cứu đầy đủ toàn diện về tất cả các hiện vật được tìm thấy bên trong:
Tiến sĩ Theodoulou, một trong những nhà khảo cổ tham gia nhóm lặn, đến từ bộ phận Cổ vật dưới nước Ephor (Ephorate of Underwater Antiquities) thuộc Bộ Văn hóa và Thể thao Hy lạp đã nói rằng: “Năm nay chúng tôi đã rất may mắn, vì chúng tôi đã khai quật được rất nhiều các hiện vật, cho chúng tôi một cơ hội sử dụng triệt để tất cả các thông tin khảo cổ mà các hiện vật này có thể cung cấp”.
Cuộc thám hiểm năm 2015 bao gồm một đội lặn với 10 người được trang bị các thiết bị lặn tối tân. Các đội lặn dự định thực hiện hơn 60 lần lặn chỉ trong vòng 10 ngày. Sử dụng một máy dò kim loại để khảo sát khu vực, họ đã phát hiện thấy có các hiện vật bằng kim loại được chôn vùi trên một khu vực có diện tích 40m x 50m. Ngoài ra một thiết bị điều khiển từ xa (ROV) cũng đã được sử dụng để giám sát và ghi lại tất cả các hoạt động dưới nước.
Theo một thông cáo báo chí của Viện Hải dương học Woods Hole, đội lặn đã thu thập được nhiều danh mục cổ vật, trong đó bao gồm một chiếc vò hai quai còn nguyên vẹn; một chiếc vòng lớn bằng chì vụn; hai bệ neo bằng chì có lẽ biểu thị cho bộ phận mũi tàu; các mảnh vỡ bằng chì của vỏ thân tàu; một chiếc bình lagynos nhỏ (một loại bình Hy Lạp cổ) được nhào nặn một cách tinh vi; và một vật thể bằng đá được chạm trổ hình chữ nhật (có thể là chân đế của một pho tượng nhỏ), được khoét 12 lỗ và được lấp đầy bằng một loại chất liệu chưa được xác định.
Chuyến thám hiểm năm nay kéo dài 40 giờ đồng hồ, với bốn chuyên gia khảo cổ tham gia lặn xuống di chỉ xác con tàu đắm và tiến hành công tác khai quật với các trang thiết bị được thiết kế đặc biệt.
Trong một email trao đổi với tờ The Huffington Post, tiến sĩ Foley từ Viện Hải dương học Woods Hole đã nói:
‘Những hiện vật này triển hiện cho chúng ta thấy cuộc sống của một tầng lớp thượng lưu mới nổi ở La Mã và Hy Lạp’.
“Chưa từng có một thời kỳ nào trong lịch sử, một lượng tài sản khổng lồ lại được phân bổ tập trung trong một tầng lớp thượng lưu mở rộng như thế”, tiến sĩ Foley bổ sung.
“Con tàu và hàng hóa biểu thị cho sự khởi đầu của một nền kinh tế dựa trên việc tiêu thụ sản phẩm trên một vùng diện tích rộng, phụ thuộc vào các tuyến đường biển, và được hỗ trợ bởi các cơ chế mới trên phương diện bảo hiểm và đa dạng hóa rủi ro”.
Hy vọng rằng kết quả phân tích các mẫu gỗ có thể hé lộ nguồn gốc của con tàu, và kết quả phân tích các mẫu chì có thể cho chúng ta biết nơi chúng đã được khai thác và cảng đăng ký của con tàu. Cũng hy vọng rằng bằng cách sử dụng các mẫu thu thập từ những chiếc bình gốm, chúng ta sẽ có thể tìm hiểu nhiều hơn về những bí ẩn chúng chứa đựng.
Tác giả:Troy Oakes, Vision Times.
Đăng tải với sự cho phép. Đọc bản gốc ở đây.
Thanh Hải biên dịch
Xem thêm: