Một nhóm các học sinh thông minh nhất của Trung Quốc đã được tuyển dụng ngay từ trường trung học để bắt đầu quá trình đào tạo trở thành các nhà khoa học vũ khí trí tuệ nhân tạo trẻ nhất thế giới, cho thấy tham vọng bá quyền của nước này.
27 nam sinh và 4 nữ sinh, từ 18 tuổi trở xuống đã được lựa chọn từ 5000 ứng cử viên cho chương trình thử nghiệm hệ thống vũ khí thông minh kéo dài bốn năm tại Viện Công nghệ Bắc Kinh (BIT).
BIT là một trong những viện nghiên cứu vũ khí hàng đầu của Trung Quốc và sự ra mắt của chương trình mới này là bằng chứng về mục tiêu phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) cho mục đích chạy đua quân sự.
Trung Quốc đang cạnh tranh với Hoa Kỳ và các quốc gia khác trong cuộc đua để phát triển các ứng dụng AI phục vụ quân sự – từ các tàu ngầm hạt nhân với chip tự học đến các robot vi mô có thể chui vào mạch máu người.
Một giáo sư tại BIT cho biết: “Những đứa trẻ này đều rất thông minh, nhưng chỉ thông minh thôi là chưa đủ. Chúng tôi đang tìm kiếm những phẩm chất khác như tư duy sáng tạo, sẵn sàng chiến đấu, kiên trì khi đối mặt với thử thách. Bên cạnh đó họ cũng cần có một niềm đam mê phát triển vũ khí mới, họ cũng phải là những người yêu nước.”
Mỗi học sinh sẽ được cố vấn bởi hai nhà khoa học vũ khí cấp cao, một thuộc nền tảng học thuật và một từ ngành công nghiệp quốc phòng.
Sau khi hoàn thành một chương trình ngắn của khóa học làm việc trong học kỳ đầu tiên, học sinh sẽ được yêu cầu chọn một lĩnh vực chuyên môn, chẳng hạn như kỹ thuật cơ khí, điện tử hoặc thiết kế vũ khí tổng thể. Sau đó, họ sẽ được gửi đến một phòng thí nghiệm quốc phòng có liên quan, nơi họ sẽ có thể phát triển kỹ năng của mình thông qua kinh nghiệm thực hành.
Một trong số các học viên là Qi Yishen từ tỉnh Sơn Đông ở phía đông Trung Quốc, cậu nói rằng mình rất quan tâm đến súng và vũ khí từ khi còn nhỏ. Cậu cũng thích đọc sách và tạp chí về chủ đề này.
Một học viên khác, anh Qi kể lại rằng, khi đang muốn theo học trường Đại học Thanh Hoa – một trong những trường hàng đầu của Trung Quốc. Cùng ngày nộp đơn vào ngôi trường này, anh cũng nhận được một lời đề nghị phỏng vấn cho chương trình BIT. Và anh cho biết: “Khi tôi đến Bắc Kinh, tôi lảng vảng ở ga xe lửa trong một thời gian dài. Nhưng sau đó tôi đã đến BIT … Tôi không thể cưỡng lại sự hấp dẫn của nó”.
BIT đã phát động chương trình tại trụ sở của Norinco, một trong những nhà thầu quốc phòng lớn nhất của Trung Quốc vào ngày 28 tháng 10.
Đại diện cho các học viên, Cui Liyuan cho biết trong một tuyên bố chính thức: “Chúng tôi đang đi một con đường mới, làm những điều mà không ai đã từng làm trước đây”.
Sau khi hoàn thành khóa học bốn năm, các sinh viên được dự kiến sẽ tiếp tục bước vào một chương trình tiến sĩ và trở thành nhà lãnh đạo tiếp theo của chương trình vũ khí AI của Trung Quốc.
Eleonore Pauwels, một thành viên trong ngành công nghệ sinh học mới nổi tại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách, Đại học Liên Hợp Quốc ở New York cho biết cô lo ngại về việc ra mắt khóa học BIT.
“Đây là chương trình đại học đầu tiên trên thế giới được thiết kế để khuyến khích các thế hệ trẻ suy nghĩ, thiết kế và triển khai trí tuệ nhân tạo cho nghiên cứu và tạo ra những vũ khí quân sự.”
Tất nhiên, một số cường quốc như Hoa Kỳ cũng có các chương trình tương tự, chẳng hạn như các chương trình do Cơ quan Dự án Nghiên cứu Cao cấp Quốc phòng điều hành, nhưng họ hoạt động trong bí mật và chỉ sử dụng các nhà khoa học chính thống.
Ngược lại, chương trình BIT dường như tập trung hơn vào việc đào tạo thế hệ trẻ trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào vũ khí. Cô nhấn mạnh: “Khái niệm này cực kỳ mạnh mẽ và gây rắc rối.”
Những học viên này sẽ thiết kế AI như một động cơ hoặc một lực lượng cho phép vũ khí hóa các hệ thống tự học, khiến chúng trở nên thông minh và trở thành một hệ thống hoàn toàn tự động.
Theo Pauwels, kiến thức đó cũng có thể được sử dụng cùng với các công nghệ mới và hiện tại khác như công nghệ sinh học, điện toán lượng tử, công nghệ nano và robot, điều này sẽ có ảnh hưởng đến an ninh hay sự thống trị quân sự.
Cô nói: “Hãy suy nghĩ về những bầy robot có khả năng cung cấp độc tố có hại trong chuỗi cung ứng thực phẩm hoặc chuỗi cung ứng công nghệ sinh học”.
“Nó cũng có thể dẫn đến các hình thức chiến tranh mới, từ các cuộc tấn công mạng tự động tinh vi, các hành vi phạm tội và thu thập thông tin tình báo. ”
Khi được yêu cầu bình luận về chương trình BIT, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nước này đã tích cực tham gia vào việc phát triển và ứng dụng công nghệ AI để phục vụ phát triển kinh tế, xã hội và khoa học và công nghệ.
Đồng thời, họ cũng cho biết họ cũng rất ý thức về các vấn đề có thể xảy ra với một hệ thống vũ khí tự trị gây chết người và đang thúc đẩy việc tìm ra các biện pháp phòng ngừa.
AI dường như cung cấp một kho vũ khí an ninh mới cho Trung Quốc, nó giúp nước này có được các tiến bộ công nghệ, từ đó đạt được mục tiêu trở thành một nhà lãnh đạo toàn cầu.
Stuart Russell, giám đốc Trung tâm Hệ thống Thông minh tại Đại học California, Berkeley, mô tả chương trình BIT là “một ý tưởng rất tồi tệ”. Ông cho biết: “Máy móc không bao giờ được phép quyết định giết người. Vũ khí như vậy nhanh chóng trở thành vũ khí hủy diệt hàng loạt. Hơn nữa, chúng làm tăng khả năng chiến tranh”.
Dễ thấy rằng trong các quyết định của chính phủ Trung Quốc, sức mạnh và quyền lực luôn là thứ được ưu tiên, bất chấp các thách thức, trong khi đó, yếu tố nhân đạo dường như luôn được xếp cuối bảng. Sẽ thật sự tai hại khi một ngày nào đó các robot sát thủ kia được điều khiển bởi một chính quyền như vậy.
Nhật Quang