Ngày 25/3/1921, vào lúc 3:25 chiều, 56 sĩ quan và thủy thủ trên tàu USS Conestoga (AT 54) đã lái tàu vượt eo biển Golden Gate (Cổng Vàng), và sau đó biến mất không dấu tích. Nhưng nay con tàu USS Conestoga đã được tìm thấy.

Khi thủy thủ đoàn trên tàu USS Conestoga rời thành phố San Francisco, trên hành trình đến đảo Tutuila thuộc quần đảo Samoa, ngang qua Trân Châu cảng ở Hawaii, họ đã sẵn sàng để khám phá thế giới. Họ đâu ngờ chỉ trong vài giờ kế tiếp họ sẽ phải chiến đấu để giành giật sự sống trước sức mạnh kinh hoàng của biển cả.

Phát hiện nơi an nghỉ của tàu USS Conestoga

Năm 2009, Văn phòng Khảo sát Bờ biển thuộc Cục quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (National Oceanic and Atmospheric Administration – NOAA), trong khi khảo sát thủy văn gần quần đảo Farallon ngoài khơi San Francisco, đã phát hiện được một xác tàu đắm vô danh với chiều dài ước tính lên đến 52 m tại độ sâu 56,5 m dưới mặt nước biển, nằm ngoài khơi cách đảo Farallon 5 km về phía đông nam.

Xem video về phát hiện của Văn phòng Khu bảo tồn Biển Quốc gia:

Một báo cáo của NOAA đã mô tả phát hiện này:

“Xác của một con tàu đắm vô danh từ cuối thế kỷ 19 hoặc đầu thế kỷ 20 trong Khu bảo tồn Biển Quốc gia Greater Farallones”.

Sau đó, một cuộc điều tra kéo dài 2 năm được triển khai bằng việc sử dụng các phương tiện điều khiển từ xa (ROV) có gắn các camera ghi hình để khảo sát khu vực xác tàu đắm. Con tàu vẫn gần như còn nguyên vẹn, mặc dù các bộ phận bằng gỗ của boong tàu đã bị sập.

The officers and crew of USS Conestoga in San Diego, California in 1921. Lost for 95 years, the tug was discovered in the Greater Farallones National Marine Sanctuary off San Francisco. (Image: Naval Historical Center Photograph NH 71503) Ảnh chụp các sĩ quan và thủy thủ đoàn trên tàu USS Conestoga ở San Diego, California vào năm 1921. Bị mất tích trong 95 năm, con tàu kéo này đã được tái phát hiện ở Khu bảo tồn Biển Quốc gia Mỹ tại khu vực quần đảo mở rộng Farallon ngoài khơi San Francisco. (Ảnh: Ảnh chụp của Trung tâm Lịch sử Hải quân NH 71503)Ảnh chụp các sĩ quan và thủy thủ đoàn trên tàu USS Conestoga ở San Diego, California vào năm 1921. Bị mất tích trong 95 năm, con tàu này đã được tìm thấy ở Khu bảo tồn Biển Quốc gia Greater Farallones, ngoài khơi San Francisco. (Ảnh chụp của Trung tâm Lịch sử Hải quân NH 71503)

Tuy nhiên, có một số đặc điểm giúp các nhà nghiên cứu xác nhận được xác tàu đắm này chính là của con tàu USS Conestoga. Sau khi tra cứu các kế hoạch và những miêu tả trong bản thiết kế con tàu USS Conestoga, vốn đã được công bố trên tạp chí thương mại Kỹ thuật Hàng hải (Marine Engineering) vào năm 1904, các nhà nghiên cứu có thể đối chiếu và nhận thấy xác tàu đắm có sự trùng khớp về kích thước tổng thể, thiết kế chân vịt, cũng như vị trí và số lượng của các ô cửa sổ bên mạn tàu.

Ngoài ra còn có khẩu súng hải quân 50-caliber được đặt trên boong tàu chính là một nhân tố then chốt khác giúp xác nhận xác tàu đắm chính là tàu USS Conestoga thưở trước.

tau uss conestoga 1Các thành viên trên tàu USS Conestoga chụp ảnh cùng một khẩu súng hải quân 50 caliber 3 inch trên tàu. Ảnh chụp tại San Diego, California vào năm 1921. Ảnh dưới là vị trí hiện tại của khẩu súng bên trong xác tàu đắm. (Ảnh lịch sử, Ủy ban Di sản và Lịch sử của Hải quân Hoa Kỳ NH 71510. Ảnh chụp dưới nước, NOAA ONMS/Teledyne SeaBotix)

Tháng 3/2016, NOAA đưa ra một tuyên bố xác nhận rằng xác tàu đắm vô danh này chính là tàu USS Conestoga. Tuy nhiên, cần phải xác định tình trạng của con tàu vào thời điểm bị chìm.

“Ngày nay, NOAA và Hải quân Hoa Kỳ đã tuyên bố phát hiện được con tàu USS Conestoga (AT 54) ở Khu bảo tồn Biển Quốc gia Greater Farallones ngoài khơi San Francisco, 95 năm sau khi con tàu  này biến mất trên biển cùng với 56 sĩ quan và thủy thủ. Phát hiện này đã giải được một trong những bí ẩn hàng hải lớn nhất trong lịch sử Hải quân Hoa Kỳ.”

Lịch sử của con tàu USS Conestoga bí ẩn

Conestoga là một con tàu kéo bằng sắt nặng 617 tấn do Xưởng đóng tàu Sparrow’s Point đóng vào năm 1904, thuộc quyền sở hữu của Công ty Sắt thép Maryland ở Baltimore, theo đơn đặt hàng của Công ty Đường sắt Philadelphia đặt đóng con tàu này để kéo các xà lan chở than.

Đến ngày 14/9/1917, Hải quân Hoa Kỳ đã mua con tàu này để phục vụ cho Thế chiến I. Nó được đưa vào sử dụng và có tên USS Conestoga (SP 1128), sau đó được đưa vào danh sách tàu quét thuỷ lôi trong tài liệu Số liệu về các con tàu của Hải quân Hoa Kỳ xuất bản vào năm 1918.

USS Conestoga at San Diego, California, January 1921. (Image: Naval Historical Center Photograph NH 71299)Ảnh chụp tàu USS Conestoga tại bến cảng thành phố duyên hải San Diego, California, vào tháng 1/1921. (Ảnh chụp của Trung tâm Lịch sử Hải quân NH 71299)

Nhiệm vụ đầu tiên của tàu Conestoga là với Lực lượng Tàu ngầm, và được trang bị để thực hiện các nhiệm vụ đường dài. Nó đã tiến hành một số nhiệm vụ, như các nhiệm vụ cứu kéo dọc bờ biển Đại Tây Dương, vận chuyển vật tư và súng ống, hộ tống các đoàn hộ tống đến Bermuda và quần đảo Azores và còn đi tuần tra cùng với Đội tuần tra Hoa Kỳ trong những vùng lân cận Azores.  

Sau đó, khi chiến tranh kết thúc, tàu Conestoga được giao cho Căn cứ Hải quân số 13 (Azores), và nhiệm vụ của nó là cứu kéo các tàu hỏng hóc và hộ tống, cho tới khi cập cảng New York vào ngày 26/9/1919.

Xem video phát hiện xác tàu đắm của con tàu USS Conestoga:

Sau đó con tàu này đã được giao nhiệm vụ cứu kéo tại Quận Hải quân thứ 5 (5th Naval District) ở Norfolk, Virginia. Tàu Conestoga sau đó được chính thức xếp vào loại tàu kéo hạm đội AT-54 vào ngày 17/7/1920 trong đợt đánh ký hiệu nhận diện gồm các chữ và số cho toàn đội tàu.

Được giao nhiệm vụ vận hành xung quanh trạm Tutuila, quần đảo Samoa, tàu Conestoga đã được tân trang và cung cấp trang thiết bị tại Norfolk, và đã rời cảng Hampton Roads vào ngày 18/11/1920 để hướng ra biển Thái Bình Dương, kéo theo xà lan chở than YC-468 của Hải quân Hoa Kỳ. Sau khi cập cảng San Diego vào ngày 7/1/1921, con tàu này tiếp tục hành trình đến đảo Mare, California, vào ngày 17/2 để tiến hành sửa chữa.

Ngày 25/3/1921, cùng với thuyền trưởng, trung úy Ernest L. Jones và thủy thủ đoàn gồm 3 chuẩn úy cùng 52 thủy thủ, tàu Conestoga đã khởi hành từ đảo Mare đến Trân Châu Cảng, kéo theo một xà lan chở than khác với số hiệu YC-478.

Lieutenant Ernest L. Jones, USN, Commanding Officer, USS Conestoga (AT-54) (Image: U.S. Naval History and Heritage Command NH 71504) Trung úy Ernest L. Jones, thuyền trưởng tàu USS Conestoga (AT-54). (Ảnh: Ủy ban Di sản và Lịch sử Hải quân Hoa Kỳ NH 71504)Trung úy Ernest L. Jones, thuyền trưởng tàu USS Conestoga (AT-54). (Ảnh: Ủy ban Di sản và Lịch sử Hải quân Hoa Kỳ NH 71504)

Tuy nhiên, tàu Conestoga và thủy thủ đoàn đã không bao giờ có thể đến đích trong nhiều tháng; sự biến mất bí ẩn của họ đã thu hút sự chú ý của người dân trên khắp nước Mỹ. Vì không thể xác định được vị trí con tàu hay bất kỳ mảnh vụn nào của nó, nên Hải quân Hoa Kỳ đã tuyên bố tàu Conestoga và thủy thủ đoàn trên tàu đã mất tích vào ngày 30/6/1921.

Ngày 25/3/1921, tàu Conestoga biến mất

Tình trạng của xác tàu Conestoga dưới đáy biển cho thấy con tàu này đã bị đắm. Tuy nhiên, do thân tàu bị chìm sâu bên dưới mực nước biển, và các mảnh vỡ bên trong thân tàu đã chắn hết tất cả các lối vào, nên không thể tiến hành một cuộc kiểm tra chi tiết.

Vụ đắm tàu

Các số liệu thời tiết cho thấy vào ngày hôm đó biển động, gió mạnh cấp 6 theo hướng tây-tây bắc (gió mạnh với vận tốc trong khoảng 39-49 km/h)

  • 4:00 p.m. “biển động, gió mạnh cấp 8 theo hướng tây-tây bắc (gió mạnh với vận tốc khoảng 62-74 km/h).”
  • 8:00 p.m. “gió mạnh vừa phải, tàu rung lắc, gió mạnh cấp 7 theo hướng tây-tây bắc (gió mạnh vừa phải với vận tốc trong khoảng 50-61 km/h).

Bản tin thời tiết từ khu vực quần đảo Farallon trên tờ Thời sự San Francisco cho thấy vận tốc gió đã tăng từ 37 km/h lên đến 64 km/h vào lúc 5 giờ chiều, với tình trạng biển động với những con sóng cao.

Dựa trên vị trí của xác tàu đắm và báo cáo thời tiết, James P. Delgado và Robert V. Schwemmer, hai nhà nghiên cứu chính tại khu vực xác tàu đắm này:

“tin rằng tàu Conestoga đã gặp nạn ngoài khơi San Francisco không lâu sau khi rời Vịnh Golden Gate. Biển động ngoài khơi quần đảo Farallones có thể đã khiến con tàu kéo này bị mất lái. Kết quả kiểm tra kỹ lưỡng máy tời tại vị trí xác tàu đắm cho thấy dây tời đã bị vặn xoắn và không được cuộn gọn gàng quanh trục tời, cho thấy một vấn đề liên quan đến chức năng tời kéo.”

Có tin rằng sau khi tàu Conestoga mất tích, người ta đã nhận được một tín hiệu radio từ Conestoga, nói rằng nó đang “chiến đấu với một cơn bão và rằng xà lan [chở than] nó kéo theo đằng sau đã bị sóng đánh bạt đi trong vùng biển động dữ dội”, và rằng con tàu lúc đó đang tiến về khu vực bến cảng. Tuy nhiên, Hải quân Hoa Kỳ nói rằng họ chưa từng hay tin gì từ tàu Conestoga , hay có bất kỳ bằng chứng nào về tín hiệu radio.

Stern view of the shipwreck USS Conestoga colonized with white plumose sea anemones contrasting the water column. (Image: NOAA ONMS/Teledyne SeaBotix) Cảnh tượng phần đuôi của xác tàu đắm USS Conestoga, bị mọc phủ gần kín bởi một lớp hải quỳ màu trắng, trông khá đối lập với vùng nước xung quanh. (Ảnh: NOAA ONMS/Teledyne SeaBotix)Phần đuôi của xác tàu đắm USS Conestoga, bị một lớp hải quỳ màu trắng phủ kín. (Ảnh: NOAA ONMS/Teledyne SeaBotix)

Việc các dây kéo bị vỡ đã bị vặn xoắn và không được cuộn gọn gàng quanh trục tời cho thấy có vấn đề với chức năng tời kéo. Nhưng vì dây tời được buộc chặt vào máy tời cho thấy thủy thủ đoàn đã thu hồi được nó sau khi bị mất. Điều này phù hợp với tín hiệu radio thông báo họ đang quay trở lại cảng. Và nó cũng cho thấy chiếc xà lan với số hiệu YC-478 không bị đắm cùng tàu Conestoga.

Vị trí và phương hướng của tàu Conestoga dưới đáy biển cho thấy nó được điều khiển hướng về phía vùng nước lặng sóng bên phần khuất gió của hòn đảo, hoặc có thể hướng về phía ngọn hải đăng ở bờ biển Fisherman’s Cove. Bởi vì đây là những việc khó thực hiện được, điều đó cho thấy tâm trạng tuyệt vọng của thủy thủ đoàn như thế nào và đó có thể là lựa chọn duy nhất của họ.

Biển động là yếu tố khiến tàu Conestoga bị mất tích, con tàu kéo này, một con tàu cũ kỹ chưa từng được nhìn nhận là một con tàu có tính năng đi biển ổn định như một “con tàu ướt” (wet boat), đang [không ngừng] ngập nước. Hiện tượng này có thể là do các chỗ cửa mở trên boong tàu, nó có thể do các vệt nứt vỡ khi con tàu kéo bị va đập trong vùng biển dậy sóng, và nó cũng có thể do các máy bơm [hút] nước khỏi phần đáy tàu bị trục trặc, theo kết quả cuộc nghiên cứu.

“Có lẽ tình trạng dò dỉ nước do ở trong vùng biển dậy sóng, và nước biển tràn vào làm ngập boong tàu,  với dòng nước nhấn chìm các máy bơm hút nước khỏi đáy tàu, tàu Conestoga có thể đã hướng đến khu bảo tồn Farallon, được đánh dấu không chỉ trên các hải đồ mà còn bởi ngọn hải đăng ở đó.

“Sĩ quan chỉ huy Ernest Larkin Jones và các sĩ quan của ông đã biết về chỗ neo đậu và khả năng tồn tại một bến cảng an toàn để trú tránh, sửa chữa, hoặc từ bỏ con tàu trong các vùng nước lặng sóng hơn”.

Cuộc tìm kiếm

Một cuộc điều tra thông tin ban đầu cho rằng tàu Conestoga đã đến Trân Châu Cảng. Và phải hơn 1 tháng sau các nhà chức trách mới nhận ra rằng tàu Conestoga đã bị mất tích.

Sau đó Hải quân Hoa Kỳ đã tiến hành một cuộc tìm kiếm kéo dài 11 ngày với một lực lượng gồm 60 tàu và hàng chục chiếc máy bay bao phủ một vùng diện tích khoảng hơn 775 km2. Tuy nhiên, cuộc tìm kiếm đã được tập trung quanh khu vực Hawaii, nơi con tàu Conestoga được cho là đã được nhìn thấy trước khi biến mất.

Một chiếc áo phao với dòng chữ “U.S.S. Conestoga” đã trôi dạt vào một bãi biển cách thành phố San Francisco gần 50 km về phía nam, cùng với một số thùng chứa và hộp đựng. Tuy nhiên, Hải quân đã loại bỏ bằng chứng này, khi kết luận rằng chiếc áo phao có thể đã rơi xuống biển thậm chí trước khi con tàu này rời đảo Mare.

Sau đó, vào ngày 17/5/1921, con tàu hơi nước Senator đã phát hiện được một con thuyền cứu sinh với chữ “C” cách thành phố biển Manzanillo, Mexico khoảng 1045 km về hướng Tây. Tuy nhiên, “chữ cái này tự nó là không đủ để đi đến kết luận. Nếu con thuyền này được trục vớt nó sẽ có một dãy số giúp xác định xem nó có thuộc về tàu Conestoga hay không. Với những gì được biết đến cho đến nay, dựa trên các mô hình của gió và dòng chảy, có khả năng con thuyền này thuộc về tàu Conestoga và đã trôi giạt lênh đênh trên biển từ ngày 25 hoặc 26 tháng 3”, theo kết quả cuộc điều tra.

Sau đó, sau một cuộc tìm kiếm quy mô lớn với tất cả lực lượng hải quân và không quân có thể, không có người hay mảnh xác tàu đắm nào được phát hiện. Ngày 30/6/1921, sĩ quan chỉ huy của Đặc khu Hải quân thứ 14 đã kết luận như sau trong một bức điện tín: “Không tìm thấy dấu vết của con tàu kéo. Có thể đã bị thất lạc”. Hải quan sau đó đã tuyên bố chính thức sự mất tích của con tàu Conestoga cùng với 56 người trên tàu.

Tác giả: Troy Oakes, Vision Times.
Đọc bản gốc ở đây.
Quý Khải biên dịch

Xem thêm:

Từ Khóa: