Ai cũng biết máu có màu đỏ nhưng khi chúng ta nhìn tĩnh mạch dưới da của mình lại là màu xanh chứ không phải là màu đỏ của máu. Đâu là nguyên nhân gây ra hiện tượng này?
Máu người luôn có màu đỏ vì trong thành phần của nó chứa sắt, sắt hòa tan với oxy có trong phổi khiến cho máu có màu đỏ đậm hoặc đỏ tươi tùy thuộc vào lượng oxy nhiều hay ít trong máu. Bản thân tĩnh mạch không có màu xanh, màu xanh này xuất hiện khi chúng ta nhìn xuyên qua da và do 4 nhân tố sau chi phối:
Nhân tố đầu tiên là do sự tương tác ánh sáng với da:
Ánh sáng Mặt Trời bao gồm rất nhiều màu sắc và tương đương với nhiều bước sóng thì sẽ có nhiều màu sắc khác nhau.
Da con người luôn hấp thụ ánh sáng và phản xạ lại môi trường với tần suất hàng nghìn lần chỉ trong một cái chớp mắt. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng tĩnh mạch phản xạ ra nhiều ánh sáng màu xanh hơn so với màu đỏ nên chúng ta mới thấy tĩnh mạch có màu xanh như vậy.
Nhân tố thứ hai là lượng oxy trong máu:
Một hồng cầu có thể vẩn chuyển tối đa 4 phân tử oxy, nếu quá trình vận chuyển máu bị tác động từ môi trường bên ngoài như nhiệt độ cao hay axit thì một hoặc nhiều phân tử oxy sẽ tách ra khỏi hồng cầu khiến máu có đỏ thẫm, khi đó tĩnh mạch nhìn dễ thành màu xanh hơn.
Nhân tố thứ 3 là đường kính và vị trí của tĩnh mạch:
Nếu tĩnh mạch nằm ngay dưới da, chúng sẽ có màu đỏ giống như máu; nhưng càng đi sâu xuống, chúng sẽ dần chuyển sang màu xanh. Trên thực tế, đại đa số tĩnh mạch nằm sâu hơn nửa mm dưới da. Hiện tượng quang học này có liên quan tới phương trình vận chuyển máu phức tạp.
Các nhà khoa học quan sát được sắc xanh ở động mạch nhưng rất ít bởi máu trong động mạch có màu đỏ tươi. Khi ánh sáng truyền qua da, sự khác biệt về màu sắc giữa tĩnh mạch và động mạch sẽ biểu hiện rất rõ ràng nên ta thấy tĩnh mạch xanh hơn. Bên cạnh đó, động mạch thường nhỏ và nằm sâu hơn dưới da nên thường không thấy động mạch.
Nhân tố cuối cùng là não bộ:
Sự tương phản màu sắc của da là một nguyên nhân khiến não bộ bị “đánh lừa” và có xu hướng thấy tĩnh mạch có màu xanh.
Thông tin thu nhận từ võng mạc đến não được xử lý rất nhiều lần. Ví dụ, khi ta đặt màu tím bên cạnh màu đỏ, não bộ sẽ không phản ánh hoàn toàn là màu tím mà thay vào đó là màu tím với ánh xanh. Trong trường hợp tĩnh mạch, sự tương phản của vùng da xung quanh cũng có xu hướng làm tĩnh mạch có màu xanh.
Video:
Sơn Tùng