Năm 2024 vừa kết thúc, chuyên gia các vấn đề thời sự người Hoa – Vương Hữu Quần (王友群) đã tóm tắt ‘Tám nỗi sợ hãi’ của Chính quyền Trung Quốc trong năm 2024.

Thứ nhất, sợ Thủ tướng Quốc vụ viện Lý Cường nói thật

Ngày 4 tháng 3, người phát ngôn của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc lần thứ 14, Lâu Cần Kiệm (娄勤俭), đã thông báo: Năm nay sau khi Đại hội kết thúc sẽ không tổ chức họp báo của Thủ tướng. Nếu không có trường hợp đặc biệt, trong những năm tới cũng sẽ không tổ chức họp báo của Thủ tướng.

Cuộc họp báo của Thủ tướng sau Đại hội đại biểu nhân dân hàng năm của Chính quyền Trung Quốc bắt đầu từ năm 1988. Từ năm 1993 đến 2023, nó đã được tổ chức liên tiếp trong 30 năm.

Tại sao Chính quyền Trung Quốc lại đột ngột hủy bỏ cuộc họp báo của Thủ tướng vốn đã được duy trì 30 năm này?

Ông Vương cho rằng lý do chính là, mặc dù Thủ tướng Quốc vụ viện hiện tại, Lý Cường, không thể nói điều gì vượt quá kiểm soát tại cuộc họp báo, nhưng chính quyền Trung Quốc vẫn lo ngại rằng ông sẽ học theo người tiền nhiệm Lý Khắc Cường, tận dụng cuộc họp báo để nói vài câu thật lòng.

Vào ngày 1 tháng 6 năm 2020, khi đó Thủ tướng Lý Khắc Cường đã nói tại cuộc họp báo: “Trung Quốc là một nước đang phát triển với dân số đông, thu nhập bình quân hàng năm của chúng ta là 30.000 nhân dân tệ, nhưng có 600 triệu người mỗi tháng chỉ kiếm được 1.000 nhân dân tệ. 1.000 nhân dân tệ có thể khó thuê nhà ở một thành phố trung bình”.

Câu nói thật thà này của Lý Khắc Cường ngay lập tức gây sốc cả trong và ngoài nước. Bởi vì trước đó, Chính quyền Trung Quốc luôn tuyên truyền rầm rộ về “Giấc mơ Trung Quốc”, quảng bá rằng Trung Quốc là một “cường quốc” vĩ đại, thậm chí có thể so sánh với Mỹ. Câu nói của Lý Khắc Cường khiến một số “lãnh đạo lớn” và “những người hâm mộ nhỏ” của Bắc Kinh không thể chịu đựng được.

Đến năm 2024, Chính quyền Trung Quốc quyết định không tổ chức cuộc họp báo của Thủ tướng. Đây là một cú sốc cho Thủ tướng Lý Cường và cũng là một cú sốc cho các quan chức ở mọi cấp độ của Chính quyền: đừng bao giờ nói thật.

Thứ hai, sợ Bộ trưởng Quốc phòng gặp sự cố và bị phản tác dụng

Tại Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc lần thứ 14 vào tháng 3 năm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân đã không được bầu bổ sung làm Ủy viên Quốc vụ.

Tại Hội nghị toàn thể lần thứ ba của Trung ương Chính quyền Trung Quốc lần thứ 20 vào tháng 7, Bộ trưởng Quốc phòng Đổng Quân cũng không được bầu bổ sung làm Ủy viên Quân ủy Trung ương.

Đổng Quân được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng bởi Quốc hội Trung Quốc vào ngày 29 tháng 12 năm 2023. Ông là Bộ trưởng Quốc phòng có vị trí trong đảng thấp nhất trong 75 năm cầm quyền của Chính quyền Trung Quốc.

Hai người tiền nhiệm gần đây của ông, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc và Ngụy Phượng Hòa, lần lượt bị điều tra vào ngày 31 tháng 8 và 21 tháng 9 năm ngoái do nghi ngờ vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật. Sau đó, cả hai đều bị khai trừ quân đội và tước quân hàm Thượng tướng.

Ngày 27 tháng 6 năm nay, theo báo cáo của Tân Hoa Xã, Lý Thượng Phúc và Ngụy Phượng Hòa đã bị khai trừ khỏi Đảng. Qua điều tra, xác định rằng cả hai đều vi phạm nghiêm trọng kỷ luật chính trị, kỷ luật tổ chức và kỷ luật thanh liêm, bị nghi ngờ nhận hối lộ khổng lồ, “gây ô nhiễm nghiêm trọng đến môi trường chính trị của quân đội, gây tổn hại lớn đến sự nghiệp của Đảng, quốc phòng và xây dựng quân đội, cũng như hình ảnh của các lãnh đạo cấp cao, tính chất cực kỳ nghiêm trọng, ảnh hưởng rất xấu, nguy hại đặc biệt lớn”.

Ông Vương cho rằng, Chính quyền Trung Quốc lo ngại rằng Bộ trưởng Quốc phòng mới được bổ nhiệm Đổng Quân cũng có thể liên quan đến vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật, nên không dám theo thói quen trước đây để bổ nhiệm ông làm Ủy viên Quân ủy Trung ương, Ủy viên Quốc vụ Viện.

Chính quyền Trung Quốc lo ngại rằng, nếu Bộ trưởng Đổng Quân mới nhậm chức không lâu lại gặp sự cố, và liên tiếp ba Bộ trưởng Quốc phòng bị điều tra, thì thật sự quá mất mặt. Người mất mặt nhất không phải là Đổng Quân, mà là các lãnh đạo cao nhất của Chính quyền Trung Quốc.

Để bảo đảm an toàn, họ quyết định không bổ nhiệm ông Đổng Quân làm Ủy viên Quân ủy Trung ương, Ủy viên Quốc vụ Viện.

Thứ ba, sợ cô gái Thâm Quyến nói tốt về Đài Loan

Gần đây, trên mạng xã hội X đã xuất hiện một video, trong đó một cô gái trẻ ở Thâm Quyến kể về những trải nghiệm của mình ở Đài Loan. Người đăng video cho biết, video và tài khoản mạng xã hội của cô gái đã bị gỡ bỏ.

Trong video, cô gái nói: “Tôi thật sự quá sụp đổ. Từ khi trở về từ Đài Loan ba tháng nay, tôi mỗi ngày đều gửi hồ sơ xin việc nhưng không tìm được việc nào, ngay cả công việc 6000 tệ cũng không có. Hôm qua mẹ tôi nhắn WeChat nói rằng đứa trẻ hàng xóm học cùng năm với tôi đã làm việc ở dây chuyền sản xuất của Foxconn, ám chỉ tôi cũng có thể đi làm ở đó. Nghe đến đó, tôi đã khóc ngay lập tức. Tôi, sinh viên tốt nghiệp từ trường 985, có bằng thạc sĩ, tiếng Anh cấp 6, ba năm trước khi bố mẹ gửi tôi đi học cao học với nhiều kỳ vọng, ai mà ngờ sau khi tốt nghiệp lại rơi vào cảnh phải cạnh tranh việc làm với những người tốt nghiệp trung học”.

Cô gái nói rằng vào tháng 9 năm nay, cô đã ở Đài Bắc một tuần và gặp một cô gái Đài Loan làm việc tại một công ty bán dẫn, là sinh viên đại học Đài Loan. Trong lúc trò chuyện, cô gái Đài Loan cho biết mỗi tháng lương của cô là hơn 40.000 Đài tệ, tương đương khoảng 9.000 nhân dân tệ, tất cả các khoản bảo hiểm đều được bảo đảm, và mỗi năm còn có kỳ nghỉ đặc biệt. Điều khiến cô bất ngờ hơn nữa là cô gái Đài Loan không chỉ có công việc ổn định mà còn đã trả tiền nhà mua trả góp được hơn một năm.

Cô nói rằng, vì tò mò, cô đã đến xem tòa nhà chính phủ ở Đài Bắc và “kết quả khiến tôi rất ngạc nhiên, nơi đó chẳng khác gì một văn phòng bình thường, công dân có thể tự do ra vào, tầng một còn có nhà hàng giá rẻ, công chức và người dân cùng xếp hàng mua cơm”.

Cô nhớ lại rằng năm ngoái khi làm việc ở chính phủ Thâm Quyến, cô phải thực hiện nhiều cuộc hẹn và đăng ký trước, trước khi vào còn phải qua kiểm tra an ninh, nghiêm ngặt hơn cả sân bay.

Cô gái cũng nhắc đến việc thấy một ông lão ngã ở trạm xe buýt trên đường phố Đài Bắc, ngay lập tức có bảy tám người qua đường lao tới đỡ ông, có người lấy khăn giấy lau mồ hôi cho ông, có người giúp nhặt đồ đạc rơi vãi của ông, còn có người trực tiếp gọi điện thoại gọi xe cứu thương.

Nhớ lại, trước đây ở Thâm Quyến, cô đã chứng kiến một ông lão ngã, nhưng mọi người xung quanh đều làm ngơ, thậm chí có người còn vòng qua để không bị liên lụy.

Cô gái cũng nói rằng, sau khi trở về từ Đài Loan, cô đã đăng một thông tin trên mạng xã hội, nói rằng mức độ văn minh công cộng ở Đài Loan đáng để học hỏi. Kết quả là cô bị một vài bạn học cảnh báo, yêu cầu cô xóa thông tin đó, “cẩn thận bị mời lên đồn uống trà”.

Thứ tư, sợ sinh viên đại học tự do đi xe đạp gây ra “phong trào sinh viên”

Vào tháng 6 năm nay, bốn sinh viên ở Trịnh Châu quyết định đạp xe đến Khai Phong để ăn bánh bao hầm. Ngay lập tức, một số lượng lớn sinh viên đã tham gia cùng họ.

Vào tối ngày 8 tháng 11, có hơn 100.000 sinh viên đại học ở Trịnh Châu, đạp xe đạp chia sẻ, kéo dài hàng chục km, thẳng tiến đến Khai Phong cách đó 50 km, tận hưởng khoảnh khắc tuổi trẻ tự do.

Phong trào đạp xe đêm của sinh viên đại học nhanh chóng lan rộng đến các tỉnh thành lân cận cũng như các đô thị lớn như Bắc Kinh, Thiên Tân, Thượng Hải, Ninh Ba, Vũ Hán, Thành Đô.

Sự tự do đạp xe của nhiều sinh viên đại học ở Trịnh Châu đã thu hút sự chú ý của sinh viên trên toàn quốc, khiến Chính quyền Trung Quốc cảm thấy căng thẳng, lo ngại rằng phong trào học sinh giống như vào mùa xuân hè năm 1989 sẽ lại nổ ra.

Vào chiều ngày 9 tháng 11, ba công ty vận tải là Mỹ Đoàn (美团), Hellobike và Thanh Cát (青桔) đã phát hành thông báo chung, viện dẫn lý do an toàn khi đi xa và gây bất tiện cho người dùng khác, họ đã quy định khu vực sử dụng xe. Việc đi xe ra ngoài khu vực sẽ dẫn đến việc khóa xe cưỡng chế và thu phí điều độ.

Vào tối ngày 9 tháng 11, cảnh sát giao thông Trịnh Châu đã phát đi thông báo, áp dụng kiểm soát giao thông đối với một số đoạn đường cho cả phương tiện cơ giới và không cơ giới trong thành phố, đồng thời cấm lưu thông trên làn đường dành cho xe không cơ giới trên Đại lộ Trịnh Khai, tức là phong tỏa đường. Một số trường đại học cũng bắt đầu thực hiện phong tỏa trường, kiểm tra từng sinh viên rời trường.

Vào ngày 10 tháng 11, một sinh viên ở Trịnh Châu cho biết: “Bây giờ không thể ra khỏi trường, giáo viên hướng dẫn, thầy cô và bí thư đang làm thêm giờ đứng ở cổng trường, ra ngoài cần có giấy xin phép”. Cùng ngày, sinh viên của Trường Kỹ thuật Hà Nam cần có giấy phép ra ngoài tạm thời mới được rời trường.

Thứ năm, sợ các nhà kinh tế nói thật

Vào ngày 24 tháng 11, nhà kinh tế trưởng của Đông Bắc Chứng Khoán, Phó Bằng (付鹏), được phỏng vấn bởi Dịch vụ lập kế hoạch quản lý tài sản HSBC, đã có bài phát biểu mang tên “Tổng kết cuối năm 2024 và triển vọng 2025 – Đối phó rủi ro so với hạ cánh mềm” tại Khách sạn Mandarin Oriental ở Thượng Hải.

Vào ngày 13 tháng 12, nhà kinh tế trưởng của Quốc Đầu Chứng Khoán, Cao Thiện Văn (高善文), đã có bài phát biểu kéo dài hơn một giờ tại Hội nghị chiến lược đầu tư năm 2025 của Quốc Đầu Chứng Khoán ở Thâm Quyến.

Trong bài phát biểu, chuyên gia Phó Bằng chỉ ra rằng hiện nay Trung Quốc đang có nhu cầu thấp, và với sự suy giảm của tầng lớp trung lưu, các biện pháp cứu kinh tế của chính phủ đã không còn hiệu quả như năm 2008.

Ông cũng nói rằng, trong những năm qua, kinh tế trong nước không cho phép nói rằng không ổn, “ai nói không ổn thì người đó là kẻ phản động, ai nói không ổn thì người đó không yêu nước”. Khi mọi người không dám nói sự thật, “sẽ khiến tất cả thông tin phản hồi trở thành sai lầm, và cuối cùng các bạn sẽ thấy ngay cả cấp quyết định cũng đưa ra những phán đoán sai lầm, thì thật tồi tệ”.

Chuyên gia Cao Thiện Văn trong bài phát biểu đã thẳng thắn nói rằng tỷ lệ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc từ năm 2021 đến 2024 đã bị đánh giá cao hơn tổng cộng 10%, và chỉ ra rằng Trung Quốc đã mất đi 47 triệu lao động ở các đô thị. Ông mô tả xã hội Trung Quốc đang tồn tại một hiện tượng kỳ lạ với “những người cao tuổi tràn đầy sức sống, thanh niên thì u ám, và những người trung niên thì tuyệt vọng”.

Sau khi bài phát biểu của các chuyên gia Phó Bằng và Cao Thiện Văn thu hút sự chú ý và thảo luận rộng rãi trên mạng, cả hai bất ngờ mất liên lạc với bên ngoài, và tài khoản WeChat cũng như các tài khoản mạng xã hội khác của họ đã bị khóa.

Reuters cho biết đã gọi điện cho Cao Thiện Văn nhưng không có ai trả lời; nỗ lực liên lạc qua WeChat cũng không thành công. Hệ thống quản lý WeChat hiện lên thông báo rằng tài khoản của Cao Thiện Văn vi phạm “quy định sử dụng” của nền tảng này.

Cùng ngày, một số người dùng mạng Trung Quốc cũng đăng bài tiết lộ rằng nội dung bài phát biểu của Cao Thiện Văn và các báo cáo liên quan đã bị gỡ bỏ, ngay cả tài khoản bình luận tài chính cá nhân của ông cũng đã bị xóa.

Vào ngày 5 tháng 12, báo cáo của công ty truyền thông Nam Phương cho biết nội dung bài phát biểu của Phó Bằng đã bị xóa dần dần trên mạng Trung Quốc, và tài khoản video của ông trên WeChat mang tên “Thế giới tài chính của Phó Bằng” cũng đã bị cấm theo dõi.

Thứ sáu, sợ người dân biết sự thật về tham nhũng trong quân đội

Vào ngày 18 tháng 7, thông cáo được ủy quyền phát hành bởi Tân Hoa Xã về Hội nghị Trung ương 3 đã tuyên bố: “Hội nghị đã xem xét và thông qua báo cáo kiểm tra về vấn đề vi phạm kỷ luật nghiêm trọng của Lý Thượng Phúc, Lý Ngọc Siêu, và Tôn Kim Minh, xác nhận các hình phạt khai trừ khỏi Đảng mà Bộ Chính trị đã đưa ra trước đó đối với Lý Thượng Phúc, Lý Ngọc Siêu, và Tôn Kim Minh”.

Vào đêm trước Hội nghị Trung ương 3, ngày 27 tháng 6 năm 2024, Tân Hoa Xã đã công bố quyết định của ĐCSTQ về việc khai trừ Đảng đối với hai Bộ trưởng Quốc phòng trước đó là Ủy viên Quốc vụ Lý Thượng Phúc và Lý Ngọc Siêu. Quyết định này đã tóm tắt ngắn gọn những vấn đề vi phạm kỷ luật và pháp luật nghiêm trọng của họ. Tuy nhiên, không đề cập cụ thể họ đã tham nhũng bao nhiêu tiền.

Cựu Tư lệnh Lực lượng Hoả tiễn Lý Ngọc Siêu và cựu Tham mưu trưởng Tôn Kim Minh, đã bị điều tra vào thời gian nào? Họ đã có những hành vi vi phạm kỷ luật và pháp luật nghiêm trọng nào? Họ đã tham nhũng bao nhiêu tiền? Có bị chuyển sang tư pháp không? Chính quyền Trung Quốc không tiết lộ một chữ nào với công chúng.

Vào ngày 29 tháng 12 năm 2023, tại cuộc họp lần thứ bảy của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa 14, có chín tướng lĩnh cấp cao trong quân đội bị nghi ngờ vi phạm kỷ luật và pháp luật nghiêm trọng, nên đã bị bãi nhiệm chức vụ đại biểu Quốc hội.

Trong chín người trên, ngoài Lý Ngọc Siêu đã được nhắc đến, tám người còn lại khi nào bị điều tra? Họ đã có những hành vi vi phạm kỷ luật và pháp luật nghiêm trọng nào? Họ đã tham nhũng bao nhiêu tiền? Có bị khai trừ khỏi Đảng không? Có bị chuyển sang tư pháp không? Chính quyền Trung Quốc cũng không tiết lộ một chữ nào với công chúng.

Nếu họ không phải là đại biểu Quốc hội, không phải là Ủy viên Trung ương hay Ủy viên dự khuyết Trung ương, và nếu Quốc hội và Hội nghị Trung ương không kiểm đếm số lượng đại biểu khi họ họp, thì dư luận có thể cũng không biết 14 vị tướng trên sẽ bị điều tra, các vấn đề tham nhũng nghiêm trọng của họ chắc chắn sẽ bị Chính quyền Trung Quốc che giấu rất kỹ, và người dân Trung Quốc hoàn toàn không biết gì.

Năm ngoái, con rể của cựu Chủ tịch nước Trung Quốc Lý Tiên Niệm, cựu Chính ủy Đại học Quốc phòng, Đại tướng Không quân Lưu Á Châu, đã bị Chính quyền Trung Quốc bí mật tuyên án chung thân do các vấn đề tham nhũng nghiêm trọng. Vì Lưu Á Châu đã nghỉ hưu, không phải là đại biểu Quốc hội, cũng không phải là Ủy viên hay Ủy viên dự khuyết Trung ương, nên việc điều tra đối với ông hoàn toàn diễn ra trong bóng tối.

Lưu Á Châu đã phạm phải tội gì? Chính quyền Trung Quốc từ đầu đến cuối đã giấu kín thông tin này và không công bố bất kỳ thông tin nào cho người dân Trung Quốc.

Thứ bảy, sợ có người bắn lén từ phía sau

Vào sáng ngày 1 tháng 10, Cục Công an thành phố Thiệu Dương, tỉnh Hồ Nam đã tổ chức lễ chào cờ. Khi lễ chào cờ đang diễn ra, Đội phó Đội Cảnh sát đặc nhiệm Đoàn Cảnh sát cơ động Đoạn Bằng (段鹏), đột ngột bắn vào Giám đốc Lý Trường Dược (李长跃). Được biết, sau khi bắn hai phát, Đoạn Bằng đã tự sát. Do Chính quyền Trung Quốc phong tỏa thông tin, tình trạng sống chết của Lý Trường Dược vẫn chưa rõ.

Về vụ việc này, Bắc Kinh không công bố bất kỳ thông tin nào ra ngoài.

Vào ngày 12 tháng 12, học giả luật cư trú tại Úc, Viên Hồng Băng, tiết lộ với Đại Kỷ Nguyên tiếng Trung rằng vào cuối tháng 10, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng và Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Quân đội đã phát hành một tài liệu, thông báo về hai vụ án bắn giết, trong đó cho biết:

“Một vụ việc đã xảy ra vào cuối tháng 8 năm 2024, tại Chiến khu Trung tâm, một thiếu tá phụ trách hậu cần họ Lưu, trong khi bị Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật quân đội điều tra về các vấn đề của mình, đã dùng súng lục bắn chết hai điều tra viên, rồi tự sát bằng súng. Vụ khác xảy ra vào đầu tháng 9, tại Chiến khu phía Nam, một đại tá hải quân phụ trách trang bị, trong khi bị Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật điều tra, đã bắn chết bốn điều tra viên, sau đó bị bảo vệ bên cạnh bắn chết”.

Đối với hai vụ án bắn giết này, Bắc Kinh cũng không công bố bất kỳ thông tin nào ra ngoài.

Thứ tám, sợ người dân đọc một cuốn sách

Vào lúc hơn 2 giờ chiều ngày 17 tháng 4, cảnh sát của Đội An ninh Quốc gia tỉnh Quảng Đông và Công an thị trấn Trình Giang bất ngờ ập vào nhà của Tăng Tú Quỳnh (曾秀琼), bắt đi sáu phụ nữ, trong đó có Tăng Tú Quỳnh. Sau đó, sáu người phụ nữ này bị tuyên án trái phép, lý do là vì họ đã cùng nhau đọc một cuốn sách có tên là Chuyển Pháp Luân.

Chuyển Pháp Luân là cuốn sách hướng dẫn chính của Pháp Luân Công, là một cuốn sách dạy con người sống theo Chân, Thiện, Nhẫn.

Dù theo luật pháp và quy định của Trung Quốc, hay theo các hiệp định nhân quyền quốc tế, việc người dân đọc cuốn sách này trong nhà của họ là hợp tình hợp lý và hợp pháp.

Tuy nhiên, sáu người phụ nữ này đã khiến Chính quyền Trung Quốc hoảng sợ, buộc phải sử dụng bộ máy chính quyền để giam họ vào tù, với hy vọng rằng như vậy mới có thể duy trì sự ổn định trong sự cai trị của Đảng.

Kết luận

Đến năm 2024, Chính quyền Trung Quốc đã ở trong tình trạng nhìn đâu cũng thấy kẻ thù, thần kinh căng thẳng cao độ, sợ hãi này, sợ hãi kia. Tại sao lại như vậy?

Vào năm 2004, Đại Kỷ Nguyên tiếng Trung đã công bố loạt bài xã luận “Chín bài bình luận về Đảng Cộng sản Trung Quốc”, công khai chỉ ra bản chất ‘giả, ác, đấu, phản thiên, phản địa, phản nhân loại, phản thần Phật của Đảng cộng sản Trung Quốc.

Đến năm 2024, Chính quyền Trung Quốc đã làm nhiều việc xấu đến mức trở thành đảng tham nhũng nhất thế giới, chỉ có thể sống trong sợ hãi, không biết ngày nào sẽ sụp đổ.

Từ Khóa: