Tối thứ Ba, ngày 3/12, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã bất ngờ lên truyền hình và ban bố thiết quân luật khẩn cấp.
Trong một bài phát biểu trên truyền hình không được báo trước, Tổng thống Yoon Suk-yeol cho biết động thái này là nhằm “tiêu diệt các lực lượng ủng hộ Triều Tiên và bảo vệ trật tự tự do theo hiến pháp”.
Tổng thống nói rằng ông không còn lựa chọn nào khác ngoài việc áp dụng thiết quân luật, mặc dù có thể gây ra một số bất tiện cho người dân.
Đây là lần đầu tiên Hàn Quốc ban bố thiết quân luật khẩn cấp kể từ năm 1979.
Thông báo bất ngờ này được đưa ra sau khi Đảng Dân chủ đối lập (DP) thông qua dự luật cắt giảm ngân sách tại ủy ban ngân sách Quốc hội và đệ trình các động thái luận tội nhắm vào nội các của tổng thống.
Tổng thống Yoon lý giải việc cắt giảm ngân sách sẽ làm suy yếu các chức năng thiết yếu của chính phủ, bao gồm phòng chống tội phạm ma túy và các biện pháp an toàn công cộng, đồng thời cho biết điều này đã đẩy đất nước trở thành “thiên đường của ma túy và khiến an toàn công cộng rơi vào tình trạng khủng hoảng”.
Tổng thống Yoon cũng cáo buộc đảng đối lập sử dụng dự luật ngân sách và các động thái luận tội như một công cụ chính trị để cản trở chức năng của nhánh hành pháp, và bảo vệ lãnh đạo Đảng Dân chủ đối lập Lee Jae-myung khỏi bị truy tố, người đang phải đối mặt với một số phiên tòa.
Theo Hiến pháp Hàn Quốc, tổng thống có thể ban bố thiết quân luật để đáp ứng nhu cầu quân sự trong thời chiến, xung đột vũ trang hoặc có tình trạng khẩn cấp quốc gia.
Sau bài phát biểu của tổng thống, Tổng tham mưu trưởng Lục quân Park An-su, người được bổ nhiệm làm người đứng đầu bộ tư lệnh thiết quân luật, đã ban hành sắc lệnh cấm mọi hoạt động chính trị, bao gồm các cuộc biểu tình và hoạt động của các đảng phái chính trị.
Tuy nhiên đến khoảng 1 giờ sáng thứ Tư, Quốc hội Hàn Quốc gồm 300 thành viên đã nhanh chóng triệu tập phiên họp để yêu cầu tổng thống dỡ bỏ thiết quân luật, nghị quyết đã được thông qua với sự tham gia của 190 thành viên có mặt với 190 phiếu thuận.
Luật pháp Hàn Quốc quy định, thiết quân luật phải được dỡ bỏ khi đa số Quốc hội yêu cầu.
Dưới áp lực, đến hơn 4h00 sáng thứ Tư, Tổng thống Yoon Suk Yeol tuyên bố dỡ bỏ lệnh thiết quân luật. Tuy nhiên, ông Yoon yêu cầu Quốc hội “ngay lập tức chấm dứt các hành động liều lĩnh đang làm tê liệt chức năng của nhà nước, chẳng hạn như liên tục luận tội, thao túng lập pháp và thao túng ngân sách”.
Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc sau đó cho biết binh lính được khai triển để bảo đảm an ninh cho đất nước đã rút về căn cứ.
Việc dỡ bỏ thiết quân luật đã khiến người dân trên khắp Hàn Quốc thở phào, nhiều người dân tụ tập bên ngoài tòa nhà Quốc hội đã vỗ tay và reo hò.
Các quan chức Hoa Kỳ trước đó đã bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” và nhấn mạnh hy vọng của Washington rằng bất kỳ tranh chấp “chính trị” nào ở Hàn Quốc phải được giải quyết “một cách hòa bình”.
Ông Yoon Suk Yeol, sinh năm 1960, đảm nhận chức tổng thống Hàn Quốc từ năm 2022.
Ông là thành viên của Đảng Quyền lực Nhân dân và đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống với tỷ lệ cách biệt sít sao, chỉ 0,7 điểm phần trăm, đánh bại đối thủ Lee Jae-myung. Đây là cuộc bầu cử có cách biệt nhỏ nhất kể từ khi Hàn Quốc bắt đầu bầu cử trực tiếp vào năm 1987.
Tổng thống Yoon gần đây đã phải đối mặt với tỷ lệ ủng hộ thấp do các cuộc tranh cãi và bê bối, chủ yếu những vụ việc liên quan đến vợ ông. Tháng trước, ông Yoon đã xin lỗi, nói rằng vợ ông lẽ ra phải cư xử tốt hơn.
Tổng thống Yoon cũng gặp khó khăn trong việc thúc đẩy các chương trình nghị sự của mình tại Quốc hội, nơi phe đối lập chiếm đa số.