Lời hay nói một lượt còn khó nhập tâm, thế thì hãy nghe nhiều hơn, hãy đọc nhiều hơn vài lần. Đọc sách trăm lượt, lý nghĩa sẽ tự hiện. Nếu lời hay ý đẹp ghi nhớ trong lòng, thì khi thời cơ đến mới có thể mở miệng thành chương, truyền thụ cho người khác.

Dưới đây là 5 câu nói của cổ nhân hàm chứa trí tuệ nhân sinh, hy vọng sẽ hữu ích cho mỗi người.

1. Đấu gạo nuôi ơn, gánh gạo nuôi thù

Câu nói này có ý rằng: Nếu chúng ta giúp một người đang ở trong nguy nan, người đó sẽ vô cùng cảm kích chúng ta. Nếu người đó đã có thể tự sống được bằng sức mình, chúng ta vẫn không ngừng giúp đỡ, vẫn tiếp tục cung cấp gạo cho anh ta như cũ. Khi thời gian kéo dài, số lần nhiều lên, thì anh ta vốn trước đây có lòng cảm kích chúng ta, sẽ dần dần coi sự giúp đỡ của chúng ta là đương nhiên.

Giả sử một ngày nào đó, đột nhiên chúng ta không giúp anh ta được nữa, vì anh ta đã coi giúp đỡ đó là đương nhiên, nên có thể sẽ vì vậy mà ôm hận trong lòng, bắt đầu phẫn nộ với người đã gia ơn cho mình.

Do đó giúp đỡ người khác cũng cần có tiết chế nhất định, chứ không phải gia ơn vô hạn. Khi một người đã không cần đến sự giúp đỡ của người khác, thậm chí bắt đầu không còn chí tiến thủ, chỉ một mực xin trợ giúp, thì chúng ta cần suy nghĩ tỉ mỉ, nên chăng giảm bớt, hoặc trì hoãn ý nghĩ và hành động giúp người đó, để họ tự lập.

2. Cái gì cũng biết thì chẳng việc gì tinh thông

Trong “Nhị khắc phách án kinh kỳ” của Lăng Mông Sơ có câu: “Tham nhiều thì nhai không nát”. Câu nói này ví von trong công tác hay học tập, tham nhiều thì không làm được tốt, không tiếp thụ được tri thức.

Do đó, “Cái gì cũng biết thì chẳng việc gì tinh thông” cũng có ý này: Việc gì cũng biết, nhưng mỗi việc đều không chuyên không tinh. Do đó có thể thấy, cổ nhân nhằm khuyên bảo người đời: Tinh lực mỗi người đều có hạn, nếu muốn đạt được thành tựu ở một ngành nghề nào, thì phải nỗ lực cày sâu cuốc bẫm trong ngành nghề đó, học tập theo chiều sâu để học tinh hoa của sự việc, chứ không chỉ đơn thuần học tập theo bề rộng.

Nếu chúng ta cái gì cũng muốn đạt được, lại không dùi mài chuyên sâu, thế thì kết quả cuối cùng sẽ là cái gì cũng học không đủ thấu, không đủ tốt.

Cái gì cũng biết thì chẳng việc gì tinh thông
Chúng ta cái gì cũng muốn đạt được, lại không dùi mài chuyên sâu, thế thì kết quả cuối cùng sẽ là cái gì cũng học không đủ thấu. (Ảnh: artnet.com)

3. Đưa đò phải đưa qua bên sông, xây tháp phải xây đến đỉnh

Câu nói này rất dễ hiểu, đọc lên đã thấy quen thuộc, như có dư vị “kiên trì đến cùng”.  Đúng vậy, “Đưa đò phải đưa qua bên sông, xây tháp phải xây đến đỉnh” chính là bảo chúng ta làm việc phải dụng tâm, phải có nghị lực và tinh thần kiên trì đến cùng.

Khi đã hiểu rõ đạo lý kiên trì, lại có thể thực hiện được tinh thần kiên trì không mệt mỏi, thế thì bất kỳ sự tình gì cũng khó mà quấy nhiễu được người như vậy. Bởi vì loại người này ắt sẽ năng lực nhẫn nại vượt qua khó khăn, không sợ trắc trở. Do đó, khi anh ta đã quyết định làm việc gì thì sẽ nhất định làm đến cùng, không khó khăn nào có thể đẩy lùi.

Nhìn khắp thế gian, người thế nào mới có thể đạt được thành tựu? Đương nhiên là người hiểu được đạo lý “kiên trì đến cùng”, đây cũng chính là bí quyết để có được vinh quang, được người đời sau coi là tấm gương học tập noi theo.

4. Khắp nơi là vàng, mỗi phần tài năng một phần bạc

Câu nói này có ý là: Trên thế giới này, nơi nào cũng đầy cơ hội, chỉ xem chúng ta có tài năng đó không. Nếu chúng ta có tài năng, có thể nhẫn nại, tự có thể nắm bắt thời vận, cơ hội, thì sẽ đạt được thành quả tốt.

Câu nói “Khắp nơi là vàng” là thôi thúc chúng ta tích lũy tài năng, chờ đợi nắm bắt thời cơ, chứ không oán Trời trách Đất, trách móc người khác không có mắt phát hiện ra nhân tài. Chúng ta trước tiên cần suy nghĩ, bản thân mình có tài năng đó không? Nếu chúng ta không có tài năng đó mà cứ ngoan cố tranh đoạt hoặc tìm mưu tính kế để giành được, cuối cùng cũng sẽ bị người ta nhìn ra thủ đoạn. Đến lúc đó, chúng ta có xuất sắc hơn người, được mọi người kính trọng chăng?

Do đó cần phải dựa vào tài năng để kiếm cơm ăn, dựa vào lương tâm để làm người.

Khắp nơi là vàng, mỗi phần tài năng một phần bạc
Trên thế giới này, nơi nào cũng đầy cơ hội, chỉ xem chúng ta có tài năng đó không. (Ảnh: kknews.cc)

5. Không xuống đáy biển không biết biển sâu; không sinh con không biết ơn cha mẹ

Câu nói này rất rõ ràng minh bạch, ý nghĩa đều thể hiện trên mặt chữ. Tuy nhiên ý nghĩa ẩn chứa lại rất sâu xa.

Chúng ta cũng thường được nghe bậc làm cha mẹ nói: “Đến khi con làm cha, làm mẹ, con sẽ biết lòng cha mẹ lúc này”

Có người nói: Hừm, câu nói này nghe rất chối tai, vì nó ám chỉ rằng: “Chỉ khi anh có trải nghiệm như tôi, anh mới thực sự có tâm lý tương đồng, mới thực sự lý giải được tâm tình của tôi”.

Kỳ thực câu nói có đạo lý sẽ khó tránh khỏi tổn thương người, vì đó chính là thuốc đắng giã tật.

Tri thức đích thực, tâm lý đồng cảm thực sự, đều phải đích thân trải nghiệm, đích thân thực hiện thì mới có được.

Bởi vì, khi chúng ta thực sự dấn thân xuống đáy biển, hoặc thực sự nuôi dạy con cái, chúng ta mới bỗng ngộ ra: Ôi, thì ra đáy biển sâu như thế này. Ôi, thì ra cha mẹ bỏ bao công sức sâu nặng thế này cho mình, công ơn cha mẹ đúng là nặng tựa núi Thái Sơn.

Rất nhiều sự tình khi chưa gặp phải, thì cho dù có người nói với chúng ta như thế nào, chúng ta cũng có thể chẳng cần suy nghĩ mà kết luận, nào có hay, đó chỉ là vì chúng ta chưa từng gặp phải tình huống ấy, chưa đặt mình vào hoàn cảnh đó. Vậy nên, cần dụng tâm suy nghĩ, biết đặt mình vào vị trí của người khác mà thấu hiểu, cảm thông.

Theo secretchina.com
Nam Phương biên dịch