Bốn phẩm cách cổ nhân xem trọng

Con người sống và hành xử thuận theo tự nhiên thì chính là phù hợp với Thiên đạo. Chính vì phù hợp với Thiên đạo nên họ sẽ được đạo trời che trở đền đáp. Còn người mà từ lời nói đến hành động đều trái ngược với Thiên đạo thì chính là đang tự chiêu mời vận rủi cho mình. Bởi thế mới có câu: “Thuận theo Thiên Đạo thì hưng thịnh, ngược với Thiên Đạo thì suy vong.

Thiên Đạo thù cần (Đạo trời đền đáp cho người cần cù phấn đấu vươn lên)

Câu nói “Thiên Đạo thù cần” (Đạo trời ban thưởng đền đáp cho người cần cù phấn đấu) lấy từ lời trong quẻ bói của điển tích «Chu Dịch » “Thiên hành kiên, quân tử dĩ tự cường bất tức” (Trời hành theo đạo kiện toàn, người quân tử đi theo đạo không ngừng tự vươn lên); Và sách «Thượng Thư» cũng có viết: “Thiên Đạo thù cần”, đã nói rõ ràng chân lý nhân sinh (đời người) là sự siêng năng xoay chuyển nghịch cảnh.

Tăng Quốc Phiên là một vị quan nổi tiếng của triều đại nhà Thanh trong thời kỳ “Đồng Trị Trung Hưng”[1], tư tưởng tu dưỡng của ông đã cổ vũ khích lệ cho hậu thế, nhưng tư chất bẩm sinh mà trời ban cho ông lại không cao. Thời thiếu niên ông ở nhà đọc sách, có một tên trộm ẩn nấp trên xà ngang của nhà ông, hy vọng đợi Tăng Quốc Phiên sau khi đi ngủ sẽ lấy ra được vài thứ tốt. Tuy nhiên đợi và đợi mãi, Tăng vẫn không ngừng lật qua lật lại đọc bài văn đó. Tên trộm nổi giận, nhảy ra và nói “ Với trình độ của nhà ngươi thì đọc được sách gì?”, lập tức đọc thuộc lòng một lượt những bài văn này, rồi nghênh ngang bỏ đi.

Tăng Quốc Phiên không vì vậy mà nản chí, không những thế ông càng siêng năng hiếu học, cuối cùng đã trở thành một vị danh nhân nổi tiếng một thời, mà tên trộm thông minh kia thì vùi lấp trong dòng sông dài của lịch sử .

Địa Đạo thù Thiện (Đạo của Đất ban thưởng cho người thiện lương)

“Địa Đạo thù thiện” đến từ lời trong quẻ bói của «Chu Dịch»” Địa thế Khôn, Quân tử dĩ hậu đức tải vật”, ngụ ý khuyên người hành thiện, gặp hung hóa lành.

Vào thời Xuân Thu, Triệu Thuẫn tại Ế Tang nhìn thấy một người sắp sửa bị đói chết, Triệu Thuẫn cấp cho anh ta thực phẩm. Người bị đói lại chỉ ăn một nửa đồ ăn, Triệu Thuẫn hỏi anh ta nguyên do vì sao, người bị đói nói muốn đem đồ ăn này giữ lại cho mẹ anh ta. Triệu Thuẫn cảm thương cho lòng hiếu thảo, để cho anh ta ăn uống thỏa thích, ngoài ra còn chuẩn bị một rổ cơm và thịt đem về.

Về sau Tấn Linh Công tập kích mưu sát Triệu Thuẫn, trong trận chiến kich liệt có một vị võ sĩ của Tấn Linh Công đột nhiên đánh ngược trở lại, cứu thoát Triệu Thuẫn. Triệu Thuẫn trong tâm lo sợ ấp úng hỏi anh ta vì sao làm như vậy, anh ta trả lời: “ Tôi chính là người bị đói vào năm khi đó tại Ế Tang.” Khi Triệu Thuẫn lại hỏi tên họ của anh ta, người võ sĩ không nói mà bỏ đi. Nguyên lai người võ sĩ bị đói ấy tên gọi là Linh Triếp, là một trong những hiệp sĩ nổi tiếng trong thời đại Xuân Thu.

Thương Đạo thù Tín (Đạo của Thương nghiệp ban thưởng đền đáp cho người giữ chữ Tín)

“Thương Đạo Thù Tín” đến từ «Luận Ngữ» “ Dân vô tín bất lập” (Người không giữ chữ tín, không có uy tín thì không có nơi lập thân), phản ánh sự thành thật uy tín trong kinh doanh buôn bán, thì mọi việc đều thuận lợi. Hồng đỉnh thương nhân[1] Hồ Tuyết Nham vì là quan viên mà khởi nghiệp kinh doanh, vì là quan viên mà kinh doanh thịnh vượng, cũng vì là quan mà thương nghiệp của ông ta suy bại. Cho dù là sau khi đế chế kinh doanh của ông ta gặp đả kích mang tính hủy diệt, nhưng tên hiệu thuốc của ông lại vẫn đứng vững không đổ cho đến tận hôm nay.

Nguyên nhân sâu xa trong đó, công lao của ông quy về vào thời đầu khi mới sáng lập tiệm thuốc, đã lấy sự ”Thành Tín”làm căn bản dưng lập nên, bán thuốc hàng thật đúng giá. Ví như chế tạo “Kim Lộc Hoàn”, phương thuốc này cần lấy hơn 30 loại của hươu. Vì để bảo đảm chất lượng nguyên liệu, Hồ Tuyết Nham không tiếc bỏ vốn gốc ra mở một bãi đất nuôi dưỡng hươu, để đảm bảo về chất lượng nguyên liệu.

Hồng đỉnh thương nhân đầu tiên là chỉ thương nhân triều Thanh Hồ Tuyết Nham, về sau là để chỉ những người thương nhân đồng thời kiêm thân phận quan viên, hoặc có quan hệ tốt đẹp với quan viên cao cấp, và có thể ảnh hưởng đến các chính sách của chính phủ. (Theo: Wiki)

Nghiệp Đạo thù Tinh (Đạo của nghề nghiệp sở học ban thưởng cho người dốc lòng chuyên tâm tinh tiến)

“Nghiệp đạo thù tinh” đến từ điển tích «Tiến Học Giải» của Hàn Dũ “Nghiệp tinh vu cần, hoang vu hi” (Nghiệp học tinh thông đối với người cần cù, nhưng lại hoang phế trong sự vui chơi cười đùa) , biểu thị rõ cần cù học hành khổ công luyện tập, học thuật nghề nghiệp tất sẽ tinh tiến.

Khi Vương Hiến Chi 78 tuổi, đi theo phụ thân là Vương Nghĩa Chi học tập thư pháp. Có một lần ông xin cha chỉ dạy bí quyết then chốt của Thư Pháp, Vương Nghĩa Chi đưa tay chỉ vào 18 thùng nước lớn ở trong vườn, nghiêm túc nói: “ Bí quyết viết chữ, chính là trong những thùng nước này, con đem 18 thùng nước lớn này viết vào đó, sau khi viết xong thì sẽ hiểu rõ.”

Vương Hiến Chi đã kiên trì như vậy không giải đãi cần cù học tập khổ luyện, cuối cùng đã viết khô cả 18 thùng nước, trình độ Thư Pháp của ông không những kế thừa thành tựu thư pháp tu dưỡng của phụ thân, mà cũng đã khai sáng một thời đại với tình cảnh mới.

Theo secretchina.com
Hoài Hương biên tập

Xem thêm:

• Được sống một ngày không bệnh tật, khổ đau còn hơn sống vạn ngày trong u mê, đau đớn
• Thơ: Trên đường học đạo Chân Thiện Nhẫn
• Khổng Tử dạy 5 điều xấu trên thế gian, giờ ai cũng từng làm