Một số người nói rằng: “Lương tâm là gì? Thành thật là gì? Tốt làm gì? Thiện mà làm gì? Những cái ấy nào có giá trị gì đâu? Chúng có làm ra tiền bạc của cải gì đâu?”…Kỳ thực, trong cuộc đời, có nhiều thứ không thể dùng tiền bạc để đánh giá được đâu!
Bất luận là thời xưa hay thời nay, ở xã hội nào cũng vậy, ai trong chúng ta cũng muốn tiếp xúc, kết bạn, ở chung và làm việc cùng với những người trung thành, thật thà. Đó là điều không ai có thể phủ nhận được.
Người trung thành, thật thà luôn được lòng người, được người khác tin tưởng. Nhìn một cách nông bạn, bề ngoài thì tưởng rằng người thật thà sẽ bị thiệt hại, bị cho là ngốc. Nhưng kỳ thực, bởi vì thật thà phù hợp với Thiên lý, nên họ là những người chắc chắn có được phúc báo trong cuộc đời.
Lỗ Tông Đạo là người An Huy, sống vào thời nhà Tống. Ông là người nổi tiếng cương trực, thẳng thắn, trọng lời hứa và thành thật.
Ông là thầy giáo dạy học của Thái tử Dụ Đức, con trai vua Tống Chân Tông. Có một lần, ông đến quán rượu uống rượu cùng một người bạn. Đúng lúc ấy, vua Tống Chân Tông có việc gấp cần triệu kiến ông vào cung ngay lập tức. Nhà vua đã phái sứ giả đến nhà của Lỗ Tông Đạo truyền lệnh, nhưng vị sứ giả chờ mãi mới thấy Lỗ Tông Đạo trở về.
Vị sứ giả vô cùng lo lắng nới với Lỗ Tông Đạo: “Nếu Hoàng thượng chất vấn ngài thì ngài sẽ ăn nói như thế nào đây?”
Lỗ Tông Đạo điềm tĩnh trả lời: “Ta sẽ theo sự thực mà trả lời!”
Vị sứ giả càng hối hoảng nói: “Chẳng lẽ ngài không biết, nNếu ngài nói sự thực ra, chắc chắn sẽ bị Thánh Thượng giáng tội?”
Lỗ Tông Đạo nghiêm mặt nói: “Nếu ta nói dối, sẽ phạm tội khi quân. Tội ấy còn lớn hơn nhiều” (tội khi quân là tội nói dối, lừa gạt vua).
Lỗ Tông Đạo lên đường vào cung, nhận lỗi và nói: “Thần có người bạn cũ tới chơi, nhưng bởi vì gia cảnh bần hàn, không có chén, bàn. Cho nên, thần đã mời bạn đến quán rượu. Vì thế mà đến trễ, thỉnh xin Bệ hạ trị tội!”
Không ngờ, vua Tống Chân Tông nghe xong, chẳng những không trách cứ mà trái lại, còn khen ngợi lòng trung thành, chân thật của ông. Cũng bởi thế, nhà vua nhận định rằng trong tương lai, Lỗ Tông Đạo là người có thể tin được, trọng đụng được. Vua Tống Chân Tông còn thường đem nhận định này của mình nói cho Hoàng hậu biết.
Khi vua Tống Chân Tông qua đời, con trai ông là Tống Nhân Tông lên trị vì. Bởi vì tuổi còn nhỏ nên thái hậu là người nắm giữ việc triều chính và lúc ấy, Lỗ Tông Đạo quả nhiên rất được cất nhắc và trọng dụng.
Lỗ Tông Đạo một lòng trung thành, chân thật, không bao giờ bán đứng lương tâm của mình. Ông luôn đi con đường ngay chính, không suy xét thiệt hơn, nên cả đời ông sống quang minh chính đại, được người đời kính trọng.
“Thành tín” là đạo đức tốt đẹp của con người. Con người ta đôi khi vì lợi ích, thiệt hơn, được mất mà lừa dối người khác, nhưng cuối cùng, sau khi trải qua rồi quay đầu nhìn lại mới thấy, thứ mà mình đánh mất (thành tín) là vô giá mà thứ mình tranh được lại chỉ là phù du.
Theo Đại Kỷ Nguyên Tiếng Trung
Mai Trà biên dịch
Xem thêm: