Sách “Chu Dịch – Khôn – Văn ngôn” nói: “Tích thiện chi gia, tất hữu dư khánh; Tích bất thiện chi gia, tất hữu dư ương”, chính là nói, kẻ kém phúc sẽ bần tiện, kẻ bần tiện ắt sẽ bạc phúc; Người nhiều phúc sẽ khoan hậu, khoan hậu ắt sẽ càng tốt phúc.
Tiểu thuyết chí quái là một bộ phận của văn học Trung Quốc cổ đại, có địa vị quan trọng trong lịch sử văn học Trung Quốc. Nó lấy việc kể lại những sự kiện thần kỳ, kỳ dị và hiện tượng siêu tự nhiên làm chủ đề. Những câu chuyện này thường giàu lực tưởng tượng, thường là hư cấu, đầy những tình tiết ly kỳ ảo huyễn, đề cập đến nhiều hiện tượng thần bí và siêu nhiên khiến người đọc hiếu kỳ và muốn tìm hiểu, đồng thời nó cũng dung nhập vào sự truyền thừa văn hóa phong phú. Nội dung của nó thường chứa đựng những giáo huấn đạo đức hoặc ý nghĩa biểu tượng, là phương thức để mọi người truyền đạt tín ngưỡng và giá trị quan của mình. Chủng loại và nội dung của tiểu thuyết giả tưởng rất phong phú và đa dạng, bao gồm các chủng thần thoại, truyền thuyết và yếu tố huyễn tưởng. Câu chuyện sau đây nằm trong tuyển tập truyện ngắn thời nhà Thanh “Thính vũ hiên bút ký”, tác giả là đạo sĩ Thanh Lương.
Vào thời nhà Thanh, ở phía tây huyện Thặng, tỉnh Chiết Giang, có một người đàn ông tên là Cố Nhĩ Ngôn sinh ra trong một gia tộc hiển quý nhiều thế hệ. Cha của chàng, họ Cố, tên Đạm Hiên, sau khi đỗ kỳ thi hội, cụ đảm nhiệm chức huyện thừa của một huyện thuộc tỉnh Thiểm Tây, khi về già, cụ cáo lão về nhà. Cụ Cố có hai con trai, con trai cả là Cố Nhĩ Ngôn, con trai của vợ trước. Sau đó, cụ lại cưới Mạnh thi, sinh ra con trai thứ hai, Cố Nhĩ Hành. Con trai cả Cố Nhĩ Ngôn còn trẻ, thông minh, thích đọc sách và được nhận vào học giả trước khi hai mươi tuổi. Con trai thứ Cố Nhĩ Hành được mẹ kế yêu quý, nhưng tính tính hung hãn ti tiện, coi thường anh trai, nhưng anh trai lần nào cũng khoan dung em.
Rồi một ngày nọ, Cố Đạm Hiên đột nhiên bị trúng phong, chưa kịp để lại di chúc thì cụ đột ngột qua đời. Kế mẫu Mạnh thị đã giấu hàng ngàn lượng vàng tiền tiết kiệm mà cụ để lại khi còn làm quan, giả vờ rằng chúng cần dùng làm tang sự, không thể lấy ra sử dụng được. Những thửa ruộng màu mỡ trong nhà, lấy cớ là đã bán cho họ hàng, nhưng thực tế chúng vẫn thuộc về bà ta. Hơn một năm sau, gia đình phân chia, Cố Nhĩ Ngôn chỉ được chia hơn mười mẫu ruộng cằn cỗi và mấy gian nhà đổ nát ở phía đông ngôi nhà. Con trai của Cố Nhĩ Ngôn cũng là một tú tài, luôn cảm thấy bất bình vì chuyện này, rất nhiều người thân và dân làng đều bàn tán xôn xao, bày tỏ sự bất bình. Cố Nhĩ Ngôn liền giải thích với họ: “Nó xuất từ mệnh của mẹ, bất khả vi. Ví như, trong một gia đình bần khổ, tổ tiên thậm chí còn không có ruộng đất cằn cỗi và gian nhà cũ để lại cho con cháu. Là con cháu, họ còn không có cơm ăn, không có chỗ ở ấy chứ. Thuận theo thì an mệnh thôi.”
Không lâu sau đó, Cố Nhĩ Hành dùng dây thừng trói và đánh người ta gần chết, gia đình đối phương tức giận bừng bừng, đến mức khiêng người bị thương đưa vào nhà của Cố Nhĩ Hành, rồi tố cáo lên quan phủ. Cố Nhĩ Ngôn bước tới, nỗ lực hết sức để giải quyết tranh chấp, bảo Cố Nhĩ Hành bồi thường chi phí y dược trước khi đối phương sẵn sàng cõng người bị thương đi. Cố Nhĩ Hành trái lại cho rằng anh trai đã cấu kết với người ngoài, khiến anh ta tổn thất tiền tài, giả vờ say rượu và tùy tiện chửi bới, Cố Nhĩ Ngôn tuyệt không một lời tranh cãi với em.
Sau đó, gia đình Cố Nhĩ Ngôn gặp khó khăn kinh tế, chàng muốn bán ruộng của nhà mình, nhưng vì những thửa ruộng này lại nối với ruộng của nhà Cố Nhĩ Hành, nên không ai muốn mua. Vì vậy chàng quay sang mời Cố Nhĩ Hành mua, nhưng Cố Nhĩ Hành đã cố tình gây khó khăn, mua nó với giá rất thấp.
Một đêm nọ, Mạnh thị chợt mơ thấy chồng quá cố đến khiển trách, nói rằng bà đã đối xử tệ bạc với Cố Nhĩ Ngôn, đồng thời nói rằng nếu không hối cải, sẽ khiến Cố Nhĩ Hành trở nên bần cùng, không còn một tấc đất cắm dùi. Sau khi Mạnh thị tỉnh lại, liền nói với những người khác: “Làm sao một con ma đã chết có thể bằng những lời vô ảnh khiến những việc chưa có thành có đây?” Theo đó, bà ta bước đến trước bia mộ của Cố Đạm Hiên, chỉ tay vào đó và chửi rủa. Cố Nhĩ Ngôn vừa khóc vừa quỳ xuống thuyết phục bà ta. Phải rất lâu sau, mẹ kế mới chịu bỏ cuộc.
Vài ngày sau, Cố Nhĩ Hành nghe thấy âm thanh như vật cứng va liên tục vào tủ đựng bạc, anh ta mở cửa tủ ra, thấy hơn chục con chim trắng bay ra, theo sau là hàng trăm con chim nhỏ hơn, toàn bộ đều bay từ trong tủ ra ô cửa sổ hướng về phía trước đại sảnh rồi bay về hướng đông. Anh ta cẩn thận kiểm tra số bạc giấu trong tủ, phát hiện tất cả đã biến mất. Trong lúc kinh ngạc, anh ta lại thấy những đồng tiền tích cóp được rung lên nhè nhẹ, rồi tất cả đều hóa thành những con bướm vàng, lên xuống va chạm vào nhau, tạo ra tiếng leng keng rồi bay ra khỏi ô kính cửa sổ, thế như mưa rào, tất cả bay về hướng đông.
Cố Nhĩ Hành nhanh chóng dùng thân mình nhào về phía trước, muốn che chắn, giữ chúng lại, thì lúc này, từ trong tiền có mấy con rắn khổng lồ bò ra. Anh ta hoảng sợ đứng dậy, nhìn quanh tứ xứ, toàn bộ số tiền tích cóp được đã biến mất, chỉ còn lại vài sợi dây xuyên tiền bị đứt trên mặt đất.
Gian nhà phía đông là của Cố Nhĩ Ngôn, hôm đó Cố Nhĩ Ngôn đang ở nhà, nghe thấy âm thanh gì đó dưới cửa, giống như có vật gì đó từ trên trời rơi xuống, khi bước ra ngoài thì thấy đều là bạc trắng, to nhỏ khác nhau, ước khoảng trên một ngàn vàng, nên chàng gọi người nhà ra ngoài nhặt rồi cất giấu. Đột nhiên, một trận mưa bất chợt ập đến, mưa đập lên đầu và mặt người đó, chàng cảm thấy đau đớn, vội vàng chạy vào nhà trú, ngoảnh đầu nhìn lại trong sân, hóa ra là mưa tiền đồng, hơn nữa còn dày đến hai thước.
Cố Nhĩ Hành mắt thấy toàn bộ tiền đều bay về hướng đông, nên đi ra ngoài kiểm tra. Vừa bước vào nhà anh trai, anh ta thấy trong sân toàn là bạc và tiền đồng, vội hét lên: “Những đồng tiền này đều là của tôi, chúng vừa bay ra khỏi nhà tôi, mau trả lại cho tôi!” Những người hàng xóm đều cảm thấy rất ngạc nhiên về chuyện này, họ tụ tập với nhau, người nhiều thế mạnh, lớn tiếng nói chuyện, gần xa đều có thể nghe thấy.
Vừa khớp, huyện lệnh vì có công chuyện đi công tác, đi ngang qua làng, nghe thấy âm thanh huyên náo, liền hỏi đã xảy ra chuyện gì. Cố Nhĩ Hành nhanh chóng chạy đến huyện lệnh bẩm báo, buộc tội anh trai mình ăn trộm tiền bạc. Những người hàng xóm luôn biết về hành vi ti tiện của Cố Nhĩ Hành, khi nghe những gì anh ta nói, mọi người trở nên ồn ào, kể lại chi tiết cho huyện lệnh về việc tài sản trước đây được chia không đều như thế nào, anh trai bị anh ta ức hiếp ủy khuất trường kỳ như thế nào, cho đến tình huống hôm nay tiền bay đi rơi xuống nhà người anh trai.
Huyện lệnh đi vào sân nhà của Cố Nhĩ Ngôn, nhìn thấy đống tiền tầng tầng chồng lên nhau, trên mái vẫn còn sót lại tiền chưa rơi xuống đất, trong tâm lập tức minh bạch, phán: “Chuyện xưa không cần nhắc đến, tiền đã vào nhà ai, tức là thuộc về người đó, không thể dùng vũ lực để cưỡng tranh! Vu hãm anh trai mình ăn trộm, đáng lẽ phải bị trị tội, nhưng chiếu cố ngươi đã bị Trời phạt rồi, nên ta sẽ khoan hồng cho ngươi.”
Huyện lệnh mắng Cố Nhĩ Hành, bảo anh ta rời đi. Huyện lệnh biết Cố Nhĩ Ngôn là người hiếu thuận và lễ phép, nên tỏ ra rất kính trọng chàng.
Kể từ khi tiền bay đi, Cố Nhĩ Hành ngày càng trở nên tiêu cực và suy đồi, gia sản phú quý một thời giờ đã thuộc về anh trai. Mặc dù anh trai đã cho anh ta một phần tài sản đáng kể, thường xuyên giúp đỡ gia đình anh ta trong cảnh nghèo khó, thiếu thốn. Mạnh thị vẫn luôn sống chung với Cố Nhĩ Hành, không chấp nhận sự phụng dưỡng của Cố Nhĩ Ngôn, Cố Nhĩ Ngôn đã hỏi mẹ kế nhiều lần nhưng bà đều không đồng ý. Cuối cùng, Cố Nhĩ Ngôn quỳ xuống đất khóc lóc cầu xin, Mạnh thị mới miễn cưỡng đồng ý.
Cố Nhĩ Ngôn cuối cùng cũng đã tận hiếu với mẹ kế, phụng dưỡng bà đến hết cuộc đời. Lúc này, hoàng đế hạ lệnh tiến cử người hiền lương phẩm hành đoan chính, huyện lệnh đã cực lực tiến cử Cố Nhĩ Ngôn. Cuối cùng, Cố Nhĩ Ngôn trở thành giáo quan huyện học của một huyện nào đó với tư cách là cống sinh, con trai ông cũng trúng kỳ thi hương, sau đó làm quan. Nguồn: (Triều nhà Thanh) “Bút ký về Thính Vũ Hiên” của Thanh Lương đạo nhân.
- Trọn bộ Nhân sinh cổ đạo
Theo Epoch Times,
Hương Thảo biên dịch