Nếu được trở lại tuổi 21, sống những ngày thanh xuân sôi động và rực rỡ sắc màu ấy, bạn sẽ làm gì? Khi chỉ có trong tay 1 đô la, hạnh phúc của bạn liệu có đong đầy như khi bạn sở hữu 1.000 đô la?
Được xuất bản từ năm 1920, cho tới nay cuốn “The Business of Living” (Tạm dịch: Nhiệm vụ sống) của Frank Crane vẫn được xem như một cuốn sách quý giá bởi nó là tập hợp những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về cuộc đời và con người.
Hãy cùng theo dõi một trích đoạn từ cuốn sách để tìm cho mình một khoảng lặng, để suy ngẫm về những điều đã qua, để thay đổi những điều mình cần thay đổi và để trả lời cho mình câu hỏi: “Khi những ngày tháng ta đang sống qua đi, liệu ta có hối tiếc về điều gì?”
***
Khi muốn khám phá một vùng đất mới, chúng ta thường lắng nghe lời khuyên từ những người đã từng đặt chân tới nơi đó, dùng những kinh nghiệm quý báu của họ để tránh cho mình những va vấp và tận hưởng trọn vẹn chuyến hành trình. Tôi nghĩ rằng tôi đã đặt chân lên Ngọn đồi của cuộc sống, đã từng lên tới đỉnh đồi, đã từng xuống dốc và có lẽ bây giờ là lúc tôi chia sẻ với các bạn về hành trình của mình.
Tôi đã sống một cuộc đời bình thường. Tôi đã trải qua những ngày tháng êm ả có, điên rồ có, sợ hãi có và cháy hết mình cũng có, như những độc giả 21 tuổi của tôi lúc này đây. Tôi đã từng thất bại cay đắng, thậm chí là thường xuyên thất bại và cay đắng. Tôi đã yêu và hận, thất bại và chiến thắng, làm được một số việc tốt và cả những việc xấu. Tôi đã có cả thành công và tôi cũng từng mắc sai lầm. Nói cách khác, tôi đã sống một cuộc sống đầy đủ, năng động và đúng nghĩa là cuộc sống của một con người.
Tôi đã bước vào những ngày tháng của tuổi 50. Khi già đi, chúng ta sẽ tích lũy được rất nhiều kinh nghiệm. Tôi muốn chia chúng thành hai loại: một là rất nhiều nghi ngờ, câu hỏi và những bí ẩn; hai là những kết luận tích cực.
Dường như những phát biểu tiêu cực và phê phán có một vẻ ngoài quyến rũ kỳ lạ, có vẻ có chiều sâu và nhiều hương vị của sự khôn ngoan hơn những tuyên bố rõ ràng và súc tích. Nhưng tôi sẽ cố gắng chống lại sự cám dỗ này, để chia sẻ một cách chân thành nhất về những niềm tin tích cực mà tôi đã đạt được.
1. Nếu tôi 21 tuổi, tôi sẽ “Làm điều tiếp theo”
Nhiệm vụ đầu tiên của một người trong thế giới này chính là tự đứng trên đôi chân của mình, tự bước đi bằng đôi chân của mình. Tôi sẽ làm việc ở một nơi mà những người đồng nghiệp ở đó chào đón tôi. Tôi sẽ không chờ đợi một công việc lý tưởng. Bởi tôi nhận ra rằng chúng ta không bao giờ thấy công việc mình đang làm là lý tưởng cho dù nó tốt đến đâu. Chúng ta chỉ nhìn vào công việc của người khác và nghĩ rằng đó mới là lý tưởng.
Việc nhận biết được công việc nào là tốt nhất đối với mình đóng vai trò khá quan trọng. Nhưng tìm được một công việc để làm còn quan trọng hơn. Nếu tôi là một họa sĩ trẻ, tôi sẽ dùng tất cả cơ hội mình có để vẽ, dù đó là vẽ quảng cáo xà phòng, cho đến khi tôi có thể tự cho phép mình vẽ bức tranh những cô gái xinh đẹp hay những bức phong cảnh vốn thuộc về đam mê.
Nếu tôi là một nhạc sĩ trẻ, tôi thích chơi trong một ban nhạc đường phố hơn là chỉ ở nhà và chán nản. Nếu tôi là một nhà văn trẻ, tôi sẽ chấp nhận viết thuê nếu cần thiết, cho tới khi tôi có thể viết nên cuốn tiểu thuyết mang tên “Người Mỹ vĩ đại”.
Tôi sẽ làm việc. Tôi nhận ra làm việc là một điều tốt đẹp biết bao trên thế giới này.
2. Nếu tôi 21 tuổi, tôi sẽ thay đổi bản thân
Tôi biết nhiều người đau khổ bởi họ không biết cách thay đổi bản thân trong khi lại cố tìm cách thay đổi người khác. Và những người hạnh phúc nhất mà tôi gặp chính là những người có thể thích nghi với bất cứ điều gì xảy ra.
Cuộc sống của mỗi người chúng ta đều nằm trong sự an bài của Thượng Đế. Định mệnh đã mang đến cho tôi những mối quan hệ để từ những điều không biết sẽ thành những điều tôi phải biết. Nếu tôi không thể hòa hợp với họ, không thể hạnh phúc khi ở bên họ và không trân trọng họ, tôi cũng sẽ không thể hài lòng với bất cứ sự lựa chọn nào khác của chính mình.
Mỗi một người trong chúng ta nếu cứ mãi tìm kiếm hình mẫu lý tưởng cho những người xung uanh mình thì sẽ chỉ rơi vào bế tắc mà thôi. Kỳ thực, đó cũng là khi chúng ta ích kỷ muốn người khác thay đổi để phù hợp với mình.
Một nửa vấn đề của tôi là do chính bản thân tôi, nửa còn lại là hoàn cảnh. Và nhiệm vụ của tôi chính là kết hợp hai yếu tố một cách tốt nhất để tìm ra kết quả hay biện pháp nào đó.
Cuộc sống không giống như một vấn đề trong số học, có thể được giải quyết bằng các quy tắc. Nó giống với một trò chơi xếp hình hơn, hoặc xếp các vòng dây – bạn chỉ cần cố gắng theo cách này hay cách khác, cho đến khi nào thành công.
Trong ván bài cuộc sống, chúng ta phải dùng những quân bài được chia cho mình để chơi hết ván bài đó. Và người chơi giỏi không phải là người luôn chiến thắng, mà chính là người có thể chơi ván bài một cách tốt nhất dù quân bài tốt hay xấu, thuận hay nghịch.
3. Nếu tôi 21 tuổi, tôi sẽ chăm sóc cơ thể của mình
Tôi nhận ra rằng sự thoải mái và hiệu quả của một ngày phụ thuộc rất nhiều vào sức khỏe của bản thân. Nếu tôi 21 tuổi, tôi sẽ chú ý chăm sóc cơ thể, cẩn thận như cách tôi chăm chút chiếc ô tô của mình, để các cơ quan trong cơ thể có thể thực hiện các chức năng trơn tru và ít gặp rắc rối nhất.
Tôi sẽ khám sức khỏe định kỳ hàng năm. Lo lắng quá nhiều về sức khoẻ của mình không hẳn là điều tốt, nhưng tôi tin rằng nên phát hiện vấn đề kịp thời, đặc biệt những điểm yếu của cơ thể thay vì xem qua rồi nhanh chóng lãng quên chúng.
Thêm vào đó, tôi sẽ uống nhiều nước và tập thể dục hàng ngày để giúp cơ thể đào thải cặn bã. Hầu hết các bệnh tật của tôi là do ảnh hưởng của độc tố, và điều đó sẽ không xảy ra nếu tôi coi trọng vấn đề bài tiết, thải độc.
Nếu tôi 21 tuổi, tôi sẽ không dùng bất kỳ chất kích thích nào. Bởi tất cả các loại chất kích thích sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả của các cơ quan nội tiết. Do đó, tôi sẽ không chạm vào thức uống có cồn dưới bất kỳ hình thức nào. Nếu một người không bao giờ uống rượu, anh ấy sẽ luôn ở trong trạng thái tỉnh táo, dễ chịu và cơ thể luôn mạnh mẽ, tràn đầy năng lượng.
Tôi không uống trà hay cà phê, vì đây cũng là chất kích thích, không phải thức ăn. Tôi cũng không sử dụng thuốc lá. Cơ thể khỏe mạnh sẽ giúp chúng ta tận hưởng thêm nhiều niềm vui của cuộc sống hơn bất cứ loại thuốc bổ nào mà con người đã tạo ra.
4. Nếu tôi 21 tuổi, tôi sẽ rèn luyện tâm trí của mình
Tôi nhận ra rằng thành công cuối cùng của tôi phụ thuộc phần lớn vào chất lượng của suy nghĩ và sức mạnh của bộ não. Do đó, tôi sẽ rèn luyện nó, để nó được vận hành một cách tốt nhất.
Hầu hết những thất bại tôi đã gặp, đặc biệt trong sự nghiệp, đều là do tinh thần của tôi quá lười biếng. Đã từng là một nhà giảng thuyết trong nhiều năm, tôi phát hiện ra rằng tai họa lớn nhất là sự lười biếng. Với nghề luật sư và bác sĩ cũng như vậy, chắc chắn cũng không khác đối với công việc của các diễn viên và nhà văn.
Vì vậy, tôi sẽ không để ngày nào trôi qua mà không có thời gian rèn luyện sự chăm chỉ của mình, để tâm trí tôi luôn luôn như một chiếc xuồng thép hoặc giống như một động cơ tra đủ dầu mỡ, luôn luôn sẵn sàng, dẻo dai và mạnh mẽ.
Ngoài ra, tôi thấy rằng sự lặp đi lặp lại tốt hơn là nỗ lực. Có thể làm chủ, hoàn thiện, giải quyết những việc khó khăn một cách dễ dàng và chính xác phụ thuộc vào việc bạn có làm đi làm lại hay không, nó còn hơn cả việc đặt bao nhiêu nỗ lực vào đó. Điều đó được gọi là thói quen và sự bền bỉ.
5. Nếu tôi 21 tuổi, tôi sẽ hạnh phúc
Điều tôi muốn nói chính là bất cứ ai cũng có thể hạnh phúc nếu anh ta muốn. Hạnh phúc không phụ thuộc vào hoàn cảnh, mà do bản thân chúng ta.
Đây có lẽ là sự thật vĩ đại nhất trên thế giới, đồng thời cũng là điều khó tin nhất trên thế giới này.
Hạnh phúc, như lời của Carlyle nói, là giá trị của một công thức giống nhau, đo lường bằng cách lấy tử số chia cho mẫu số. Tử số là những gì chúng ta có, chính là cuộc sống, còn mẫu số là những gì chúng ta nghĩ chúng ta phải có.
Vì thế, có thể chia con người thành 2 loại: những kẻ ngốc và những người khôn ngoan. Những kẻ ngốc luôn nghĩ hạnh phúc của mình đến từ việc gấp bội tử số trong khi người khôn ngoan chú trọng vào việc chia nhỏ mẫu số. Cả hai giống nhau ở một điều: chỉ có một thứ bạn cố gắng thay đổi và cái còn lại thì không thể thay đổi.
Nếu bạn chỉ có một nghìn đô la và bạn nghĩ rằng bạn phải có hai nghìn đô la, câu trả lời là một nghìn chia cho hai nghìn, được kết quả là một nửa. Để tăng hạnh phúc lên bạn cố gắng kiếm thêm một nghìn khác nữa, lúc này phân số trở thành hai nghìn đô chia cho hai nghìn đô, tức là một. Bạn đã tăng gấp đôi hạnh phúc của mình.
Nhưng rắc rối nằm ở chỗ con người khi tăng được những điều họ có tức là tử số, thì họ cũng đồng thời ham muốn nhiều hơn, nghĩa là mẫu số cũng tăng lên, và cuối cùng bạn chẳng hạnh phúc hơn mặc dù bạn kiếm được nhiều hơn. Ví dụ như ngay khi bạn kiếm được 2.000 đô thì mong muốn cũng tăng tới 2.500 đô và hạnh phúc không phải bằng 1 như chúng ta đã quy ra ở trên.
Vậy tăng hạnh phúc sẽ dễ dàng hơn nhiều bằng cách giảm bớt Suy nghĩ của bạn về những gì bạn phải có, tức là giảm mẫu số. Giảm những điều bạn phải có xuống một 1.000, điều này rất dễ dàng khi bạn biết nghệ thuật tự chủ và bạn có 1.000 chia cho 1.000, đó là một. Hạnh phúc của bạn từ một nửa tăng lên 1 theo một cách dễ làm và dễ nhận ra hơn là nỗ lực để kiếm thêm một nghìn.
Đây là điều bí mật giá trị nhất của cuộc sống. Bởi không có gì giá trị đối với tuổi trẻ hơn là thức tỉnh một sự thật rằng anh ta có thể điều chỉnh mong muốn của bản thân để tăng hạnh phúc cho mình.
Vì vậy, nếu tôi 21, tôi sẽ lựa chọn hạnh phúc. Bạn nhận về mọi thứ đang đến với bạn từ thế giới này, trong mọi tình huống, và hạnh phúc hay đau khổ phụ thuộc vào cách bạn nhận nó. Vậy tại sao không lựa chọn cách đón nhận để bạn hạnh phúc?
Ngọc Tâm
Xem thêm: