Họa sỹ vĩ đại Ivan Konstantinovich Aivazovsky đã sáng tác vài ngàn bức tranh tuyệt diệu, trong đó có nhiều tác phẩm nổi tiếng thế giới và chinh phục trái tim những người yêu nghệ thuật. Phần lớn những tuyệt tác của mình, Ivan Konstantinovich dành cho biển và những hiện tượng tự nhiên. Trong các tác phẩm của ông, chủ yếu là mô tả cảnh biển giông bão mà thường gây ra tác động mẽ như thiên tai. Những cũng có nhiều tác phẩm tả cảnh biển êm đềm.
Aivazovsky truyền tải những vẻ đẹp hiếm có của những cảnh biển đêm vào những tuyệt tác của mình. Đêm trăng với những cảnh say đắm được thể hiện trong các tác phẩm của ông. Danh họa đã thành công trong việc mô tả tất cả những tuyệt mỹ của biển đêm, lột tả từng chi tiết nhỏ trong ánh nước. Đi sâu vào phân tích sự sáng tạo của họa sỹ, có thể ngay lập tức thấy rõ là Aivazovsky yêu biển rất mãnh liệt. Đêm trăng cũng gây ấn tượng và khích lệ ông. Chính sự kết hợp giữa biển và trăng đã tạo ra vô số những bức tranh tuyệt phẩm của ông. Khi xem kĩ tất cả những bức tranh dưới đây của ông, có thể nhận thấy rằng Aivazovsky là người rất yêu thích các đêm trăng.
Không phải ngẫu nhiên mà người họa sỹ này có được tình yêu đối với biển; là bởi vì Ivan Konstantinovich sinh ra ở Crưm, nơi có rất nhiều địa danh đẹp và phong cảnh hữu tình. Chính ngay trên bờ biển Đen, họa sỹ đã có được cảm hứng để sáng tác ra nhiều bức họa về biển của mình. Aivazovsky đã vẽ rất nhiều tranh về Crưm.
Pheodoxia là thành phố quê hương của Aivazovsky. Ông đã sống thời thơ ấu ở đây và trong thời gian đó ông càng ngày càng yêu biển. Ngay từ những tháng ngày thơ ấu, chàng họa sỹ trẻ đã thể hiện tài năng của mình khi vẽ lên tường nhà. Sau đó, khi đã trưởng thành và tốt nghiệp Học viện nghệ thuật (chuyên về hội họa), Ivan Konstantinovich bắt đầu vẽ nhiều bức tranh mô tả những cảnh biển đẹp nhất của thành phố.
Một trong những bức tranh như vậy của Aivazovsky là “Pheodoxia. Đêm trăng”. Bức tranh mô tả ánh trăng vương giả rực rỡ sáng trong soi chiếu cảnh biển tĩnh lặng, một trong những loại phong cảnh được yêu thích nhất của tác giả. Cách bờ không xa là con tàu hai cột buồm, nổi bật trên nền vách núi thoải nghiêng. Bức tranh rất hài hòa; có thể ngắm nó rất lâu và luôn luôn phát hiện được những chi tiết mới mẻ. Ivan Konstantinovich Aivazovsky đã vẽ bức tranh “Pheodoxia. Đêm trăng” này năm 1850. Sau đó ông còn vẽ thêm hai bức tranh nữa với cùng một chủ đề này. Tất cả đều mô tả đêm, biển và ánh trăng, những chi tiết còn lại khác thì thay đổi. Khi chiêm ngưỡng ba bức tranh này, mọi người đều bày tỏ sự khâm phục lớn đối với sáng tạo của Aivazovski. Làm thế nào mà ông mô tả được thật rõ nét từng chi tiết của cảnh đêm trên bờ biển Đen này đến thế nhỉ? Có thể là chính địa danh này đã đi vào tâm hồn người họa sỹ, bởi vì ông thường xuyên lui tới nơi này trong thời kỳ thơ ấu.. vì bãi tắm này nằm cách nhà ông không xa.
Ngắm tác phẩm Pheodoxia của danh họa Aivazovsky, bỗng có cảm xúc như đang lạc vào một khung cảnh huyền hảo thơ mộng, ước ao giá như được ngồi ở chỗ bàn trống trên sân nhìn ngắm cảnh biển trong đêm trăng lãng mạn đó. Có thể nói Phedoxia là một trong những tác phẩm đêm trăng thành công và hoàn hảo nhất của họa sĩ này. Ánh trăng như chảy dài trên những bờ tường, lung linh, mỹ lệ một cách huyền ảo. Thủ pháp vẽ của Họa sĩ Aivazovsky thuộc trường phái Tân cổ điển, vì vậy chúng ta có thể thấy mỗi chi tiết trong tranh sống động giống như đang ở trước mắt mình vậy. Chiếc thuyền lẻ loi, cô đơn buông neo phía xa xa, có thể là một thể hiện nội tâm của người họa sĩ.
Đối với Aivazovsky, đêm trăng ở Crưm tạo nguồn cảm hứng đặc biệt. Nhiều tác phẩm của ông dành để mô tả vẻ đẹp của bán đảo này. Ông đã đến nhiều thành phố ven biển Crưm và để lại nhiều cảnh biển đẹp thể hiện chất trên những tác phẩm vẽ của mình.
Ivan Konstantinovich cũng đã đến Odessa và cảm nhận được ấn tượng mạnh từ phía bờ khác của biển Đen. Ông đã đặt tên cho tác phẩm của mình được sáng tác tại thành phố bên bờ biển Đen này là “Cảnh Odessa đêm trăng”. Trong bức họa này, ông vẽ biển, cảng biển và những con tàu. Có cả con thuyền nhỏ và những ngư dân đang ra khơi câu cá đêm. Những đám mây đen ẩn hiện, thời tiết không thật tốt, song điều đó không ngăn cản được ánh trăng tỏa ánh vàng lấp lánh trên mặt nước biển Đen.
Aivazovsky còn thường xuyên đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ. Phong cảnh kỳ diệu của đất nước Phương Đông này đã cuốn hút họa sỹ. Danh họa có mối quan hệ tốt với các nhà vua Thổ Nhĩ Kỳ. Ông thường vẽ tặng họ những bức tranh phong cảnh hấp dẫn hoặc tranh chân dung nhà vua để làm quà lưu niệm và cũng vẽ tranh theo đặt hàng của họ. Một số lượng lớn những tác phẩm sáng tác ở Thổ Nhĩ Kỳ được vẽ tại Konstantinopole. Điều đó không ngạc nhiên, bởi vì vùng biển đó cũng tạo ra hứng khởi cho danh họa – người chuyên vẽ tranh biển. Một trong số những bức tranh nổi tiếng kể về các chuyến du ngoạn tới Thổ Nhĩ Kỳ là bức “Tháp Galatskaia trong đêm trăng”. Aivazovsky thể hiện cảnh đẹp làm mê đắm trên tháp – một trong những biểu tượng chính của thành phố. Cuộc sống ban đêm nhẹ nhàng của người dân Thổ Nhĩ Kỳ được mô tả thật đẹp. Không thể không chú ý đến mặt biển bình yên, được thể hiện bằng ánh trăng sáng trong. Thời tiết biển thật là đẹp, được mô tả bằng bầu trời sáng trong, ánh trăng sáng rực rỡ, và mặt biển tĩnh lặng. Phía xa lấp ló những mái vòm của nhà thời hổi giáo, truyền tải đặc tính Phương Đông của bối cảnh bức tranh. Trên biển yên bình, rất nhiều thuyền đang ra khơi đánh cá.
Biển, đêm trăng – việc tái hiện những cảnh đẹp thiên nhiên này cuốn hút Aivazovsky tạo ra những tuyệt tác của mình. Nhưng sự thành công đó chỉ có thể đạt được với tài năng lớn và tình yêu chân thành với biển.
Aivazovsky đã du ngoạn rất nhiều nước khác nhau. Các chuyến du ngoạn biển rất cuốn hút ông và sau những chuyến đi đó, ông đều có rất nhiều ấn tượng. Ông còn sáng tác một số kiệt tác của mình trong khi đi tắm biển. Dù những chuyến du ngoạn ở các thành phố ven biến cuốn hút ông hơn cả, Aivazovsky cũng thăm viếng nhiều Galery và viện bảo tàng, chiêm ngưỡng những sáng tác của các họa sỹ nước ngoài. Ngoài việc sáng tạo ra những tác phẩm riêng của mình, tình yêu với biển cũng khiến ông sao chép cả tranh của những họa sĩ khác.
Đất nước Italy cũng cuốn hút họa sỹ này. Rất nhiều tác phẩm vĩ đại của ông đã được sáng tác tại đây. Ông đã đến nhiều thành phố và để lại dấu ấn của nhiều địa danh tuyệt đẹp trên những bức tranh của mình. Tất nhiên, không thể không kể đến bức đêm trăng khi Aivazovsky ở Neapol. Chính những cảnh sắc với những ánh trăng đêm đó đã tạo hứng thú cho họa sỹ mô tả lại trên bức tranh sơn dầu. Ở mỗi nước, ông đều thể hiện tất cả các chi tiết theo bút pháp đặc biệt của riêng mình, cố gắng chuyển tải đặc thù của đất nước và bầu không khí ở đó vào các tác phẩm của mình.
Tiếp tục mô tả về những đêm trăng của Ivan Aivazovsky được tái hiện trên tranh sơn dầu cần phải kể thêm về một số tác phẩm tranh nữa. Bức tranh Đêm trăng ông sáng tác năm 1841 được đặt tên là “Đêm trăng biển Caspy”; khác với những bức tranh được mô tả ở trên. Tranh vẽ bờ biển và những con sóng nhỏ. Thấp thoáng mũi con thuyền gỗ với hai cậu bé đang thích thú ngắm phong cảnh biển. Bức tranh không có nhiều chủ thể để nghiên cứu, những điều đáng nói là họa sỹ đã mô tả kĩ nhiều chi tiết nhỏ. Mỗi con sóng thay đổi theo hướng gió như thế nào, tất cả đều được họa sỹ khéo léo thể hiện trong những bức tranh của mình. Đối với tác phẩm tinh tế như vậy, họa sĩ cần phải thực sự cảm nhận từng chi tiết và điều đó chỉ người rất yêu biển mới có thể làm được.
Tác phẩm “Đêm trăng” do Aivazovsky sáng tác vào năm 1849- năm đỉnh cao sáng tạo của ông. Biển cả, những con tàu, ánh trăng lung linh huyền diệu – những chủ đề điển hình của người họa sỹ chuyên vẽ biển, nhưng khi chúng được vẽ lên, không thể không khiến những nhà phê bình của loại hình nghệ thuật này phải khâm phục. Người họa sỹ điêu luyện đã thể hiện thành công những chủ thể rất bình thường bởi vì tâm hồn ông đã rạo rực theo các cung bậc khác nhau. Ông chuyển tải được từng nét phản chiếu ánh trăng trên mặt nước của từng gợn sóng. Chỉ cần liếc qua bức tranh này của nhà danh họa vĩ đại, thì tất cả điều đó đều có thể cảm nhận được.
Khi nghiên cứu những tác phẩm của Aivazovsky một cách chi tiết hơn, ta dễ dàng nhận thấy rằng trong suốt chiều dài 60 năm hoạt động nghệ thuật của mình, ông đã dần dần thay đổi gam màu được thể hiện trên các tấm toan. Nhưng ông luôn luôn khác người, bởi cách vẽ độc đáo của riêng mình. Với một bức tranh nhất định, ông sử dụng một số lượng sắc màu hạn chế, nhưng chúng đều toát lên được một sự phối màu hài hòa, phối hơp với nhau một cách tuyệt vời, để sáng tạo nên một bức tranh sơn dầu đặc biệt. Một số bức tranh là sự phối với những gam màu lạnh, trung tính và đơn giản. Thỉnh thoảng có một chút sắc nóng, nhưng với sự phối màu uyển chuyển và kết hợp các sắc màu khéo léo thì tác phẩm của ông đã không còn là tác phẩm với màu sắc đơn giản nữa.
Cũng có thể nhận thấy rằng, những bức tranh được vẽ bằng một gam mầu và từng đối tượng riêng biệt không chỉ là một sự đơn điệu, nhằm tách khỏi số đông. Tất cả chúng đều tuân thủ sự phản chiếu chân thực của sắc thái và chiếu sáng tự nhiên.
Hình thức đơn lẻ của những chủ thể trên bức tranh, số ít loại màu sắc được sử dụng, sự quan tâm đến từng chi tiết nhỏ nhất – tất cả điều đó chính là những .. thủ thuật chủ chốt của người họa sỹ. Ông đã khéo léo trong sử dụng màu sắc, ngay cả khi sử dụng những gam màu sắc có vẻ buồn chán, nhưng nhờ sự đối lập của sắc màu mà ông có thể đạt được sự rực rõ và chính xác của từng chủ thể được mô tả.
Mặc dù Aivazovsky được mệnh danh là họa sỹ chuyên vẽ về biển, những trong số những sáng tác của ông có cả tranh chân dung, phong cảnh núi non, thiên nhiên và những loại hình nghệ thuật khác. Nhưng tất cả tâm hồn của Aivazovsky đều đã dành cho biển và tất cả những gì liên hệ với biển.
Đêm trăng của Ivan Kontantinovich Aivazovsky trong sự kết hợp với nước và biển đã mang đến những cảm hứng lớn nhất. Điều đó đều có thể nhận thấy khi chiêm ngưỡng những tuyệt tác nổi tiếng về biển của ông. Mặc dù những bức tranh này mô tả cảnh đêm, nhưng chúng lại rất rực rỡ, huyền ảo nhờ sự phản chiếu của ánh trăng. Trong các bức tranh, ánh trăng chiếu sáng từng vật thể và chi tiết, nên có thể dễ dàng chiêm ngưỡng chúng dưới ánh sáng trăng.
Trong những tác phẩm vẽ biển của mình, danh họa đặc biệt quan tâm đến những hiện tượng tự nhiên của nước biển. Tất cả những thực thể còn lại khác, họa sĩ vẽ ngay từ lần vẽ đầu tiên, còn đối với việc mô tả nước biển, họa sĩ vẽ biển tiếp cận bằng những năng khiếu sáng tạo đặc biệt. Ông cố gắng thể hiện từng con sóng, từng viên đá và tả thực cả bầu trời soi bóng trong nước biển. Để làm được việc này, cần phải tiêu tốn nhiều thời gian và sức lực, bởi vì cần phải vẽ phủ bằng nhiều lớp mầu, sử dụng phương pháp phối màu để đạt được sự kết hợp cần phải có giữa các màu sắc, hiệu ứng long lanh của nước và những tài năng cá nhân xuất sắc, mà chỉ Aivazovsky mới có.
Ivan Konstantinovski Aivazovsky là một trong số ít những họa sĩ vẽ biển thành công, đã chuyển tải một cách điêu luyện hình ảnh tuyêt vời của biển cả lên những bức họa của mình. Trên những bức tranh của ông, ta có thể say sưa ngắm nhìn và thưởng ngoạn phong cảnh biển huyền ảo và hùng vĩ. Ông đã rất thành công khi tái hiện một cách trung thực những hiện tượng thiên nhiên và biển cả. Những bức tranh của ông đều là những tác phẩm hội họa kiệt xuất. Ngắm nhìn bất kỳ bức tranh nào trong số đó, ta đều thán phục tài năng đặc biệt của danh họa vẽ biển vĩ đại người Nga này.
Theo trang: Aivazovskyi.su
Văn Minh biên dịch