“Ngọc tỷ truyền quốc” – Tín vật của Thiên Tử mang những ý nghĩa gì?

Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất thiên hạ, ông tạo ra một ngọc tỷ ấn của hoàng đế, còn gọi là “Thiên Tử Tỷ” hay “Ngọc Tỷ truyền quốc”, Phần chính của diện của ngọc tỷ có khắc chữ triện “Thụ mệnh vu thiên, ký thọ vĩnh xương”. Cổ nhân cho rằng đế vương là tiếp nhận thiên mệnh toàn thiên hạ, vì thế đế vương được gọi là con của trời, được gọi là “Thiên Tử”.

Ngọc tỷ truyền quốc tượng trưng cho hoàng quyền chính thống

Trong thời cổ đại, ngọc tỷ của thiên tử là tín vật để lại quan trọng và chính thống nhất của hoàng đế. Do đó, các hoàng đế trong các triều đại trước đây coi nó là một biểu tượng quan trọng của sự thống nhất thiên hạ và quyền lực hoàng gia. Một khi ngọc tỷ bị mất, nó được coi là khi vượng của vương triều này đã đến số tận. Vì vậy, ngọc tỷ là trọng khí quốc gia.

Ngọc tỷ truyền quốc được chuyển giao qua các triều đại. Năm cuối Đường triều, quần cùng chia cắt, hào kiệt nổi lên bốn phía. Đường Thiên Hữu 4 năm, Chu Toàn Trung đã đoạt lấy ngọc tỷ, thành lập Hậu Lương. Lý Tồn Úc diệt Hậu Lương, thành lập lại triều đại Hậu Đường, ngọc tỷ truyền quốc về sau lại thuộc về Hậu Đường. Sau đó vị hoàng đế cuối cùng của triều đại Hậu Đường ôm ngọc tỷ truyền quốc tự thiêu. Đến nay, ngọc tỷ đã biến mất.

Tuy nhiên đến thời Triết Tông của Bắc Tống, một nông phu trong khi làm ruộng đã phát hiện ra ngọc tỷ truyền quốc, ông bèn đưa tới triều đình. Theo hồ sơ ghi chép lại rằng, 13 vị học giả của Tống triều đã đến kiểm chứng và nhận định đây đích thị là ngọc tỷ trước kia của Tần Thủy Hoàng.

Thời Tĩnh Khang Nguyên Bắc Tống, quân Kim Công phá Biện Lương (tên riêng của Khai Phong, Hà Nam), cũng cướp đi ngọc tỷ truyền quốc, ngọc tỷ lại mất đi bóng dáng một lần nữa.

Thiên Tử nặng ở đức, không nặng ở quốc bảo

Trong những năm đầu của Minh Anh Tông Chu Kỳ Trấn (1457), người Hồ lãnh đạo đến biên giới và thỉnh cầu cứu giúp lương thực. Truyền thuyết kể lại rằng ngọc tỷ truyền quốc ở đó. Đại tướng Thạch Hanh nghe nói vậy, liền mang quân đến biên giới dò xét, nhân cơ hội thu hồi ngọc tỷ.

Anh Tông muốn hỏi ý kiến của đại học sĩ Lý Hiền. Lý Hiền là người phò tá Anh Tông, ông là lương thần trị thế hiếm có thời Minh, khi được Anh Tông hỏi, ông nói: “Thủ lĩnh người Hồ ở biên giới, nhưng không có xuất binh xâm phạm. Bây giờ chúng ta lại vô cớ đáp lời dụng binh, nhất định không được. Huống chi, ngọc tỷ của Tần Thủy Hoàng đang ở đó, phía trên có chữ triện, nó đã là một vật mất nước, không trân quý nữa rồi.” Anh Tồng lập tức nghe theo Lý Hiền.

Thái độ đối đãi của Lý Hiền lúc ấy không phải là duy chỉ một mình ông. Trong thời kỳ Minh Thần Tông, những đại thần lúc đó cũng có quan điểm tương tự. Đại thần Mai Nước Trinh, Minh triều (1542 – 1605) hiện đang trấn thụ biên ải, đảm nhiệm chức vụ Tiểu Tư Mã, thống lĩnh quan của ba trấn. Vào một năm, thủ lĩnh người Hồ cầu kiến, nói ở trong sa mạc lấy được một ngọc tỷ. Người Hồ bèn đem chữ triện ngọc tỷ in lên một tấm lụa màu vàng để làm tín vật dâng lên trước Mai Nước Trinh. Người Hồ muốn dâng lại ngọc tỷ cho triều đình, vì thể nhờ Tiểu Tư Mã thay mặt chuyển tấu, ghi lại thành tích đóng góp của họ.

Mai Nước Trinh nói: “Không biết ngọc tỷ này là thật hay giả? Chờ đến khi ngươi cầm đến, để ta xác nhận một chút. Nếu như là thật, ta sẽ ban thưởng cho ngươi.”

Thủ lĩnh người Hồ nói: “Thời đại nào trong lịch sử cũng đều có những câu chuyện về tín vật thiên tử từ thiên thượng, bây giờ ngọc tỷ là vì thánh triều mà xuất hiện. Đây là một việc hết sức tốt lành. Nếu như ngài bẩm tấu hoàng thượng, nhất định sẽ được phong ban. Ta chỉ hy vọng không phải khao thường.”

Mai Nước Trinh cười mà nói: “Cội nguồn của quốc bảo tự nhiên sẽ có quốc bảo. Dù cho cái này là ngọc tỷ thật, cũng không có ích gì. Ta cũng không dám tùy tiện nói cho thánh thượng. Niệm tình người có ý tốt, ta cho ngươi một thỏi vàng coi như khao thưởng, ta trả lại cho ngươi tấm lụa này.”

Người Hồ nghe xong thất vọng, than vãn khóc lớn và rời khỏi doanh trại.

Có người thắc mắc, Mai Nước Trinh tại sao không bẩm tấu hoàng thượng? Ông nói: “Thời kỳ Xuân Thu, Chu Đại Vương Tôn Mãn nói, thiên tử tại đức, không tại quốc bảo. Huống chi người Hồ đem nó ra như một món hàng. Nếu như tùy tiện bẩm tấu hoàng thượng, người Hồ sẽ lấy ngọc tỷ để cưỡng ép. Vạn ý thánh thượng hạ chỉ, muốn trưng cầu ngọc tỷ, mà ngọc tỷ lại không thể đến ngay, chẳng lẽ lại phải dùng tiền bạc tới mua ngọc tỷ sao?” Mọi người nghe xong, đều thán phục sự suy nghĩ sâu xa của ông.

Mai Nước Trinh biết rằng Ngọc tỷ là quốc bảo quan trọng, nhưng cũng biết đức hạnh của quốc vương so với ngọc tỷ quan trọng hơn, thà là mất đi ngọc tỷ, cũng không để quân vương lấy nó để đổi chắc với người Hồ.

Nguồn gốc chế tác ngọc tỷ truyền quốc

Khi Tần Thủy Hoàng thống nhất đất nước và nghĩ đến việc chế tạo dấu ấn của hoàng đế. Ông bắt đầu đặt ra quy định chặt chẽ về việc chế tạo, tên gọi, và cách sử dụng của ấn.

Tần Thủy Hoàng lấy từ ” tỷ” (璽) là từ dành riêng để gọi ấn của hoàng đế, “tỷ” bắt buộc phảo được chế và khắc trên ngọc thạch, vì thế nên được gọi là “ngọc tỷ”. Ngoài ra ấn ký của hoàng đế được gọi là “tỷ thư”, để chỉ chiếu thư và sắc mệnh của hoàng đế.

Tần Thủy Hoàng còn quy định ấn của quan văn quan võ được chế bằng đồng.

Ngọc tỷ truyền quốc được làm từ một loại ngọc quý nổi danh thời đó gọi là ngọc họ Hòa (ngọc họ Hòa là báu vật truyền từ thời Xuân Thu nước Sở. Đến khi vua Tần diệt nước Sở thì lấy được ngọc họ Hòa). Tôn Thọ chế ra ngọc tỷ vuông vức bốn tấc, phía trên khắc hình rồng cuộn cực kỳ tinh xảo, phía dưới khắc tám chữ triện: 受 命 于 天 既 壽 永 昌 Thụ mệnh vu thiên, ký thọ vĩnh xương (Nhận mệnh trời ban, tồn tại mãi mãi). Tám chữ này do tay Lý Tư thừa tướng khắc theo ý chỉ của Tần Thủy Hoàng.

Theo epochtimes.com

Uyển Vân biên dịch