Đại Kỷ NguyênTin tức thời sự quốc tế cập nhật 24/7, văn hoá truyền thống
Trong nhiều thế kỷ, nghệ thuật và hàng thủ công mỹ nghệ của người Trung Hoa cổ đã nổi tiếng khắp thế giới nhờ sự tinh tế và mỹ hảo của chúng. Nếu phải chọn một vật để thể hiện sự công phu và tỉ mỉ đến từng chi tiết, thậm chí là năng lực siêu việt, chắc chắn phải kể đến những quả cầu điêu khắc bằng ngà voi.
Đây hẳn là một trong những tác phẩm đáng kinh ngạc nhất mà người ta từng thấy.
Quả cầu ngà voi là sản phẩm được trang trí hoa văn công phu, gồm các quả cầu đồng tâm, mỗi khối cầu đều có thể tự xoay và được cấu tạo bởi cùng một chất liệu.
Những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo này được tạo thành từ 3-7 lớp, đặc biệt quả cầu lớn nhất thế giới có đến tận 42 khối cầu đồng tâm. Quả cầu có thể được treo bằng một sợi dây hoặc trưng bày trên giá đỡ được thiết kế đặc biệt.
Quả cầu gồm rất nhiều lớp hình cầu đồng tâm tách biệt.
Mặc dù điều đáng kinh ngạc là các quả cầu nhỏ bên trong đều có thể dịch chuyển riêng biệt đến khi tất cả các lỗ thẳng hàng, nhưng sự nổi tiếng của quả cầu ngà voi này lại đến từ phương thức bí ẩn tạo ra nó.
Vậy người ta đã dùng cách nào để tạo ra 1 tác phẩm cầu kỳ như vậy? Điều này chắc chắn phải đòi hỏi sự kiên nhẫn phi thường, một tài năng đặc biệt, cùng một bàn tay khéo léo, tỉ mỉ. Đầu tiên, các bậc thầy điêu khắc sẽ cố định quả cầu trên máy tiện rồi khoan hướng về phía trung tâm khối cầu.
Sau đó, họ sẽ dùng các công cụ đặc biệt hình chữ “L” để cắt các lớp từ trong ra ngoài. Dụng cụ dài nhất có lưỡi cắt ngắn nhất và dụng cụ ngắn nhất có lưỡi cắt dài nhất. Người nghệ nhân sẽ hạ công cụ dài nhất đến phần đáy hẹp nhất ở từng lỗ và xoay quanh nó để cắt rời khối cầu trong cùng. Sau đó, họ dùng công cụ dài thứ 2 để cắt một hình vòng cung rộng hơn, và tách được lớp thứ 2. Cứ tiếp tục như thế cho đến lớp ngoài cùng.
Lớp ngoài cùng thường được điêu khắc hình tượng rồng, phượng.
Hai tầng ngoài cùng sẽ được kết hợp với nhau để tạo thành một lớp dày hơn nhằm giảm thiểu rủi ro bị vỡ khi chạm khắc những hoa văn cầu kỳ bên ngoài. Sẽ là một điều rất đáng tiếc nếu lớp ngoài cùng của quả cầu bị rạn nứt sau khi tất cả công việc chạm khắc bên trong đã hoàn thành.
Vì lớp ngoài cùng dễ tiếp xúc nhất nên nó được chạm khắc công phu nhất, thường là các hình tượng rồng và phượng bện vào nhau.
Những quả cầu ngà voi này có độ tinh xảo rất cao, đến mức chúng chỉ có thể được chạm khắc bằng tay. Ngay cả những thao tác sai nhỏ nhất cũng có thể làm hỏng các chi tiết bên trong và cả những chuỗi ngày làm việc vất vả của các nghệ nhân.
Vì vậy, để xếp các lỗ của quả cầu trở về vị trí thẳng hàng, người ta phải dùng một chiếc tăm hoặc vật nhỏ tương tự để tránh làm hỏng các lớp hình cầu đồng tâm.
Một quả cầu ngà voi được điêu khắc công phu đến từng chi tiết.
Những quả cầu bí ẩn, theo như cách người ta gọi chúng, thường được xem như một vật phẩm tâm linh đại diện cho sự may mắn nhờ các biểu tượng trang trí bên ngoài và các vòng xoay vĩnh cửu.
Các lớp của quả cầu có thể tượng trưng cho nhiều thứ, từ bốn phương Đông-Tây-Nam-Bắc, cho đến các yếu tố trong tự nhiên như: đất, nước, gió, lửa. Lớp ngoài cùng thường được chạm khắc thành hình rồng và phượng, là những linh vật đại diện cho âm – dương hay nam – nữ. Một kiệt tác hội tụ đủ cả 2 linh vật này được người xưa tin rằng sẽ mang lại sự thành công, thịnh vượng và hạnh phúc gia đình.
Hà Phương (Biên tập từ tinhhoa.net)
