Piano Sonata No. 11 in B♭ major, Op. 22 – là bản Sonata thứ 11 dành cho độc tấu Piano trên giọng Si giáng trưởng, được ký hiệu trong Opus 22 của nhà soạn nhạc thiên tài Beethoven. Tác phẩm được sáng tác năm 1800 và được xuất bản hai năm sau đó, Beethoven coi đây là tác phẩm tốt nhất trong thể loại Sonata thời kỳ đầu của ông.
Nhà âm nhạc nổi tiếng Donald Francis Tovey đã gọi tác phẩm này là thành tựu đỉnh cao của những bản Sonata piano “vĩ đại” đầu tiên của Beethoven. Ở tác phẩm này Beethoven áp dụng thay đổi lớn cho thể loại Piano sonata với bốn chương thay vì ba như nhiều nhạc sĩ cùng thời.
Các chương của Piano Sonata No. 11 in B♭ major, Op. 22:
Chương 1: Allegro con brio
Chương 2: Adagio con molto espressione
Chương 3: Menuetto
Chương 4: Rondo: Allegretto
Clip là trọn vẹn tác phẩm được biểu diễn trực tiếp bởi nghệ sỹ Daniel Barenboim:
Chương 1 bộc lộ rất nhiều sự phong phú về mặt tinh thần, tráng lệ và lộng lẫy, trong đó có sự lãng mạn trào dâng, sự trong sáng, sự ngọt ngào, những kịch tính nhẹ gây nên cảm giác hồi hộp suy tư trong thưởng thức với thính giả. Và hết thảy sự phong phú ấy đã tạo nên chất nhạc rất riêng của Beethoven. Điều đặc biệt chú ý là cảm giác gợi mở về không gian khi thính giả lắng nghe chỉ một cây đàn Piano đang cất lời độc tấu thay lời trái tim.
Beethoven vẫn thường dành nhịp chậm Adagio tình cảm, thăng trầm và sâu lắng cho chương 2 trong những tác phẩm Sonata của ông, và ông rất giỏi viết những câu nhạc sâu thẳm đậm chất tình yêu mãnh mẽ lôi cuốn lòng người như vậy. Thính giả có thể thấy phần tay trái được phối hòa âm nhịp nhàng đơn giản, phần lớn chỉ nhấn những hợp âm một cách đều đặn nhằm tôn lên vẻ kiều diễm của giai điệu lãng mạn của tay phải. Chương 2 này của Beethoven cũng có thể gợi thính giả nhớ tới nỗi buồn lắng thiết tha trong âm nhạc của Chopin.
Chương 3 được viết theo chủ đề Menuetto, nên phần mở đầu chương toát lên chất tinh thần rất trong, với những chùm nhạc dồn trước khi vào những câu nhạc dật nhịp rất điển hình của Menuetto. Nhưng điểm đặc biệt trong chương này dù là phần mở đầu hay biến tấu về sau đều rất trí tuệ, gợi thính giả nhớ đến những màu sắc âm nhạc tuyệt vời của J.S.Bach, với mỗi tay đều chủ đạo một giai điệu riêng.
Chương 4 là một chương nhạc cũng đậm chất trí tuệ như J.S.Bach mà chỉ cần nó vang trong tai của thính giả, thì chất trong sáng diệu vợi của Mozart cũng sẽ xuất hiện, cùng chất lãng mạn tình cảm mạnh mẽ của Beethoven hòa với chất trang nhã quý tộc của Haydn. Rõ ràng không phải tự nhiên mà Beethoven lại hài lòng về bản Sonata này của ông đến thế, bởi nó hội tụ được những tinh hoa của nhạc sỹ thiên tài tiền bối, và bộc lộ được mọi nét độc đáo rất riêng trong ông.
Đôi nét về tác giả
Ludwig van Beethoven (17 tháng 12 năm 1770 – 26 tháng 3 năm 1827) là một nhà soạn nhạc cổ điển người Đức. Phần lớn thời gian ông sống ở Viên, Áo.
Ông là một hình tượng âm nhạc quan trọng trong giai đoạn giao thời từ thời kỳ âm nhạc cổ điển sang thời kỳ âm nhạc lãng mạn. Ông có thể được coi là người dọn đường (Wegbereiter) cho thời kỳ âm nhạc lãng mạn.
Beethoven được khắp nơi công nhận là nhà soạn nhạc vĩ đại nhất, nổi tiếng nhất và có ảnh hưởng tới rất nhiều những nhà soạn nhạc, nhạc sĩ, và khán giả về sau.
Trong số những kiệt tác của ông phải kể đến các bản giao hưởng như Giao hưởng số 2 Rê trưởng, Giao hưởng số 3 Mi giáng trưởng (Anh hùng ca), Giao hưởng số 5 Đô thứ (Định mệnh), Giao hưởng số 6 Fa trưởng (Đồng quê), Giao hưởng số 7 La trưởng, Giao hưởng số 9 Rê thứ (Niềm vui), các tác phẩm cho dương cầm như Für Elise và các sonata Bi tráng (Pathétique), Ánh trăng (Moonlight), Bình minh (Waldstein), Khúc đam mê (Appasionata)… các sonata cho vĩ cầm như Mùa xuân (Spring), Kreutzer… các Piano Concerto số 2, số 3, số 5 Emperor (Hoàng đế), Violin Concerto D major… các khúc mở màn Overture Coriolan, Leonore, Egmont… và vở Opera duy nhất Fidelio, v.v.
Xem thêm: Daniel Barenboim plays Beethoven Sonata No. 8 Op. 13 (Pathetique):