Cho đến nay, người ta vẫn thấy hình dáng một nàng công chúa bằng đá đứng dõi mắt trông ra xa nơi dòng sông tại tàn tích cổ đại Pisac, của nền văn minh Inca đã mất…Như nàng Tô Thị dõi trông ngóng chồng ở Tam Thanh, Lạng Sơn…
Thành phố cổ đại Pisac trong thung lũng Thánh, Peru không nổi tiếng như Machu Picchu, nhưng thành phố đã mất này của người Inca có vẻ đẹp ngỡ ngàng và là một nơi thật giàu có về gia tài lịch sử và truyền thuyết.
Được biết như tàn tích của người Inca, thành phố Pisac, tọa lạc khoảng 19 dặm về phía đông bắc thành phố Cusco nằm ở trên một ngọn đồi ở lối vào thung lũng. Quang cảnh tuyệt vời và dường như dù cho bạn đứng ở đâu, bạn đều có thể chiêm ngưỡng những ruộng bậc thang thật khác thường vẫn còn được sử dụng đến ngày hôm nay.
Người ta nói rằng vào thời cổ xưa, thành phố được canh giữ ban đêm bởi những chú báo.
Tại sao người Inca xây dựng thành phố Pisac?
Người ta còn chưa biết rõ ràng tại sao thành phố Pisac được xây dựng? Theo như học giả Kim MacQuarrie, người trị vì thứ chín của vương quốc Cusco, sau nữa là hoàng đế của đế chế Inca và bang Neo-Inca đã xây dựng nên một số di sản hoàng gia để tưởng nhớ chiến thắng của họ với những nhóm người dân tộc thiểu số khác.
Giữa những di sản hoàng gia này là thành phố Pisac (chiến thắng Cuyos), thị trấn và di tích khảo cổ Inca Ollantaytambo ở miền Bắc Peru (chiến thắng Tambos, công trình kiến trúc Inca, xây dựng vì mục đích quân sự và hành chính) và Machu Picchu (chinh phục Thung lũng Vilcabamba).
Tuy nhiên, cũng có những sử gia cho rằng thành phố Pisac được thành lập để bảo vệ thành phố Cusco từ những cuộc tấn công có thể xảy ra đến từ bên ngoài.
Những tàn tích được tách biệt dọc theo mạch núi trong 4 nhóm được biết đến như Pisaqa, Inti Watana, Qalla Q’asa và Kinchiragay. Ở Quechua, Pisac có nghĩa là “gà gô”. Truyền thống Inca thường xây dựng các thành phố trong hình dạng những con chim và thú, và vì thế, làng Pisac có hình dáng 1 con gà gô.
Công trình kiến trúc hình con gà gô có liên quan tới niềm tin tâm linh và những giá trị tinh thần mà người Inca muốn phát triển.
Có 20 đài quan sát với kích cỡ khác nhau được bố trí chiến lược xuyên suốt những tàn tích. Một số là những ngọn hải đăng được bố trí với những thông điệp có thể được truyền tải từ bên này đến bên khác, và có những tòa tháp khác được sử dụng để trữ nước cho hệ thống tưới tiêu công phu. Những tàn tích ở thành phố Pisac bao gồm một nhóm 30 lô nhà giống nhau, có khả năng dùng để ở.
Truyền thuyết về công chúa Inkill Chumpi hóa đá
Có nhiều truyền thuyết cổ xưa về nơi tuyệt đẹp này trong dãy núi Andean. Một truyền thuyết kể rằng một công chúa tên là Inkill Chumpi (công chúa của vùng vành đai Florida) là chủ của toàn bộ thành phố. Cô sẽ kết hôn với những ai có thể xây dựng một cây cầu bắc qua sông Wikamayu (sông Vilcanota) trong một ngày.
Sau khi được biết về điều này, nhiều thanh niên trai tráng đã cố gắng hoàn thành một nhiệm vụ dường như là không thể. Asto Rimac, người tình bí mật của công chúa là chủ của mảnh đất phía Đông. Khi Asto Rimac bắt đầu xây dựng cây cầu, Công chúa Inkill Chumpi đi khẩn cầu sự giúp đỡ của Thần Apus (Thần núi) để giúp anh.
Thần núi đồng ý giúp anh, nhưng chỉ khi công chúa không ngắm nhìn cây cầu cho đến khi nó đã sẵn sàng. Chỉ trước khi cây cầu hoàn thành, công chúa bắt đầu nghe những tiếng sấm rền lớn và bị lôi kéo để nhìn xem những gì đã xảy ra và công chúa nảy ra ý định quan sát nó.
Ngay đúng khoảnh khắc đó, sông Urubamba đã nuốt chửng Asto Rimac và công chúa hóa thành đá đứng nhìn mắt hướng về thung lũng Pisac. Ở nơi mà cho đến ngày hôm nay chúng ta có thể nhìn thấy hình dáng công chúa hóa đá.
Người ta không biết Inca Pisac được xây dựng chính xác vào thời điểm nào. Không có dấu vết nào cho thấy Pisac được định cư bởi một nền văn minh có trước Inca, vì vậy nhiều khả năng Pisac được xây dựng không sớm hơn năm 1440.
Francisco Pizarro và những người đi chinh phục Tây Ban Nha đã phá hủy Inca Pisac vào đầu những năm 1530. Thị trấn Pisac hiện đại ngày nay được xây dựng trong thung lũng bởi Viceroy Toledo vào năm 1570.
Phương Lâm
Xem thêm:
Dấu vết văn minh tiền sử: bí ẩn quần thể đá khổng lồ ‘biết nói chuyện’ ở Ấn Độ
Điều nhìn thấy ở không gian khác khi thiền định: thú cưỡi linh thiêng trong thần thoại Phật gia