Trong 84 tập phim Tam Quốc Diễn Nghĩa, tác giả La Quán Trung đã xây dựng thành công rất nhiều hình tượng đặc sắc của các nhân vật nổi tiếng, để lại biết bao câu nói bất hủ khiến người xem không ngừng cảm khái và nhớ mãi. Những câu nói mà bất cứ một người yêu Tam Quốc nào cũng đều muốn “học thuộc lòng”.
15. Trương Phi – “Có Trương Dực Đức người nước Yên đây! Ai dám cùng ta quyết một trận tử chiến nào?”
Đây là một câu nói nổi tiếng nhất khi nhắc đến Trương Phi trong những lần ông giao chiến, như với Mã Đại (một tướng dưới quyền Mã Siêu), rồi sau đó là Mã Siêu (sau là một trong ngũ hổ tướng của Lưu Bị). Trong trận Hổ Lao Quan, khi Lã Bố giết chết mấy tướng của 18 lộ chư hầu thảo phạt Đổng Trác, Trương Phi thúc ngựa hết lên: “Có Trương Phi người nước Yên ở đây!” rồi phi ngựa lao vào đánh Bố, sau rồi cả Vân Trường và Lưu Bị cũng tới, để lại điển cố nổi tiếng “Tam anh chiến Lã Bố”.
Rồi tại trận Trường Bản, Trương Phi một mình đứng trên cầu đoạn hậu, hét to lên: “Có Trương Dực Đức người nước Yên đây! Ai dám cùng ta quyết một trận tử chiến nào?“, ngay giữa trận tiền, đại quân địch hùng mạnh đến thế, một tướng của Tào Tháo nghe vậy sợ vỡ mật, lăn từ trên ngựa xuống mà chết, Tháo hốt quá liền truyền lệnh toàn quân rút lui.
16. Triệu Vân – “Ta là Thường Sơn Triệu Tử Long đây!”
Đây là câu nói nổi tiếng của anh hùng Triệu Tử Long trong trận chiến giải cứu ấu chúa – A Đẩu tại Đương Dương Trường Bản. Một mình Tử Long tả xung hữu đột, trên người buộc ấu chúa trong lòng, trên tay cầm cây thương lao vào đại quân Tào Tháo huyết chiến mở đường máu.
Bấy giờ Tào Tháo đứng trên đỉnh núi Cảnh Sơn, trông thấy một tướng đi đến đâu người giãn ra đến đấy, vội hỏi tả hữu người đó là ai? Tào Hồng tế ngựa xuống hỏi rằng: “Chiến tướng kia tên họ là gì?“
Vân nói: “Ta là Thường Sơn Triệu Tử Long đây!” Hồng về báo với Tào Tháo. Tháo nói: “Thực là hổ tướng, ta nên bắt sống lấy“. Liền sai người tế ngựa đi truyền báo cho các nơi rằng: “Triệu Vân đi đến đâu, không ai được bắn lén, chỉ cốt bắt sống thôi“. Nào ngờ chính vì vậy mà Tử Long chém chết hơn 50 tướng của Tào Tháo, đại phá vòng vây cứu ấu chúa, mình đầy máu, chạy đến cầu Trường Bản gặp được Trương Phi nhờ Phi đoạn hậu nên đã hoàn thành sứ mạng của mình.
17. Quân Thục – “Chu lang mẹo giỏi yên thiên hạ, đã mất phu nhân lại thiệt quân”
Chu Du bị vây khốn ở Kinh Châu khi định dùng kế “mượn đường giệt Quắc” (giả đi đánh Tây Thục để cướp Kinh Châu), rồi định dùng em gái Tôn Quyền để nhử Lưu Bị hòng đánh đổi Kinh Châu nhưng tất cả đều bị Khổng Minh tương kế tự kế phá hỏng, khi bỏ chạy lên thuyền về Đông Ngô, thì trên bờ quân Thục hò reo câu thơ:
“Chu lang mẹo giỏi yên thiên hạ,
Đã mất phu nhân lại thiệt quân”.
Chính vì điều này nên ông lại tức đến hộc máu. Chưa từng một lần thắng được Gia Cát Lượng, dẫu biết Lượng đã tha mạng cho mình nhưng “ai thờ chủ nấy”, đã chót sinh ra trong thời loạn thế lại không cùng minh chúa, đành trở thành kẻ thù của nhau vậy.
18. Lưu A Đẩu – “Ở đây vui quá, không còn nhớ nước Thục nữa”.
Sau khi hoàng đế nhà Thục Hán – Lưu Thiện (tức A Đẩu) xin hàng nhà Tào Nguỵ, Tư Mã Chiêu đã có một phép thử để xem vị hậu chủ này có phải là thực bụng hay là không. Một hôm, Tư Mã Chiêu mời Lưu Thiện đến phủ dự tiệc. Trong tiệc, Tư Mã Chiêu cho cung nữ múa điệu múa ở nước Thục làm rất nhiều quan lại nước Thục trước đây cảm động phát khóc.
Đương nhiên, trước cảnh tượng ấy, Lưu Thiện cũng rất thương cảm. Dù vậy, trước mặt Tư Mã Chiêu, Lưu Thiện hiểu mình không thể bộc lộ cảm xúc thật của mình, nếu không tính mạng của mình và quần thần sẽ lập tức lâm nguy. Vì vậy, ông vẫn cười nói, uống rượu như bình thường.
Sau khi màn biểu diễn kết thúc, Tư Mã Chiêu quay sang hỏi Lưu Thiện: “Màn biểu diễn có làm ông nhớ nước Thục không?”. Lưu Thiện giật mình rồi đáp: “Ở đây vui quá, không còn nhớ nước Thục nữa”. Câu nói này của Lưu Thiện đã lừa được Tư Mã Chiêu, thậm chí lừa được cả một triều thần thân tín của Lưu Thiện, kế “giả si bất điên”, bảo toàn tính mạng để chờ thời, khiến kẻ địch không còn nghi kỵ gì mình, nhưng cũng gây cho mình tiếng oan ngàn năm là một kẻ bất tài vô dụng, đã đem đại nghiệp của người cha nổi tiếng của mình – Lưu Bị tan hành mây khói.
19. Tuân Úc – “Tào Tháo biết sai, sửa sai, nhưng không nhận sai”
Kể từ khi Tuân Úc bỏ Viên Thiệu theo Tào Tháo, lập tức được Tháo trọng dụng, coi ông như Trương Lương giúp Hán Cao Tổ dựng nghiệp trước kia và dùng vào việc lớn. Ông được Tào Tháo chuyên lo sự vụ hành chính, đặc biệt khi Tào Tháo mang quân đi chinh chiến thì Tuân Úc lãnh trách nhiệm quản lý hậu phương.
Trong một lần Trình Dục chỉ ra rằng chủ công (Tào Tháo) đã mắc sai lầm khi thả Lưu Bị đi, cần dẫn quân tiêu diệt ông để trừ hậu hoạ. Thì Tháo lại nói rằng mình đúng không sai, làm Dục cảm thấy rất khó chịu. Đang đi về gặp Tuân Úc, Úc nghe Dục nói xong thì bảo Dục rằng: “Tôi cho ngài biết, thực ra trong lòng chủ công đã biết mình sai, sau này người sẽ thay đổi, nhưng người tuyệt đối sẽ không nhận là sai. Kẻ làm chủ công chính là biết sai, sửa sai, không nhận sai“.
20. Lưu Bị – “Bạn bè như chân tay, vợ con như quần áo”
Có câu, “huynh đệ như thủ túc, phu thê như y phục” hay còn gọi là “huynh đệ như chân tay, phu thê như y phục” lại là một câu nói nổi tiếng nữa của Lưu Bị.
Khi nhắc đến câu này, Lưu Bị muốn nói lên rằng tình cảm lớn nhất của con người đó là tình thân máu mủ ruột thịt, anh em như chân với tay. Con người ta thiếu một trong hai bộ phận đó thì sẽ không phải là một con người hoàn thiện, còn tình cảm vợ chồng thì ông lại coi nhẹ, đó cũng là quan điểm của riêng ông.
Ở đây, Lưu Bị đã coi 2 người anh em Trương Phi và Vân Trường như thủ túc, huynh đệ sống chết có nhau, đã từng kết nghĩa đào viên, cả đời này là vì nhau mà sống. Chính trong tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa, La Quán Trung đã cho chúng ta thấy được cái tình huynh đệ này nó sâu sắc đến như thế nào, khi mà hai người em vì anh mà vào sinh ra tử, bắt đầu từ trận Hổ Lao Quan với Lã Bố (đã đi vào chính sử), cũng như hàng trăm, hàng ngàn trận đánh khác nhau. Từ lúc chia ly mỗi người một nơi, cho đến khi tìm lại với nhau mặc cho đang sống trong vinh hoa phú quý. Khi hai người em của mình chết, Lưu Bị đã dốc 70 vạn đại quân đến trả thù cho 2 nghĩa đệ của mình bị quân Đông Ngô giết…
Và để kết thúc những câu nói kinh điển trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, chúng tôi xin được trích dẫn một câu thể hiện rất rõ sự “gian hùng” của Tào Tháo, nhưng lại có phần rất đúng, các bạn hãy tự mình suy ngẫm nhé:
21. Tào Tháo – “Phàm những việc đại sự trong thiên hạ nên về nhà hỏi vợ. Vợ bảo sao cứ làm ngược lại, ắt sẽ thành công!”
Ánh Trăng
Xem thêm: 4 câu nói thương tâm nhất trong ‘Tam quốc diễn nghĩa’, người đời thổn thức không thôi