Khổng Tử đã dành tâm huyết cả đời để thúc đẩy Chu Lễ, nhưng vì sao đến cuối cùng vẫn không thể thực hiện được nguyện vọng của mình?
Khổng Tử rất chú trọng học vấn, ông đã dành tâm huyết cả đời để thúc đẩy Chu Lễ, nhờ đó mà danh tiếng vang xa, lưu truyền bốn cõi.
Một ngày kia, Khổng Tử nghe nói Lão Tử là bậc đạo đức cao thâm, học thức uyên bác, ông liền đích thân đến bái kiến Lão Tử.
Khổng Tử vừa đến nơi đã nói rõ mục đích của mình, nhưng Lão Tử không nói gì, mà chỉ dặn đệ tử dẫn ông và các môn đồ đi tham quan bích họa và điển tịch trong tàng thư các. Ba tháng sau, Lão Tử mới cùng Khổng Tử đến bên bờ sông gặp mặt.
Lão Tử hỏi ông ba tháng qua đã có được những thu hoạch gì. Khổng Tử trả lời ông đã tăng thêm chút kiến thức, hiểu được lễ pháp cai trị đất nước của Chu Văn Vương. Ông bày tỏ nguyện vọng giúp thiên hạ thái bình, và vì vậy ông quyết tâm sẽ thúc đẩy Chu Lễ, tức là chế độ quan lại cùng những tập tục nghi lễ của đời Chu.
Lão Tử nói: “Chu Lễ hiện giờ đã không thể mang lại tác dụng nữa rồi, nó không còn có lực hồi thiên nữa”. Rồi Lão Tử đưa tay chỉ vào con sông trước mặt, nói với Khổng Tử rằng: “Hết thảy đều có quy luật định số, cũng như con sông này không thể chạy ngược lại vậy”.
Khổng Tử không tin, bèn từ biệt Lão Tử và tiếp tục hoằng dương đạo Trung Dung và Chu Lễ.
Những người có đạo đức đều cho rằng Khổng Tử thúc đẩy Chu Lễ là điều đúng đắn, vậy nên mới có nhiều đệ tử theo học ông như vậy. Nhưng xã hội bấy giờ là thời Xuân Thu – Chiến Quốc, so với thời Chu Văn Vương thì đạo đức nhân loại đã bại hoại, các đấng quân vương và kẻ sĩ đại phu đã không còn nhân đức, lễ nhạc băng hoại, căn bản đã không còn xem trọng Chu Lễ.
Vậy nên khi thúc đẩy Chu Lễ, Khổng Tử đã vấp phải sự phản đối từ khắp nơi, đến cuối đời cũng không thực hiện được nguyện vọng giúp thiên hạ thái bình. Điều này đã ứng nghiệm với lời của Lão Tử, rằng Chu Lễ khi đó không còn có lực hồi thiên nữa. Nhưng dẫu không đạt được mục đích của mình, ông vẫn để lại một di sản tinh thần quý báu cho nhân loại, ấy là đạo Trung Dung và Nhân – Lễ – Nghĩa – Trí – Tín.
Vì sao Lão Tử biết rằng Khổng Tử sẽ không thể thực hiện được nguyện vọng của mình? Bởi Lão Tử là bậc Thánh nhân đắc Đạo, ông hoàn toàn nhìn thấu được quy luật vận hành của vũ trụ. Thiên hạ muốn thái bình thì điều đầu tiên là phải đưa đạo đức thăng hoa, mà muốn đạo đức thăng hoa thì cần phải đưa con người trở về với Đạo.
Nhưng cõi nhân gian là chốn hiểm ác, kẻ tranh người đoạt, kẻ lừa người dối, kẻ phàm phu chỉ truy cầu danh lợi mà coi thường đạo lý, nào ai dám lội ngược dòng để tìm cầu đắc Đạo? Vậy nên đến cuối cùng, Lão Tử chỉ có thể để lại cuốn “Đạo Đức Kinh” rồi qua cửa Hàm Cốc mà đi về phía tây.
Vũ Dương
Theo Secretchina