Triệu Vân tự là Tử Long, người vùng Thường Sơn, là danh tướng thời kỳ cuối nhà Đông Hán và thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Triệu Vân là người đã góp công lớn vào việc thành lập nhà Thục Hán. Ông cũng được Lưu Bị xem như “người anh em thứ tư” tiếp theo trong 3 anh em kết nghĩa tại vườn đào.
Sau khi xưng đế tại đất Thục, Lưu Bị liền phong cho 4 vị tướng quân chức vị tối cao, trước thì có Quan Vũ, tả hữu thì có Trương Phi, Mã Siêu, hậu quân thì có Hoàng Trung. Tuy nhiên, Triệu Vân lại chỉ được phong chức vụ Dực Quân tướng quân, còn quá xa mới tới hàng đại tướng. Đương thời, chức vụ của Triệu Vân còn không bằng Ngụy Diên, Lưu Bị phong Ngụy Diên làm Trấn Viễn tướng quân, Thái phủ Hán Trung (tương đương với chức Tư lệnh quân khu).
Lưu Bị phong tước vụ như vậy có thể nói là hợp lý, nhưng cũng không hợp lý.
Trước tiên nói về hợp lý:
Nguyên nhân là, Quan Vũ, Trương Phi, Mã Siêu, Hoàng Trung, bốn người này bất luận là lai lịch, danh tiếng cũng như thực lực, xác thực có thể được xếp vào hàng đại tướng. Ngay như Ngụy Diên là người làm việc ổn định, thận trọng, tài cán của Ngụy Diên cũng có thể đảm nhiệm chức vụ quan trọng bảo vệ kinh sư. Trong suốt mười mấy năm đảm nhiệm chức vụ ở Hán Trung, cường địch không dám xâm phạm, Hán Trung cũng chưa từng bị tổn thất.
Lại nói về không hợp lý:
Đây chính là nói về Triệu Vân, chức vụ mà Lưu Bị phong cho Triệu Vân so với lai lịch và danh tiếng cũng như những gì mà Triệu Vân cống hiến thì hoàn toàn không tương xứng.
Triệu Vân võ nghệ tuyệt kỹ vô song, lúc đầu theo Công Tôn Toản, sau đó về với Lưu Bị, so với Ngụy Diên và Hoàng Trung đều sớm hơn. Triệu Vân tham chiến ở Bác Vọng Ba, bắt giữ Hạ Hầu Lan, quyết chiến Trường Bản, một mình độc chiến thiên binh vạn mã của Tào Tháo, cứu ấu chúa Lưu Thiền. Sau này Triệu Vân còn hộ tống Lưu Bị sang Giang Đông cầu thân, bảo vệ an toàn cho Lưu Bị khỏi vòng vây của Chu Du, đón Khổng Minh sau trận Xích Bích, điều này có thể thấy Lưu Bị đối với Triệu Vân có sự tín nhiệm rất lớn.
Tại trận chiến Hán Trung, Triệu Vân vì để tiếp ứng Hoàng Trung mà một mình độc chiến quân Tào, dùng mưu kế khiến cho quân Tào đại loạn, tổn thất nặng nề.
Tất cả những công lao trên của Triệu Vân có thể thấy là góp phần không hề nhỏ cho Lưu Bị, tuy nhiên lại không được phong làm hàng đại tướng, đây thật khiến cho người ta lấy làm cảm thán. Vậy rốt cuộc Lưu Bị vì sao lại làm vậy? Lẽ nào những công lao đó Lưu Bị không nhìn ra sao? Phải chăng Lưu Bị là vị quân vương vô minh? Đương nhiên không phải, kỳ thực đây cũng là dụng ý thâm sâu của Lưu Bị. Mục đích của Lưu Bị là để an bài cho con trai Lưu Thiền sau này đăng cơ của mình.
Nguyên nhân cũng bởi trong số hàng đại tướng phò tá Lưu Bị, như Quan Vũ, Trương Phi, Hoàng Trung… tuổi tác đã cao, sống chết khó lường, rất có khả năng sẽ phải ra đi trước. Lưu Bị không thể không đề phòng dự bị tìm người thay thế, hy vọng có người thân tín, tài đức vẹn toàn đứng ra phò tá Lưu Thiền. Về quan văn sau Gia Cát Lượng thì có Lý Nghiêm, Tưởng Uyển, vậy còn võ tướng thì chỉ còn Triệu Vân là người thích hợp nhất.
Còn nữa, Lưu Bị tạm thời chưa cất nhắc Triệu Vân chính là để cho Lưu Thiền lên ngôi làm điều đó. Nếu như việc tốt nào cũng để mình làm cả, sau này các trọng thần lại ỷ thế, động một cái là lấy tư cách lão thần ra để uy hiếp tân vương, rất khó để Lưu Thiền điều động. Vậy nên, để Lưu Thiền phong tước vị cho Triệu Vân sẽ dễ dàng hơn, Triệu Vân cũng sẽ cảm kích hơn.
Quả nhiên sau khi Lưu Thiền đăng cơ, liên tiếp phong cho Triệu Vân tăng lên hai cấp, Triệu Vân cũng nghiễm nhiên trở thành võ tướng trung dũng phò tá hậu chủ.
Minh Vũ